کانت و سوسور : از فلسفه ی انتقادی تا زبان شناسی انتقادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار رشته فلسفه‌های جدید و معاصر غرب دانشگاه مازندران

چکیده

سوسور به‌عنوان بنیان‌گذار زبان‌شناسی جدید، تأثیر گسترده و عمیقی بر حوزه‌های علوم انسانی در قرن بیستم گذاشته است. این تأثیر دربارۀ رویکردهای فلسفی به‌ویژه ساختارگرایی و پساساختارگرایی دامنه‌دارتر بوده است. یکی از علت‌های چنین مسأله‌ای را می‌توان وجود بنیان‌های فلسفی در تلقی سوسور از زبان و ماهیت آن دانست. این مقاله بر آن است نشان دهد که فلسفۀ کانت به‌طور مستقیم و غیرمستقیم در تکوین ساختار و محتوای زبان‌شناسی سوسور نقش ایفا کرده است، به‌گونه‌ای که زبان‌شناسی سوسور را می‌توان زبان‌شناسی فلسفی در نظر گرفت. در این جهت دیدگاه‌ها و مفاهیم بنیادین فلسفی کانت با دیدگاه و مفاهیم زبان‌شناسی سوسور، متناظر با یکدیگر تحلیل شده است. از جمله این‌که اگر کانت، فلسفۀ انتقادی را پایه‌گذاری کرد، سوسور بنیان‌گذار زبان‌شناسی انتقادی است. همچنین سوسور به تبعیت از کانت، انقلابی کپرنیکی در زبان‌شناسی ایجاد کرده است. این گونه با رویکرد فلسفی سوسور به زبان، فلسفه و زبان‌شناسی در قرن بیستم بیشتر از هر دوره‌ای در رشد یکدیگر نقش داشتند.

کلیدواژه‌ها


  • سوسور ، فردینان دو ( 1382). دوره زبان‌شناسی عمومی، ترجمه کورش صفوی، تهران، هرمس.
  • هلدکرافت، دیوید (1391). سوسور، نشانه‌ها، نظام، و اختیاری بودن، ترجمه سپیده عبدالکریمی، تهران: نشر علمی.
  • Braver, L. (2007). A thing of this world: A history of continental anti-realism. Northwestern University Press.
  • De Man, P. (1988). “The double aspect of Symbolism”, Yale French Studies, (74), 3-16.
  • George (1990). “Language, speech and writing: Merleau-Ponty and Derrida on Saussure Kluwer Academic Publishers”, Printed in the Netherlands, Human Studies 13: 293-307.
  • Frisina, W. G. (2012). The unity of knowledge and action: Toward a nonrepresentational theory of knowledge. SUNY Press.
  • Gallagher, S. (2000). “Philosophical conceptions of the self: implications for cognitive science”. Trends in cognitive sciences, 4(1): 14-21.‏
  • Dieter (1969). “The Proof-Structure of Kant's Transcendental Deduction”, The Review of Metaphysics, Vol. 22, No. 4 (Jun., 1969), pp. 640-659. Philosophy Education Society Inc.
  • Janson, Tore (1978). “Saussure and Chomsky on the Goal and Methods of Linguistic”, Studia Linguistic a, XXXII, 1-11.
  • Kant, Immanuel (2000). Critique of Pure Reason, Paul Gray & Allen.W. Wood. Cambridge University Press.
  • Kristeva, J. (2000). “From symbols to flesh: the polymorphous destiny of narration”, International journal of psycho-analysis, 81(4): 771-787.
  • Lucy, J. A. (1997). “Linguistic relativity”. Annual review of anthropology, 26(1): 291-312.‏
  • Lukes, A. (2019). “Dictionary and Divination: Mallarmé Translating, Back-Translating”, and Not Translating. MLN, 134(4): 745-763.
  • McDonald, E. (2012). “Aristotle, Saussure, Kress on speech and writing: Language as paradigm for the semiotic?”, Language & Communication, 32(3): 205-215.‏
  • Milner, J. C. (2015). “Mallarmé Perchance”. Liesl Yamaguchi. Hyperion, 9(3): 87-109.
  • Muller Robin M. (2010). Kant and Saussure, 3: 12-10, (Saussure filosofo del linguaggio, 10).
  • Rukgaber, Matthew S. (2009). The Key to Transcendental Philosophy: Space, Time and the Body in Kant, Kant-Studien 100. Jahrg., S. 166–186 .
  • Saldívar, R. (2013). “The Second Elevation of the Novel: Race”, Form, and the Postrace Aesthetic in Contemporary Narrative. Narrative, 21(1): 1-18.
  • Saussure, de, F. (1997). Cours de Linguistique Generale. Publie Par Charles Bailly Sechehaye avec la collaboration de Albert Riedlinger. Edition Critique Prepare Par Tullio de Mauro. France.
  • Saussure, de, Ferdinand (2013). Course in General linguistics, translated by wade Baskin: edited by Perry Meisel and Haun Saussy. Columbia University press.
  • Smith, N. K. (2003). A commentary to Kant’s “Critique of pure reason”. In A Commentary to Kant’s ‘Critique of Pure Reason’ (pp. 1-78). Palgrave Macmillan, London.‏
  • Thibault, P. J. (2013). Re-reading Saussure: The dynamics of signs in social life. Routledge.
  • Waterman, John T (1956). “Ferdinand de Saussure-Forerunner of Modern Structuralism”, The Modern Language Journal, Vol. 40, No. 6 (Oct., 1956), pp. 307-309. Published by: Wiley on behalf of the National Federation of Modern Language Teachers Associations.
  • West, David (2005). Language, thought and reality: a comparison of Ferdinand de Saussure's Course in General Linguistics with C. K. Ogden and I. A. Richards' The Meaning of Meaning, Changing English: Studies in Culture and Education, 12: 2, 327-336. University of Northumbria, UK Published online: 16 Aug 2006.