بررسی تعامل نمود استمراری و نوع عمل در زبان فارسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای ، گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 استادیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

3 دانشیار، گروه زبانشناسی، دانشکده زبانهای خارجی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

نمود، دو نوع واژگانی و دستوری را دربرمی‌گیرد. نمود واژگانی از معنای فعل ناشی‌ و پنج طبقۀ ایستا، کنشی، لحظه‌ای، پایا و کنشی-پایا را شامل‌می‌شود؛ درحالی‌که نمود دستوری به‌واسطۀ عناصر تصریفی و فعل‌های کمکی تظاهرمی‌یابد و انواع تام، ناقص، کامل و آینده‌نگر را دربرمی‌گیرد. پژوهش حاضر در چارچوب دستور نقش و ارجاع، رفتار نوع عمل در نمود استمراری و خوانش‌های مختلف آن را بررسی-می‌کند. به‌طورکلی، افعال ایستا نمی‌توانند با نمود استمراری به‌کارروند، ولی با قرارگرفتن در موقعیت فراز و فرود، اشاره به کنشگری فاعل و دلالت بر امری موقت، قابلیت استمرار پیدامی‌کنند. افعال کنشی، علاوه‌بر استمرار عمل، کارکرد فرافکنی اشاری نیز دارند. افعال لحظه‌ای معمولاً فاقد استمرار تلقی‌می-شوند، ولی می‌توانند در نمود استمراری، خوانش روند مقدماتی، حرکت آهسته، تکراری، فرافکنی اشاری و گزارشی داشته‌باشند و به قریب‌الوقوع بودن و در شرف‌وقوع بودن رویداد اشاره‌کنند. افعال پایا و کنشی-پایا به‌دلیل تداوم در تحقق عمل می‌توانند در نمود استمراری به‌کارروند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • اکاتی، فریده و عطاالله سنچولی (1397). «نمود استمراری در زبان فارسی براساس نظریۀ پیش­نمونگی»، مجلۀ زبان­پژوهی دانشگاه الزهرا(س)، سال دهم، شمارۀ 29: 219-241.
  • دبیرمقدم، محمد (1384). پژوهش­های زبانشناختی فارسی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  • دستلان، مرتضی و همکاران (1395). «نمود در زبان فارسی؛ نگاهی نو برپایۀ رویکرد شناختی بسط استعاری و مؤلفه­های نمودی»، جستارهای زبانی، شمارۀ 3، پیاپی 31: 69-86.
  • جهان­پناه تهرانی، سیمین­دخت (1363). «فعل­های لحظه­ای و تداومی»، مجلۀ زبان­شناسی، سال اول، شمارۀ 2: 64 -100.
  • راسخ­مهند، محمد (1388). گفتارهایی در نحو، تهران: نشر مرکز.
  • رضایی، والی (1391). «نمود استمراری در فارسی معاصر»، فنون ادبی، سال 4، شمارۀ 1: 79-92.
  • طبیعی، مریم و همکاران (1394). «بررسی نمود استمراری و تام در زبان اشارۀ ایرانی»، پژوهش­های زبانشناسی، سال 7، شمارۀ 1، شمارۀ ترتیبی 12: 65-76.
  • فرشیدورد، خسرو (1383). فعل و گروه فعلی و تحول آن در زبان فارسی، تهران: سروش.
  • فضیلت، محمد و همکاران (1397). «نمود استمراری در فارسی دری افغانستان»، ویژه­نامۀ فرهنگستان، دستور، شمارۀ 14: 3-16.
  • گلفام، ارسلان (1385). اصول دستور زبان، تهران: انتشارات سمت.
  • ماهوتیان، شهرزاد (1383). دستور زبان فارسی از دیدگاه رده­شناسی، ترجمۀ مهدی سمایی، تهران: نشر مرکز.
  • نغزگوی‌کهن، مهرداد (1389). «افعال معین و نمایش نمود در زبان فارسی»، ادب­پژوهی، شمارۀ 14: 93-110.
  • ویسی­حصار، رحمان و سلیمانی، حبیب (1398). «عملگرهای ناقص­ساز در زبان فارسی: رویکردی شناختی». پژوهش­های زبانشناختی در زبان­های خارجی، دورۀ1، شمارۀ 9: 269-298.
  • Bach, E. (1986). "The Algebra of Events", Linguistics and Philosophy. 9, 5-19.
  • Baker, C. L. (1995). English Syntax, 2nd edition. Cambridge, MA: MIT Press.
  • Biber, D., S. Johansson, G. Leech, S. Conrad and E. Finegan. (1999). Longman Grammar of Spoken and Written English. London: Longman.
  • Brinton, L. J. (1988). The Development of English Aspectual Systems: Aspectualizers and Post- Verbal Particles. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Bybee, J and Ӧ. Dahl. (1989). The Creation of Tense and Aspect Systems in the Languages of the World. Studies in Language 13: 51-103.
  • Bybee, j. L. (2003). “Aspect”. In: Frawley, W.J. (ed.) International Encyclopedia of Linguistics. Second Edition. Oxford: OUP. 157-158.
  • Carlson, L. (1981). "Aspect and Quantification". In P. Tedeschi and A. Zaenen (Eds.), Tense and Aspect, Volume 14 of Syntax and Semantics, pp.31. New York: Academic Press.
  • Comrie, B. (1976). Aspect. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Comrie, B. (1987). The world's Major Languages. London: Routledge.
  • Dahl, Ӧ. (1985). Tense and Aspect Systems. Oxford: Blackwell.
  • Davari, Sh. And M. Naghzguy-Kohan. (2017). The Grammaticalization of Progressive Aspect in Persian. In: The Grammaticalization of Tense, Aspect, Modality and Evidentiality: A Functional Perspective. Hengeveld, Kees, Narrog, Heiko and Olbertz, Hella (Eds). Series: Trends in Linguistics. Studies and Monographs. Amsterdam: De Gruyter Mouton.
  • Declerck, R. (1991). Tense in English: Its structure and Use in Discourse. London: Routledge.
  • Denison, D. (1998). Syntax, the Cambridge History of the English Language. IV: 1776-1997, ed. By Romaine, Suzanne, 92-329, Cambridge: Cambridge University Press.
  • Deshores, S. C. and P. Rautionaho. (2018). “The Progressive Versus Non-progressive Alternation: A Semantic Exploration Across World Englishes”. English world-wide, 39 (3): 309-337.
  • Dinni, L and P. M. Bertinetto. (1995). "Punctual Verbs and the Linguistic Ontology of Events". Paper presented at Fact and Events Conference, Trento.
  • Dowty, D.R. (1979). Word Meaning and Montague Grammar. Dordrecht: Kluwer Academic Publisher.
  • Evans, V., and M. Green. (2006). Cognitive Linguistics. An Introduction. Edinburgh: Edinburgh University Press.
  • Filip, H. (1999). Aspect, Eventuality Types and Nominal Reference. New York: Routledge.
  • Foley, W and R. D. Van Valin. (1984). Functional Syntax and Universal Grammar. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Greenbaum, S., and R. Quirk. (1990). A Student's Grammar of the English Language. London: Pearson English Language Teaching.
  • Gyarmathy, Z. (2015). "Achievements, Durativity and Scales". PhD diss., Heinrich-Heine-Universitat Dusseldorf.
  • Huddleston, R., and G.K. Pullum. (2002). The Cambridge Grammar of the English Language. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Johannsdottir, K. M. (2011). "Aspects of the Progressive in English and Icelandic". PhD diss., University of British Columbia (Vancouver).
  • Kanijo, P.S. (2019). “Aspectual Classes of Verbs in Nyamwezi”. PhD diss., University of Gothenburg, Göteborg.
  • Kranich, S. (2008). "The Progressive in Modern English. A Corpus-based Study of Grammaticalization and Related Changes", Unpublished PhD diss., Freie Universitat Berlin.
  • Krifka, M. (1989). Nominal Reference, Temporal Constitution and Quantification in Event Semantics. In Semantics and Contexual Expression, eds. Renate Bartsch, Johann van Benthem and Peter van EmedeBoas, 75-115. Stanford, CA: CSLI Publications.
  • Lee, S.A. (2015). "Aktionsart, Progressive Aspect and Underspecification". Linguistic Research, 32 (1), 151-193.
  • Leech, G. and J. Svartvik. (2002). A Communicative Grammar of English. London: Longman.
  • Leech, G. N, M. Hundt, Ch. Mair and N. Smith. (2009). Change in Contemporary English: A grammatical Study. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Leech, G. N. (2014). Meaning and the English Verb. London: Routledge.
  • Lӧbner, S. (2013). Understanding Semantics. London: Routledge.
  • Mair, Ch. (2006). Twentieth-century English. History, Variation and Standardization. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Martin, F. (2010). “Revisiting the Distinction between Accomplishments and Achievements”. In W. de Mulderm J. Mortelmans and T. Mortelmans (Eds.), From Now to Eternity. Volume 22 of Cahiers, Amsterdam/New York, 43-64. Rodopi.
  • Michaelis, L.A. (2004). Type Shifting in Construction Grammar: An integrated approach to aspectual coercion. Cognitive Linguistics. 15(1): 1-67.
  • Pavey, E. L. (2010). The Structure of Language, An Introduction to Grammatical Analysis. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Payne, T. E. (2011). Understanding English Grammar: A linguistic introduction. Cambridg: Cambridge University Press.
  • -Peck, J., Lin, J., Sun, Ch. (2013). “Aspectual Classification of Mandarin Chinese Verbs: A perspective of scale structure”. Language and Linguistics. 14(4), 663-700.
  • Quirk, R., S. Greenbaum, G. Leech, and J. Svartvik. (1985). A Comprehensive Grammar of the English Language. Longman: New York.
  • Rӧmer, U. (2005). Progressives, Patterns, Pedagogy. A corpus-driven approach to English progressive forms, functions, contexts and didactics. Amsterdam: John Benjamins.
  • Smith, C. S. (1997). The Parameter of Aspect. (Second Edition) London: Kluwer Academic Press.
  • Smith, N. (2005). A corpus-Based Investigation of Recent Change in the Use of the Progressive in British English. Unpublished PhD diss., Lancaster University.
  • Smitterberg, E. (2005). "The progressive in 19th Century English: A Process of Integration". Language and Computers: Studies in Practical Linguistics (54). Amsterdam: Rodopi.
  • Tavangar, M and M. Amouzadeh. (2006). "Deictic Projection: An Inquiry into the Future-oriented Past Tense in Persian", Studia Linguistica 60(1): 97-120.
  • Vafaeian, Gh. (2018). Progressive in Use and Contact: A descriptive, areal and typological study with special focus on selected Iranian Languages. PhD diss., Stockholm University, Sweden.
  • Van Valin, R. D. and R. J. Lapolla. (1997). Syntax: Structure, Meaning and Function. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Vendler, Z. (1957). "Verbs and Times". The Philosophical Review, 66, 143-160.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار