مقایسۀ تحولِ تاریخیِ- تطبیقی برخی واجها و ساخت هجا در بلوچیِ سراوانی و فارسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ولایت، ایرانشهر، سیستان و بلوچستان، ایران

2 استاد گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد، زبانهای باستانی ایران، دانشگاه ولایت، ایرانشهر، سیستان و بلوچستان

چکیده

گویش بلوچیِ سراوانی یکی از گویش‌های زبان بلوچی است. هدفِ این پژوهش، بررسی و توصیف تحول برخی از واجهایِ گویشِ بلوچیِ سراوانی از ایرانی باستان تاکنون و مقایسۀ آنها با فارسی است. همچنین ساخت هجا در بلوچی سراوانی با فارسی میانه و فارسی نو مقایسه خواهد شد. برای رسیدن به این هدف، واجها از گفتار گویشورانِ بلوچی سراوانی گردآوری و تحول واجهای مورد نظر از ایرانی باستان تا بلوچی امروز مقایسه شد. از جمله برخی یافته‌های پژوهش ابقای واکه‌های مرکبِ ایرانی باستان و واج /t/ در پایان واژه‌ها در بلوچی سراوانی است. همچنین ساخت هجا در بلوچی سراوانی شباهت بیشتری به فارسی میانه دارد تا فارسی نو و در آن ساخت (c)cv(c)(c) از دورۀ میانه باقی مانده است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • ابوالقاسمی، محسن (1375). دستور تاریخی زبان فارسی، تهران: سمت.
  • اسلامی، فیروزه (1388). بررسی واج‌آرایی زبان فارسی باستان، پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
  • باقری، مهری (1380). واج‌شناسی تاریخی زبان فارسی، تهران: قطره.
  • جهاندیده، عبدالغفور (1396). فرهنگ بلوچی - فارسی، تهران: معین.
  • حسن‌دوست، محمد (1393). فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی، 5 جلد، تهران: آثار.
  • حق‌شناس، علی‌محمد (1356). آواشناسی (فونتیک)، تهران: آگه.
  • زینلی، صدیقه (1390). بررسی تأثیر قدرت و جنسیت مخاطب بر نوع و تعداد راهبردهای عذرخواهی و ردکردن به‌کار رفته توسط دانشجویان سراوانی، پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان.
  • قاسم‌زاده، بهجت (1390). بررسی زبان‌شناسانۀ گویش بلوچی دلگان، پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد فرهنگ و زبان‌های باستانی ایران، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان.
  • کرد زعفرانلو کامبوزیا، عالیه (1385). واج‌شناسی: رویکردهای قاعده بنیاد، تهران: سمت
  • کرد زعفرانلو کامبوزیا، عالیه و همکاران، (1389). «بررسی ساخت هجا و اصل توالی رسایی در زبان فارسی باستان، جستارهای زبانی»، فصلنامۀ پژوهش‌های زبان و ادبیات تطبیقی، سال اول، شمارۀ 4، 51-76.
  • محمودزهی، موسی (1378). مقایسۀ زبان بلوچی با زبان‌های ایرانی باستان، پایان‌نامۀ دکتری رشتۀ فرهنگ و زبان‌های باستانی ایران، واحد علوم و تحقیقات، تهران.
  • مکنزی، دیوید‌نیل (1373). فرهنگ کوچک زبان پهلوی، ترجمۀ مهشید میرفخرایی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  • Ahangar, A; Zeynali, S. (2013). “Refusal Speech Act Realization in Sarawani Balochi Dialect: A Case Study of Female University Students”, Lods Papers in Pragmatics, vol.9, no.2, 245-274.
  • Ahangar, A. et.al (2013). “Relationship between Phonological and Geographical Distance: Persian, Sarawani Balochi and Sistani Dialect”, GEMA Online Journal of Language Studies, vol. 13, no. 2, 117-134.
  • Baranzehi, A.N. (2003). “The Sarawani Dialect of Balochi and Persian influence on it”, The Baloch and Their Neighbors: Ethnic and Linguistic Contact in Balochistan in Historical and Modern Times, Wiesbaden: Reichert, 75-111.
  • Barker, M.A; Mengal, A.K. (1969). A Course in Baluchi, 2vols, Montreal: McGill University.
  • Bartholomae, Ch. (1961). Altiranisches Wörterbuch, Berlin: W. de Gruyter.
  • Dames, M.L. (1891). A Text Book of the Balochi Language, consisting of Miscellaneous Stories, Legends, Poems, and a Balochi-English Vocabulary, Lahore.
  • Durkin-Meisterernst, D. (2004). Dictionary of Manichaean Middle Persian and Parthian, Belgium: Brepols.
  • Elfenbein, J. (1966). The Baluchi Language, A Dialectology with Texts, London: Royal Asiatic Society Monographs.
  • Elfenbein, J. (1989). “Baluchistan 3: Baluchi language and literature”, Encyclopedia Iranica, vol.3, 633-644.
  • Geiger, W. (1889), “Dialektspaltung im Balūčī’, Abhandlungen der I”. Classe der Königlich Bayerischen Akademie der Wissenschaften 18/1, 65-92.
  • Grierson, G.A. (1921). “Balōchī’, Linguistic Survey of India X: Specimens of Languages of the Eranian Family”, Calcutta, 327-451.
  • Horn, P. (1893). Grundriss der Neupersischen Etymologie, Strassburg, Trübner.
  • Jahani, C. (1989). Standardization and Orthography in the Balochi Language, Uppsala: Studia Iranica Upsaliensia 1.
  • Jahani, C. (2001). “Balochi”, Facts about the World’s Languages: An Encyclopedia of Word’s Major Languages, Past and Present, J. Garry & C. Rubino (eds.). New York/ Dublin, pp. 59-64.
  • Jahani, C. and Korn, A. (2009). “Balochi”, Iranian languages, Windfuhr (ed.), London, New York: Routledge, pp. 634-692.
  • Kent, R.G. (1953). Old Persian, Grammar, Texts and Lexicon, New Haven, Connecticut
  • Korn, A. (2003). “Balochi and the Concept of North-Western Iranian”, The Baloch and Their Neighbors: Ethnic and Linguistic Contact in Balochistan in Historical and Modern Times, C. Jahani & Korn A. (eds.), Wiesbaden: Reichert Verlag, pp. 49-60.
  • Korn, A. (2005). Towards a Historical Grammar of Balochi, Wiesbaden: Dr. Ludwig.
  • MacKenzie, D.N. (1971). A Concise Pahlavi Dictionary, London.
  • Okati, F. (2012). The Vowel System of Five Iranian Balochi Dialects, Uppsala: Uppsala University.
  • Paul, L. (2003). “The Position of Balochi among Western Iranian Languages: The Verbal System”, The Baloch and Their Neighbors: Ethnic and Linguistic Contact in Balochistan in Historical and Modern Times, C. Jahani & Korn A. (eds.). Wiesbaden: Reichert Verlag, pp. 61–71.
  • Rezai Baghbidi, H. (2017). Middle Persian Historical Phonology, Osaka, Osaka University.
  • Schmitt, R. (2004). (2004). “Old Persian”, The Cambridge Encyclopedia of The World’s Ancient Languages, R.D. Woodard (ed.), Cambridge, pp. 717-741.   
  • Soohani, B. et al. (2011). “Stress Pattern in Central Sarawani Balochi”, Iranian Journal of Applied Language Studies, vol.3, No.1, pp.151- 194.
  • Soohani, B. et al. (2014). “Geminate in Central Sarawani Balochi”, Dialectologia 13, pp. 71-85.
  • Soohani, B. et al. (2014). “Reduplication with Fixed Segmentism in Central Sarawani Balochi”, Dialectologia 17, pp.109-122.
  • Spooner, B. (1967). “Notes on the Baluchī Spoken in Persian Baluchistan”, Iran 5, pp.51-71.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار