بررسی فرایندهای واژ- واجی پسوندهای گویش تاتی تاکستان بر مبنای نظریه بهینگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی زبانشناسی همگانی، دانشگاه آزاد اسلامی زنجان

2 استادیار زبانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان

چکیده

پژوهش حاضر تلاشی است در جهت بررسی پسوندهای واژ - واجی گویش تاتی تاکستان در چارچوب نظریه بهینگی. فرایندهای واژ- واجی آن دسته از تغییرات واجی است که در بافتی صرفی، یعنی در مرز بین تکواژها ایجاد می‌شود و انگیزه آوایی دارد. روش این پژوهش به‌صورت تحلیلی بوده و داده‌های آن از کتاب‌های تاتی، رادیو و شبکه‌های محلی گردآوری ‌شده‌اند. متغیرهای زبانی بر اساس نوع فرایندهای آوایی و واژگانی دخیل مورد بررسی قرار گرفتند. در این پژوهش برآنیم تا به واکاوی چگونگی عملکرد فرایندهای واژ- واجی از دیدگاه بهینگی در پسوندهای گویش تاتی بپردازیم. نتیجه این‌که در این زبان گاهی فرایند حذف و گاهی درج در مرز تکواژی رخ می‌دهد و این امر نشان‌دهنده‌ی همنوایی یا همان دسیسه‌ی واجی است و نشان می‌دهد که مرتبه‌بندی محدودیت‌های جهانی در گویش تاتی تاکستان صادق بوده و محدودیت‌های موجود در این گویش با محدودیت‌های جهانی همسو است.

کلیدواژه‌ها


-  بی‌جن خان، محمود (1388)، واج‌شناسی: نظریه بهینگی، ، تهران: انتشارات سمت، چاپ اول.
-  دبیر مقدم، محمد (1383)، زبانشناسی نظری پیدایش و تکوین دستور زایشی، تهران: انتشارات سمت.
-  راسخ‏مهند، محمد (1383). «معرفی نظریة بهینگی و بررسی تکیه در زبان فارسی». مجله زبان‎شناسی. س 19، ش1، پیاپی 37: 66-42.
-  رشیدی، ناصر (1395)، «بررسی برخی فرایند‌های واجی در گویش دارابی»، مجله ادبیات و زبان‌های محلی ایران‌زمین، سال ششم، شماره اول، 41 تا 54.
-  طاهری، عباس (1388)، بررسی گویش تاتی تاکستان، تاکستان: انتشارات سال، چاپ اول.
-  عسکرزاده، رجبعلی (1377)، «بررسی واژ - واجی و قاعده‌های آن در زبان‌های فارسی و انگلیسی»، مجله پژوهش‌های زبان‌شناسی، ۶۳-۸۰.
-  کرد زعفرانلوکامبوزیا، عالیه (1385)، واج‌شناسی رویکردهای قاعده بنیاد، تهران: نشر سمت، چاپ اول.
-  ملکی، محمود (1381)، بررسی فرایندهای واژ- واجی گونه معیار زبان فارسی، تهران: انتشارات موفق.
-  Hammond, M. (1997), Optimality Theory and Prosody, In Optimality Theory: An Overview, Blackwell Publishers, Massachusetts. 
-  Kager, R. (1999), Optimality Theory, Cambridge University Press, New York.
-  McCarty, J. (2004), Optimality Theory in Phonology, Blackwell Publishing, Massachusetts.
-  Neset, T. R. (2007), Grunzuge derPhonilogie, University of California Press, Berkely.
-  Stilo, D, L. (1981), The Tati Language Group in the Sociolinguistic Context of Northwestern Iran and Transcaucasia, Taylor & Francis, Ltd.Press, Iranian Studies, Vol. 14, No. 3/4 ,Summer - Autumn, 137-187.
-  Yar-Shater, Ehsan (1962), The Tati Dialect of Ramand, in W.B. Henning and E.Yarshater, eds.A.Locust' Leg.Studies in Honour of S.H.Taghizadeh, London, 240-5.   
-  Yar-Shater, Ehsan (1969), A Grammar of Southern Tati Dialect, The Hague: Mouton, Paris.