پیوندهای وراثتی در ساخت های اضافه در زبان فارسی بر اساس دستور ساخت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه سمنان، ایران

2 استادیار، گروه زبانشناسی همگانی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

چکیده

ساخت اضافه در زبان فارسی از جمله ساختهای پربسامدی است که مورد مطالعه بسیاری از پژوهشگران حوزه های زبان شناسی، ادبیات و دستور زبان فارسی قرار گرفته است. انواع ساخت اضافه از طریق روابطی به یکدیگر مربوط هستند. این روابط در چارچوب دستور ساخت که انگاره ای شناختی است، پیوندهای وراثتی نام می گیرند. مطابق دستور ساخت، پیوندهای وراثتی براساس انگیزش شکل می گیرند، بدین شکل که ساختی از ساخت دیگری به ارث می رسد. در مقاله حاضر قصد داریم تا با تکیه بر مفهوم پیوندهای وراثتی در دستور ساخت به بررسی روابط و پیوندهای وراثتی بین ساختهای اضافه در زبان فارسی بپردازیم. نتایج بررسی نشان می دهد که انواع مختلف ساختهای اضافه از طریق پیوندهای وراثتی با یکدیگر در ارتباط بوده و شبکه وراثتی-معنایی تشکیل داده اند. این پیوندها عبارتند از: پیوند وراثتی چندمعنایی، پیوند وراثتی استعاری، پیوند وراثتی تنزل درجه، پیوند وراثتی تحدید وصفی و پیوند وراثتی انتزاعی.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


-  احمدی گیوی، حسن؛ انوری، حسن (1374)، دستور زبان فارسی، ج1، تهران: فاطمی.
-  رضویان، حسین؛ کاوسی تاجکوه، صدیقه؛ بهرامی خورشید، سحر (1395)، ساخت اضافه در زبان فارسی از منظر دستور ساخت گلدبرگ، پژوهش‌های زبانی، دانشگاه تهران، شماره 7، 39-57.
-  عموزاده، محمد؛ اسفندیاری، نسیم (1391)، بررسی مقایسه‌ای ساخت اضافه در زبان فارسی بر اساس الگوهای شناختی و غیرشناختی، پژوهش‌های تطبیقی زبانشناسی، دانشگاه بوعلی سینا همدان، 59-91.
-  Boas, H. C. (2010a), Contrastive Studies in Construction Grammar. Amsterdam: John Benjamins.
-  Fillmore, C. J. (1988), The Mechanisms of Construction Grammar. Proceedings of the Fourteenth Annual Meeting of the Berkeley Linguistics Society, (pp. 35-55).
-  Fillmore, C. J. Kay, P., & O'connor, M. C. (1988), Regularity and Idiomacity in Grammatical Constructions: the Case of "Let Alone". Language, 64, 501-538.
-  Fried, M., & Ostman, J.-O. (2004), Construction Grammar in a Cross-Language Perspective. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
-  Goldberg, A. E. (1995), Constructions: A Construction Grammar Approach to Argument Structure. The University of Chicago Press.
-  Goldberg, A. E. (2006a), Constructions at Work: the Narure of Generalization in Language. Oxford: Oxford University Press.
-  Kay, P., & Fillmore, C. J. (1999), Grammatical Constructions and Linguistic Generalizations: "the What's X Doing Y? Construction". Language, 75: 1-34.
-  Langacker, R. W. (1991), Concept Image and Symbol: the Cognitive Basis of Grammar. Berlin. New York: Mouton de Gruyter.
-  Lotfi, A. (2014), Persian Ezafe as a ‘Figure’ Marker: a Unified Analysis. California Linguistic Notes, 39 (1).
-  Olson, A. L. (2013), Constructions and Result: English Phrasal Verbs as Analysed in Construction Grammar. MA Thesis: Trinity Western University.