نگاهی دیگر به ویژگی های صوت شناختی واکه های کوتاه و بلند در زبان فارسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

در فارسی معیار، تفاوت [i,e]، [u,o] و [a,ɑ] در کیفیت واکه­ ها در هر یک از جفت­ هاست. واکه­ های [e,o,a] باقی­ماندۀ واکه­ های کوتاه [i,u,a] و واکه ­های [i,u,ɑ] بازماندۀ واکه­ های بلند [ī,ū,ā] در فارسی میانه هستند. تفاوت کمّی میان این واکه ­ها به رفتار متفاوت آن ها در نظام واجی فارسی معیار منجر شده­ است. بررسی صوت­ شناختی دیرش واکه­ های کوتاه و بلند نشان داده­ است که در فارسی امروز هنوز هم میان دیرش این دو گروه واکه تفاوت هست، ولی این تفاوت عمدتاً به هجای باز بی­ تکیه محدود می ­شود. در پژوهش حاضر، دیرش شش واکۀ سادۀ فارسی معیار در هجای تکیه­ بر hVd به پیروی از لهیسته و پیترسون (1961) در گفتار 14 زن و مرد فارسی­ زبان اندازه­ گیری شد. نتایج نشان می­ دهد که واکه­ های کوتاه و بلند در هجای بستۀ تکیه ­بر نیز تمایز دیرشی دارند. واکه­ های کوتاه نه تنها از واکه­ های بلند کوتاه ­ترند، بلکه در الگوی دیرش هدف واکه­ ای و گذر سازه­ ای نیز میان آن ها تفاوت مشاهده می­ شود.

کلیدواژه‌ها