تجزیه و تحلیل الگوی آهنگ پاره‌گفتارهایِ گونه‌ی کاشانی در مقایسه با فارسی معیار بر اساس مدل شیب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبانشناسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا(س)*

2 دانشیار گروه زبانشناسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا(س)

3 دانشیار گروه زبانشناسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، قزوین

چکیده

هدف این پژوهش، بعد از ارائۀ توصیفی جامع از الگوی آهنگ پاره ­گفتارهای خبری، پرسشی و تعجبیِ گونه­ های کاشانی و تهرانی، معرفی پارامترهای تمایزدهندۀ گونۀ زبانی در چهارچوب مدل شیب است. به این منظور، متناسب با هر یک از 224 فایل صوتیِ پایگاه داده ­ها، یک شبکه ­متنی در Praat به­ شیوۀ دستی در 3 لایه شاملِ لایۀ سطح آوایی، لایۀ مرز عناصر زبانی (نواخت مرزی، تکیۀ زیروبمی، سکوت و اتصال/ پیوستگی) و لایۀ قله ­ها و دره ­ها، ایجاد شد. در ادامه، 7 همبسته­ های آکوستیکی برای دو عنصر زبانیِ تکیۀ زیروبمی و نواخت پایانی، در هر جمله به منظور مقایسه، اندازه­ گیری و در فضای spss ذخیره شد. نتایج عینی و آماری نشان داد همبسته ­های آکوستیکیِ معرفی­ شده در مدل تیلر پتانسیل تمایز دو گونۀ کاشانی و تهرانی را از یکدیگر دارند.  

کلیدواژه‌ها


  • اسدی، هما (1397). تشخیص هویت گوینده بر مبنای رویکرد تلفیقی شنیداری و آواشناسی صوت­شناختی، پایان نامه دکتری، دانشگاه الزهرا(س).
  • صادقی، وحید (1397). ساخت نوایی زبان فارسی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت)، مرکز پژوهش و توسعه علوم انسانی.
  • صادقی، وحید (1399). «آهنگ پاره­گفتارهای پرسشی در زبان فارسی»، جستارهای زبانی، دوره 11، شماره 6: 603-575.
  • کریمی مقدم‌آرانی، اسما و نوربخش، ماندانا (1400). «بررسی الگوی آهنگی ساخت اطلاعی در لهجه کاشانی»، پژوهش­های زبان­شناسی، دوره 13، شماره 1: 41-64.
  • مهدوی، فرشته (1389). بررسی مقایسه­ای آهنگ در گونه زبان فارسی اصفهانی و گونه فارسی محاوره­ای تهرانی در چهارچوب مدل خیزان، افتان و پیوستگی، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی اصفهان.
  • Beckman, M. E., & Pierrehumbert, J. B. (1986). "Intonational structure in Japanese and English". Phonology Yearbook, 3: 255–309.
  • Beckman, M. E., Díaz-Campos, M., McGory, J. T., & Morgan, T. A. (2002). "Intonation across Spanish, in the Tones and Break Indices framework". Probus, 14(1): 9–36.
  • Bougrinea, S., Hadda C., and Djelloul Z. (2018). "Prosody-based Spoken Algerian Arabic Dialect Identification", Procedia Computer Science, 128: 9–17.
  • Braun, B.; Ladd, D.R. (2003). "Prosodic correlates of contrastive and non-contrastive themes in German". 8th European Conference on Speech Communication and Technology, September 2003, Geneva, 789-792.
  • Elordieta, G. (2003). "The Spanish intonation of speakers of a Basque pitch-accent dialect". Catalan Journal of Linguistics, 2: 67–95.
  • Face, T.L. (2003). "Intonation in Spanish declaratives: differences between lab speech and spontaneous speech". Catalan J. Linguist, 2: 115-131.
  • Foulkes, P., and Docherty, G. (2006). "The social life of phonetics and phonology". Phonet, 34: 409-438. Doi: 10.1016/j.wonc.2005.08.002.
  • Gilles, P., Peters, J., Auer, P., & Selting, M. (2001). "Perzeptuelle Identifikation Regional Markierter Tonhöhenverläufe. Ergebnisse einer Pilotstudie zum Hamburgischen". Zeitschrift für Dialektologie und Linguistik, 68(2): 155–172.
  • Gussenhoven, Carlos (1984). On the Grammar and Semantics of Sentence Accents. Dordrecht, Netherlands: Foris.
  • Knaff, C., Rao, R. and Sessarego, S. (2018). "Future directions in the field: A look at Afro-Hispanic prosody", Lingua, 202: 76-86.
  • Knowles, G. (1987). "Modelling of a Rise-Fall Intonation Pattern in the Language of Young Paris Speakers". Speech Prosody, 7: 814-818.
  • Kohler, K. J. (1983). "Categorical pitch perception". In Proceedings of the 11th International Congress of Phonetic Science, 27: 331-333.
  • Laad, D. R. (1983). "Phonological features of intonational peaks", Language, 59: 721-759.
  • Ladefoged, P., and Maddieson, I. (1996). The sounds of the world’s languages. Oxford: Blackwell.
  • Lazaridis, A., Goldman, J.P., Avanzi, M., Garner, P.N., (2014). "Syllable-based Regional Swiss French Accent Identification using Prosodic Features". Nouveaux Cahiersde Linguistique Franc¸ aise 31: 297–307.
  • Leemann, A., Kolly, M., Nolan, F. and Li, Y. (2018). "The role of segments and prosody in the identification of a speaker’s dialect", Journal of Phonetics, 68: 69–84.
  • Nagano-Madson, Y. (2018). English pronunciation models: A changing scene. Bern, Switzerland: Peter Lang. pp. 311–337.
  • Nolan, F. (1983). The phonetic bases of speaker recognition. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Pierrehumbert, J. (1980). The phonetics and phonology of English intonation. Ph.D. dissertation, Massachusetts Institute of Technology.
  • Pierrehumbert, J. and Liberman, M. Y. (1982). "Modeling the Fundamental Frequency of the Voice". Contemporary Psychology, 27(9): 690-692.
  • Prito, P. (2005). "Stability effects in total clash contexts in Catalan". Journal of Phonetics, 33: 215-242. Doi: 10.1016/j.wocn.2004.07.001.
  • Taylor, A.P. (2000). Analysis and synthesis of intonation using the tilt model. Journal of the Acoustical Society of America, 107 (3): 1703- 1718.
  • Taylor, P.A. (1995). "The Rise/Fall/Connection Model of Intonation". Speech Communication, 15: 169-186.
  • Vicenik, C., & Sundara, M. (2013). "The role of intonation in language and dialect discrimination by adults". Journal of Phonetics, 41(5): 297–306.
  • Wells, J.C. (2006). English Intonation: An Introduction, Cambridge, Cambridge University.
  • Wolf, J. (1972). "Efficient Acoustic Parameters for Speaker Recognition". The Journal of the Acoustical Society of America, 51(6B): 2044-2056.
  • Zissman, M.A., Gleason, T.P., Rekart, D.M., Losiewicz, B., (1996). "Automatic dialect identification of extemporaneous conversational, Latin American Spanish speech", in: ICASSP, Atlanta, Georgia. Pp: 777–780.