بررسی الگوهای زبان شناختی اجتماعی گویش ترکی قزوین: پژوهشی در تأثیر متغیرهای اجتماعی بر تغییرات واجی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای زبان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی

2 استاد زبان‌شناسی، دانشگاه تهران

چکیده

زبان پدیده‌ای اجتماعی است و همزمان با شکل‌گیری اولین اجتماعات بشری شکل گرفته است. زبان‌شناسی اجتماعی که از درون گویش‌شناسی بیرون آمد، اساساً به پژوهش در مورد گفتار می‌پردازد. طی چندین دهه‌ای که از تاریخ این شاخه از زبان‌شناسی می‌گذرد، نشان داده است که توانایی تجزیه و تحلیل موضوعات مربوط به ارتباط بین زبان و اجتماع را دارد. ادبیات مربوط به آن، شامل سلسله‌ای از پژوهش‌ها در گوناگونی‌های زبانی است که با متغیرهای اجتماعی همبستگی دارند. این گوناگونی در گفتار در مقایسۀ با شکل نوشتاری زبان مشهودتر است و متغیرهایی مانند جنسیت، سن، تحصیلات، طبقۀ اجتماعی و موقعیت بر آن تأثیر می‌گذارند. در پژوهش حاضر، نویسندگان به بررسی تغییرات واجی در گویش ترکی قزوین، براساس تأثیرات ناشی از متغیر‌های اجتماعی‌‌ سن و جنسیت پرداخته‌اند و با استفاده از روش مصاحبه و تعیین جمعیت نمونه، میزان همبستگی بین تغییرات واجی و متغیرهای اجتماعی مورد بحث را ارزیابی کرده‌اند. یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد که متغیر اجتماعی سن بیشترین تأثیر و جنسیت کمترین تأثیر را تغییرات واجی در این گویش دارند.

کلیدواژه‌ها


-  باطنی، محمدرضا (1374). مسائلزبان‌شناسینوین، تهران: آگاه.
دلاور، علی (1384). روش‌های تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی، انتشارات ویرایش، چاپ هفدهم.
-  کاشغری، محمود (1384). دیوان لغات الترک، نشر اختر.
-  کالوه، لویی ژان (1379). درآمدیبرزبان‌شناسیاجتماعی، ترجمة محمد جعفر پوینده، تهران: نقش جهان
-  گلریز، سید محمد علی (1368). مینودر، انتشارات طه.
-  مدرسی، یحیی (1391). درآمدی بر جامعه‌شناسی زبان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
-  محمودی، بتول (1384). «تغییرات تلفظی واژگان فارسی هنگام استفاده در گفتار رسمی زبان نوشتاری ترک‌زبانان تبریز». زبان و زبان‌شناسی (1) 1: 7.
-  هیئت، جواد (1380). تاریخ زبان و لهجه‌های ترکی، نشر نو.
-  Fishman, J.A. (1971). The Sociology of Language. An Interdisciplinary Social Science    Approach to Language in Society. The Hague: Mouton.    
-  Fishman, J.A. (1972). Advances in the Sociology of Language. The Hague: Mouton.
-  Giglioly, P.P. (1972). Language and Social Context. London: Cox and Wyman Ltd.
-  Hudson, R. (1980). Sociolinguistics, London: Cambridge University press.
-  Jespersen, O. (1922). Language: It's nature, development and origin, London: George Allen and Uhwin.
-  Kazemi, Ali. (1996). The Sociolinguistic Study of Spoken Qashqai Turkish. M.A. Thesis, Tarbiat Modarres University.
-  Labov, W. (1966). The Social Stratification of English in New York City. Washington D.C. : Center for Applied Linguistics
-  Labov, W. (1972). Sociolinguistic Patterns. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
-  Lakoff, R. (1973). The logic of politeness: Minding your psqs, Chicago linguistics society.
-  Trudgill, P. (1974). The Social Differentiation of English in Norwich. Cambridge:  Cambridge University Press.
-  Wardhaugh, R. (1986). An Introduction to Sociolinguistics. London: Basil   Blackwell.
-  Wolfram, W. (1969). A Sociolinguistics is description of Detroit Negro speech, Washington D.C: Center for applied linguistics.