بررسی دلایل دوبندی بودن ساخت های چندپرسش واژه ای: هم پایه و چندگانه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای گروه زبان‌شناسی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

2 استادیار گروه زبان انگلیسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت

3 استادیار گروه زبان‌شناسی و زبان‌های خارجی، دانشگاه پیام نور، اردبیل، ایران

4 استادیار گروه آموزشی زبان انگلیسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

5 استادیار گروه زبان و ادبیات، دانشگاه فرهنگیان، اردبیل، ایران

چکیده

در این جستار برآنیم تا به بررسی دلایل دوبندی بودن ساخت­ های چندپرسش­ واژه­ ای زبان فارسی بپردازیم. بدین منظور، نخست پرسش ­واژه ­های متوالی و انواع آن و سپس پرسش ­واژه­ های گسسته را معرفی کرده و دلایل دوبندی بودن هر یک را نشان می­ دهیم. چارچوب نظری جستار برپایه گراشانین - یوکسِک (2017) است که به اصول بنیادین حاکم بر کمینه­ گرایی چامسکی (1995 و پس از آن) پایبند می ­باشد. همچنین، با استفاده از آزمون­ های تعیین سازه و خودکفا (مستقل) مشخص می­ کنیم که در ساخت­ های پرسشی هم­پایه متوالی و گسسته، هم­پایه ­ساز و به هم­پایه نخست وابسته است یا هم­پایه دوّم. نتایج پژوهش نشان می­ دهد که مشترک بودن بخشی از ساختار و حذف سازه مشترک به­ منظور برآوردن اقتصاد زبان در یکی از هم­پایه­ ها و اشراف چندگانه در ساخت­ های چندپرسش­ واژه ­ای و فرایند نحوی هم­پایه ­های حاصل از حرکت متوازی با یک پرسش ­واژه مشترک در ساخت ­های پرسشی هم­پایه متوالی نشان­ دهنده دوبندی بودن این نوع ساخت­ هاست. بررسی ­­ها نشان می ­دهد که در زبان فارسی فرایند نحوی جابه­ جایی پرسش­ واژه پیش از حرف اضافه وجود ندارد. همچنین، این بررسی نشان می­ دهد هم­پایه ­ساز و، هم در ساخت پرسشی هم­پایه متوالی و هم ساخت پرسشی گسسته با هم­پایه دوّم، یک سازه را تشکیل می­ دهد و به بند دوّم وابسته است.

کلیدواژه‌ها


-  آهنگر، عباسعلی (1385). «تحلیلی کمینه­گرا از اشتقاق جمله­های استفهامی ساده در زبان فارسی»، مجله تخصصی زبان و ادبیات دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد، ش 153: 109-126.
-  راسخ­مهند، محمّد (1379). «جملات پرسشی در زبان فارسی»، مجموعه مقاله­های پنجمین کنفرانس زبان­شناسی، 21- 23 اسفند، دانشکده ادبیات فارسی و زبان­های خارجی، 331- 344.
-  رضائی، حدائق (1390). «جایگاه هسته در زبان فارسی: تأملی از دیدگاه رده­شناسی درزمانی»، مجله پژوهش­های زبان­شناسی، س 3، ش 2، 35- 46.
-  کریمی، یادگار و واعظی، هنگامه (1397). «ادغام موازی، اشراف چندگانه و ساختار همپایگی پرسش­واژه­ای»، پژوهش­های زبانی، س 9، ش 1، 39- 58.
- واعظی، هنگامه (1392). «ساخت­های پرسش­واژه­ای در زبان فارسی (رویکردی کمینه­گرا)»، مجله زبان­پژوهی: ویژه­نامه دستور زبان­پژوهی، دانشگاه الزهرا، س 5، 199-221.
-  واعظی، هنگامه و کریمی، یادگار (1398). «پرسش­های چندپرسش­واژه­ای پیوندی در زبان­فارسی: تحلیلی رده­شناختی- نحوی»، زبان­پژوهی، دانشگاه الزهرا، دوره 11، ش32، در حال چاپ.
-  Bachrach, A, and Katzir, R. (2009). "Right-Node Raising and Delayed Spell out". In Inter Phases: Phase- Theoretic Investigations of Linguistic Interfaces, edited by Kleanthes Grohmann, 283- 316. Oxford: Oxford University Press.
-  Bîlbîie, G. & Gazdik, A. (2012). "Wh-coordination in Hungarian and Romanian questions". Empirical Issues in Syntax and Semantics 9: 1–18.
-  Browne, E. W. (1972). "Conjoined question words and a limitation on English surface structures".  Linguistic Inquiry 3: 223-226.
-  Citko, B. & Gračanin-Yuksek, M. (2013). "Towards a New Typology of Coordinated
Wh-Questions". Journal of Linguistics, Cambridge University Press.
-  Citko, B. (2005). "On the nature of merge: External merge, internal merge and parallel merge". Linguistic Inquiry 36, 475- 496.
-  Citko, B. (2013). "The puzzles of wh-questions with coordinated wh-pronouns". In challenges to Linearization, eds. Theresa Biberauer and Ian Roberts(ed.), 295-329. Berlin/New York: Mouton de Gruyter.
-  Goodall, G. (1983). "A three-dimensional analysis of coordination". Papers from the Nineteenth Regional Meeting of the Chicago Linguistic Society (CLS), 146–154.
-  Gračanin-Yuksek, M. (2007). About sharing. Doctoral dissertation, MIT.
-  Gračanin-Yuksek, M. (2017). "Conjoined Wh-Questions", The Wiley Blackwell Companion to Syntax, Middle East Technical University, Turkey. 2nd ed.
-  Grimshaw, J. (1978). "On the Syntax of Conjoined Wh Words in English". In University of Massachusetts Occasional Papers in Linguistics 3, edited by R. M. Saenz, 1–10. Amherst, MA: GLSA.
-  Haida, A & Repp, S. (2009). "Monoclausal Question Word Coordinations Across Languages". Humboldt-Universität zu Berlin, Proceedings of NELS 39, ed. by S. Lima, K. Mullin, and B. Smith.
-  Johannessen, J-B (1993b). Coordination: A Minimalist Approach. Doctoral Dissertation, University of Oslo.
-  Kahnemuyipour, A. (2001). "On Wh-Questions in Persian". Canadian Journal of Linguistics, N. 46. PP. 41- 61.
-  Karimi, S. and Taleghani, A. (2007). "Wh-Movement, Interpretation, and Optionality in Persian". Clausal and Phrasal Architecture: Syntactic Derivation and Interpretation. John Benjamin Publishing, PP. 167-187.
-  Kayne R. (1994). The antisymmetry of syntax. Cambridge and London: The MIT Press, Cambridge, MA: 195.
-  Larson, B. Lewis, S. and Kush, D. (2013). "Overt Wh-Displacement without Movement". MS, Harvard University, Johns Hopkins University, and University of Maryland, College Park.
-  Lipták, A. (2011). "Strategies of Wh-Coordination". Linguistic Variation, 11: 149–188. DOI: 10.1075/lv.11.2.02lip.
-  Merchant, J. (2002). "Swiping in Germanic". In C. Jan-Wouter Zwart and Werner Abraham (eds.), Studies in Comparative Germanic Syntax, 289-315. John Benjamins: Amsterdam.
-  Mirsaeedi, A. Mansouri, S. (2012). "Wh-Movement in Multiple Wh-Questions in Persian". International Conference on Language, Medias and Culture, vol. 33, IACSIT Press, Singapore.
-  Munn, A. (1993). Topics in the Syntax and Semantics of Coordinate Structures. Doctoral dissertation, University of Maryland.
-  Raghibdust, S. (1994). "Multiple Wh- fronting in Persian". In: Cahier de Languistique. 21, 27-58.
-  Rasekh Mahand, M. (2001). "WH- questions in Persian". Article collections of the 5th Linguistic Conference, 21-23 March. Farsi Literature and Foreign Languages faculty. Pages 331-344 [in Persian].
-  Raţiu, D. (2011). "A Multidominance Account for Conjoined Questions in Romanian". In Romance Linguistics 2010, edited by Julia Herschensohn, 257–270. Amsterdam: John Benjamins.
-  Raţiu, D. (2012a). "Coordinated vs. Matching Questions in Romanian". In Proceedings of ConSOLE XVII, edited by Camelia Constantinescu, Bert Le Bruyn, and Kathrin Linke, 253–268.
-  Raţiu, D. (2012b). "Sharing in Coordination and the Syntax–Semantics Interface". Presented at Workshare, University of Nantes, November 2–3.
-  Ross, J. R. (1969). "Guess who?" In Robert Binnick, Alice Davison, Georgia Green, and Jerry Morgan (eds.), Papers from the 5th regional meeting of the Chicago Linguistic Society, 252-286. Chicago Linguistic Society: Chicago, Ill.
-  Sinopoulou, O. (2011). "Wh & Wh-Questions in Greek: Monoclausal or Biclausal?" Linguistic Analysis, 37: 189–229.
-  Stilo, D. (2004). "Coordination in three Western Iranian languages: Vafsi, Persian and Gilaki". In coordinating constructions. (Typological Studies in Language, 58.) by Haspelmath, M., 2004. Amsterdam: Benjamins.
-  Tomaszewicz, B. M. (2011). "Wh & Wh: Syntactic and Semantic Arguments for Clausal Coordination". University of Southern California.Formal Approaches to Slavic Linguistics 19.
-  Whitman, N. (2002). Category neutrality: a type-logical investigation. Ph.D. dissertation, Ohio State University.
-  Zoerner, E (1995). "Conjunction as a Case Feature-Checker". Berkeley Linguistics Society (BLS) 21.