معرّفی و بررسی کتاب "مقدّمه‌ای بر شناخت‌پژوهی استعاره؛ قطره در نهان‌خانۀ صدف"، تألیف دکتر حبیب‌اللّه قاسم‌زاده. انتشارات ارجمند، 1398

نوع مقاله : نقد

نویسنده

دکترای تخصّصی زبان‌شناسی شناختی، موسّسۀ آموزش عالی علوم شناختی، تهران، ایران

چکیده

در چند دهۀ اخیر، مطالعات علوم شناختی و به ویژه زبانشناسی شناختی، ماهیّت تازهای برای استعاره تعریف کرده اند که بر اساس آنها، استعاره ها دیگر تنها آرایۀ ادبی یا یکی از اَشکال کلام به حساب نمی آیند، بلکه فرایندی فعّال در نظام شناختی بشر در نظر گرفته می شوند. استعاره، به مثابۀ ابزاری کارآمد، نقش بسیار مهمّ ی در شناخت و ادراک پدیده ها و امور دارد و در حقیقت، مدلی فرهنگی در ذهن ایجاد می کند که زنجیرۀ رفتاری طبق آن پیش میرود و برنامهریزی میشود. در واقع، بر اساس دیدگاه جدید، استعاره ها بر حسب ضرورت و نیاز بشر به درک و بازنمایی پدیده ها، به خصوص پدیده های ناآشنا، شکل می گیرند و نقش به سزایی در
جولان های فکری و تخیّل ایفا می نمایند. بسیاری از مفاهیم انتزاعی به واسطۀ نگاشت استعاره ایِ اطلاعات و انتقال آنها از حوزۀ مفهومی ملموس و عینی، به حوزۀ مفهومی انتزاعی، درک می شوند. از این رو، به نظر می رسد توجّه به بیان های استعاره ای به ویژه از این نظر دارای اهمّیّت باشد که تبیین تازهای از کارکرد مغز در مواجهه با جهان پیرامون در اختیار ما می گذارد و در نتیجه، پرداختن به آن، از ارزش بسیار زیادی برخوردار است.

کلیدواژه‌ها


  • قاسم‌زاده، حبیب‌الله (1398). مقدّمه‌ای بر شناخت‌پژوهی استعاره؛ قطره در نهان‌خانۀ صدف، تهران: انتشارات ارجمند.
  • قاسم‌زاده، حبیب‌الله (1392). «سخن سردبیر»، بولتن خبری، نشریۀ داخلی مرکز، شمارۀ بیست و یکم.
  • قاسم‌زاده، حبیب‌الله (1392). استعاره و شناخت، تهران: انتشارات ارجمند.
  • هایمن، ری. (1396). مقدّمهای بر ماهیّت و فرایند پرسشگری در پژوهشهای روانشناسی، ترجمۀ دکتر حبیب‎الله قاسم‎زاده، تهران: انتشارات ارجمند.
  • Bowdle, B F., & Gentner, D. (2005). “The Career of Metaphor”. Psychological Review, 112 (1): 193–216.
  • Cytowic, R E., Eagleman, D M., & Nabonov D. (2011). Wednesday Is Indigo Blue: Discovering the Brain of Synesthesia. The MIT Press.
  • Ghassemzadeh, H., Posner, M., & Rothbart, M. (2013). “Contribution of Hebb and Vygotsky to an Integrated Science of Mind”, Journal of the History of the Neurosciences: Basic and Clinical Perspective, 22(3), DOI: 10.1080/0964704X.2012.761071