تحلیلی پیکره‌ای از ساختار گفتمانی چکیده‌های پایان‌نامه‌های فارسی در برخی رشته‌های علوم انسانی، فنی‌مهندسی و علوم پایه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار زبان‌شناسی، دانشگاه الزهرا

چکیده

هدف از این پژوهش، تحلیل ساختار گفتمانی چکیده‌ی پایان‌نامه‌های فارسی در رشته‌های مختلف، تعیین حرکت‌های بلاغی آنها و به‌دست‌دادن تشابهات/تمایزات آنهاست. برای این منظور، سه شاخه‌ی علمیِ علوم انسانی، فنی‌مهندسی و علوم پایه تعیین و از هر شاخه نیز دو رشته‌ی نماینده برای تحلیل چکیده‌هایشان انتخاب شدند. رشته‌های نماینده عبارتند از: شیمی و فیزیک برای شاخه‌ی علوم پایه، مهندسی برق و مکانیک برای شاخه‌ی فنی‌مهندسی و فلسفه و زبانشناسی برای شاخه‌ی علوم انسانی. برای هر کدام از 6 رشته، 40 چکیده از پایگاه گنج پژوهشگاه ایرانداک جمع‌آوری و ساختار گفتمانی آنها در قالب حرکت‌های بلاغی و مدل پنج‌حرکتی هایلند کدگذاری شد. در مرحله‌ی بعد،‌ حرکت‌های بلاغی هر کدام از رشته‌ها تحلیل و الگوی کلان برای شاخه‌های علمی به دست آمد. نتایج پژوهش نشان داد الگوی غالب برای اکثر رشته‌ها الگوی مقدمه-هدف-روش-نتایج (I-P-M-Pr) و هدف-روش-نتایج (P-M-Pr) است و در این میان دو رشته‌ی فلسفه و شیمی تفاوت‌هایی با دیگر رشته‌ها دارند.

کلیدواژه‌ها


-  شعبانی، احمد؛ عسگری، عصمت؛ همایی، رضا و سعادت، رسول (1390)، بررسی میزان انطباق چکیده‌ی فارسی پایان‌نامه‌های دوره‌ی دکتری عمومی دانشگاه علوم پزشکی اراک با استانداردهای چکیده‌نویسی، (ISO 214)، مدیریت اطلاعات سلامت، 8 (3)، 382-394.
-  فرقدان، سمیه (1387)، بررسی میزان انطباق چکیده مقالات فصلنامه‌ی گنجینه‌ی اسناد با استاندارد چکیده‌نویسی ایزو 214، فصلنامه‌ی گنجینه‌ی اسناد، 72، 81-86.
-  وزیرپور کشمیری، مهردخت و سه‌دهی، مریم (1390)، مطالعه‌ میزان رعایت استانداردهای بین‌المللی ایزو در چکیده‌های فارسی پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد کتابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال و علوم و تحقیقات از سال 1380-1386، فصلنامه دانش‌شناسی، 4 (3)، 87-101.
-  Abaalkhail, A. (2015), Rhetorical Moves in an Occluded Genre: A Qualitative Analysis of Suicide Notes. MA thesis, Carlton University, Ottawa.
-  Ackland, G. M. (2009), A Discourse Analysis of English and French Research Article Abstracts in Linguistics and Economics. San Diego, CA: Montezuma Publishing.
-  Behnam, B. and Golpour, F. (2014), A genre analysis of English and Iranian research articles abstracts in applied linguistics and mathematics. International Journal of Applied Linguistics & English Literature, 3(5), 173-179.
-  Bhatia, V. K. (1994), Analyzing Genre: Language Use in Professional Setting. London: Longman.
-  Bhatia, V. K. (1997), Introduction: Genre analysis and world Englishes. World Englishes, 16(3), 313-319.
-  Biber, D., Upton, T., & Connor, U. (2007), Discourse on the Move: Using Corpus Analysis to Describe Discourse Structure. Amsterdam: John Benjamins Publishing.
-  Bruce, I. (2009), Results sections in sociology and organic chemistry articles: A genre analysis. English for Specific Purposes, 28(2), 105-124.
-  Crystal, D. (2003), A Dictionary of Linguistics and Phonetics (fifth ed.). Blackwell.
-  Esfandiari, R. (2014), Realization of Rhetorical moves and verb tense variation in two sub-disciplines of computer sciences: Artificial intelligence and architecture. International Journal of Language Learning and Applied Linguistics World, 5(2), 564-573.
-  Ghasemi, T. and Alavi, S. Mohammad. (2014), Theses Abstracts Written by Iranian MA Students of TEFL and English Literature. Online International Journal of Arts and Humanities, 3(1), 5-15.
-  Huckin, T. (2006), Abstracting from abstracts. In M. Hewings (ed.), Academic Writing in Context (93-103). London: Continuum.
-  Hyland, K. (2000), Disciplinary Discourses: Social Interactions in Academic Writing. London: Longman.
-  Joseph, R., Lim, J. M. H., & Nor, N. A. M. (2014), Communicative moves in forestry research introductions: Implications for the design of learning materials.  Procedia-Social and Behavioral Sciences, 134, 53-69.
-  Lores, R. (2004), On RA abstracts: from rhetorical structure to thematic organization. English for Specific Purposes, 23, 280-302.
-  Maswana, S., Kanamaru, T., and Tajino, A. (2015), Move anaylsis of research articles across five engineering fields: What they share and what they do not. Ampersand, 2, 1-11.
-  Mohammadi Darabad, A. (2016), Move analysis of research article abstracts: A cross-disciplinary study. International Journal of Linguistics, 8(2), 125-140.
-  NISO – National Information Standards Organization, R2015. Available at: http://www.niso.org/home.
-  Pho, P. D. (2008), Research article abstracts in applied linguistics and educational technology: a study of linguistic realizations of rhetorical structure and authorial stance. Discourse Studies, 10(2), 231-250.
-  Ren, H., and Li Y. (2011), A comparison study on the rhetorical moves of abstracts in published research articles and master’s foreign-language theses. English Language Teaching, 4, 162-166.
-  Saeeaw, S. and Tangkiengsirisin, S. (2014), Rhetorical variation across research article abstracts in environmental science and applied linguistics. English Language Teaching, 7(8), 81-93.
-  Santos, M. (1996), The text organization of research papers abstracts in applied linguistics. Text, 16(4), 481-499.
-  Suntara, W. and Usaha, S. (2013), Research abstracts in two related disciplines: Rhetorical variation between linguistics and applied linguistics. English Language Teaching, 6(2), 84-99.
-  Swales, J. (1990), Genre Analysis: English in Academic and Research Setting. Cambridge: Cambridge University Press.
-  Swales, J. M. (2004), Research Genres: Explorations and Applications. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
-  Tessuto, G. (2015), Generic structure of rhetorical moves in English-language empirical law research articles: Sites of interdisciplinary and interdiscursive cros-over. English for Specific Purposes, 37, 13-26.