نشان‏داری رده‏ شناختی مفعول

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

نشان‏داری عامل رمزگذاری آشکار روابط دستوری اسم در بند است. به‏بیان کرافت (۲۰۰۳: ۱۶۶) مفعول‏ های بی‏ نشان اغلب بی‏جان و نکره هستند و مفعول‏ های نشان‏دار معرفه و جان‏دار رمزگذاری آشکار می‏ پذیرند. نمایه ‏سازی و حالت ‏نشانی از طریق «را» اغلب ابزارهای رمزگذاری آشکار مفعول مستقیم معرفه و مشخص در زبان فارسی هستند. اما در مواردی نیز حالت‏ نشانی و نمایه ‏سازی مفعول نکره نامشخص در زبان فارسی رخ می‏ دهد. به ‏نظرمی ‏رسد، موارد کمیاب‏ ترِ رمزگذاری آشکار مفعول نکره استثنائاتی بر یک قاعده کلی تلقی می‏ شوند، اما بررسی شواهد زبان فارسی نشان می‏ دهد عامل معناشناختی مؤثر در نشان‏داری مفعول صریح، تشخیص ‏پذیری مصداق آن و نه الزاماً معرفگی است. طبق این معیار، دستاوردهای زیر حاصل می‏ شود. نخست آن‏که نه تنها اسم معرفه، بلکه اسم مشخص و نامشخص نیز می ‏توانند تشخیص‏ پذیر باشند و دوم آن‏که بنا به تشخیص ‏پذیر بودن تمامی اسم‏ های معرفه، بسامد فراوان نمایه‏ سازی مفعول‏ های معرفه و هم‏آیی آن‏ ها با «را» تبیین می ‏شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


-  بهرامی، فاطمه (1393)، نمایه‏سازی مفعول صریح و جان‏داری، نهمین همایش زبان‏شناسی ایران، مجموعه مقالات نهمین همایش زبان‏شناسی ایران، جلد اول، به کوشش محمد دبیرمقدم، 332-317.
-  راسخ‏مهند، محمد (1388)، معرفه و نکره در زبان فارسی، دستور 5، 103-81.
-  راسخ‏مهند، محمد (1389)، واژه‌بست‌های فارسی درکنار فعل، پژوهش‌های زبانشناسی 2، 85-75.
-  Aissen, J. (2003), “Differential object marking: Iconicity vs. economy”. Natural Language & Linguistic Theory 21(3): 435–448.
-  Belloro, A. V. (2007), Spanish Clitic Doubling: A Study of the Syntax-Pragmatics Interface. PhD Dissertation, University of New York at Buffalo.
-  Bossong, G. (1985), “Differentielle Objektmarkierung in den Neuiranischen Sprachen”. Narr: Tübingen.
-  Bossong, G. (1991), Differential object marking in Romance and beyond, In New analysis in Romance Linguistics: selected papers from from the XVIII Linguistics Symposium on Romance Languages, D. Wanner and D. Kibbee (eds.), Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins, 143-170.
-  Chafe, W. (1987), Cognitive Constraints on Information Flow. In Coherence and Grounding in Discourse. eds. R. Tomlin. Amsterdam: John Benjamins. 21-51.
-  Comrie, B. (1979), Definite and animate objects: a natural class. Linguistica Silesiana 3: 15–21.
-  Comrie, B. (1989), Language typology and linguistic universals. Syntax and morphology. Oxford: Blackwell.
-  Croft, W. (2003), Typology and Universals (2nd ed.), University of Manchester: Cambridge.
-  Dabir-Moghaddam, M. (1992), “On postposition ra in Persian”. Iranian Journal of Linguistics. 7. 2-60.
-  de Swart, P. (2003), The Case Mirror. M. A thesis, University of Nijmegen, Nijmegen.
-  de Swart, P. (2007), Cross-Linguistic Variation in Object Marking, PhD dissertation. University of Nijmegen.
-  Franco, J. (1993), On object agreement in Spanish. Los Angeles, University of Southern California. PhD Dissertation.
-  Franco, J. (2000), Agreement as a Continuum. In Clitic Phenomena in European Languages. F.a. d. D. Beukema (eds.), M. Amsterdam, John Benjamins.
-  Greenberg, J. H. (1966), Language Universals, with special reference to features hierarchies (Janua Linguarum, Series Minor, 59.) The Hague: Mouton.
-  Gundel, J. N. Hedberg, et al. (1993), “Cognitive Status and the Form of Referring Expressions in Discourse”. Language 69 (2): 274-307.
-  Hualde, J. I. (1989), Double Object Constructions in KiRimi. In Current Approaches to African Linguistics. R. Botne and P. Newman (eds.). Dordrecht, Foris.
-  Kallulli, D. (2000), Direct Object Clitic Doubling in Albanian and Greek. In Clitic Phenomena in European Languages. F. a. d. D. Beukema (eds.). M. Amsterdam, Philadelphia, John Benjamins.
-  Karimi, S. (2003), On scrambling in Persian. In Word order and scrambling. S. Karimi (eds.), Oxford: Blackwell Publishers.
-  Kawachi, K. (2007), “Topics in the Semantics of Siddhama”. PhD Dissertation. Univeristy at Buffalo.
-  Klamer, M. (2004). Kambera, The Austronesian Languages of Asia and Madagascar, London: Routledge.
-  Key, G. (2008), “Differential object marking in a Medieval Persian text”, In Aspects of Iranian Linguistics, S. Karimi et. al. (eds.). Newcastle: Cambridge Scholar Publishing, 227-248.
-  Laidig, W. and C. Laidig. (1990). “Larike pronouns: duals and trials in a Central Moluccan languages”. Oceanic Linguistics 29: 87-109.
-  Lambrecht, K. (1994). Information Structure and Sentence Form. Cambridge University press.
-  Ouali, H. (2006). “Unifying Agreement Relations: A Minimalist Analysis of Berber”. PhD Dissertation, University of Michigan.
-  Paul, D. (2008). “The individuation function of the Persian indefinite suffix”, In Aspects of Iranian Linguistics, S. Karimi et. al. (eds.).Newcastle: Cambridge Scholar Publishing, 309-328.
-  Petkova Schick, I. (2000). “Clitic Doubling Constructions in Balkan-Slavic Languages”. In Clitic Phenomena in Europian Languages, F. Beukeme and M. Dikken (eds.). Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins: 259-292.
-  Roberts, J. (2005). “Scrambling in Persian: a Role and Reference Grammar Approach”. Paper Presented at the First International Conference on Iranian Linguistics. Leipzig.
-  Schnell, S. (2012). “Referential Hierarchies in Three-Participant Constructions in Vera'a”, Linguistic Discovery, 10(3): 125-147.
-  Siewierska, A. (2004). Person, Cambridge: Cambridge University Press.
-  Shackle, C. (1972). Punjabi, London: English Universities Press.
-  Suñer, M. (1999). Clitic-Doubling of Strong Pronouns in Spanish: An Instance of ObjectShift. In Grammatical analyses in Basque and Romance Linguistics: Papers in honor of Mario Saltarelli. J. Franco, A. Landa and J. Martin (eds.). Amsterdam, John Benjamins: 233-256.
-  Wald, B. (1979). “The development of the Swahili object marker: A study of the interaction of syntac and discourse”. In Discourse and Syntax. eds.  T. Givón. New York: Academic Press. 505-524.