بررسی واژه‌بست در زبان تاتی گونة دروی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت

2 استادیار زبان‌شناسی همگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت

چکیده

پژوهش حاضر واژه‌بست‌ها را در زبان تاتی بررسی می‌کند. هدف آن شناخت انواع واژه‌بست‌ها و جایگاه هر کدام در این ‏زبان است. رفتار دوگانه واژه‌بست و شباهت آن به وند، انگیزه اصلی نگارندگان بوده‌است. بررسی و جمع‌آوری داده‌ها به ‏روش میدانی و براساس شم زبانی یکی از نویسندگان بوده‌است. بررسی داده‌های تاتی نشان داده‌است که طبقه‌بندی انواع ‏واژ‌ه‌‌‌بست‌ها در این زبان شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با زبان فارسی دارد. انواع واژه‌بست‌ها در زبان تاتی عبارت‌اند از: علامت ‏جمع و معرفگی برای انسان، ضمایر متصل غیرفاعلی، ضمایر پی‌بستی یا متصل فاعلی، نشانه صفت، نشانه نکره، نشانة ‏تاکید فعل، قید پی‌بستی، ضمیر شخصی اول شخص مفرد وحالت‌نماها. در بررسی ویژگی‌های کلی واژه‌بست‌ها در این زبان ‏همانند زبان‌های دیگر، میزبان، جهت، نقش و تکیه اهمیت بسیار دارند. نکته جالب در این زبان این است که شناسه‌ها ‏برخلاف فارسی، واژه‌بست هستند و ترکیب چند واژه‌بست نیز در آن امکان‌پذیر است. ‏

کلیدواژه‌ها

موضوعات


-  بامشادی، جواد (1392)، «واژه‌بست‌های ضمیری در زبان گورانی»، مجموعه‌‌مقالات نخستین همایش ملی بررسی واژه‌بست در زبان‌های ایرانی، به‌کوشش محمد راسخ مهند، انجمن زبان‌شناسی، با همکاری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران: نشر نویسه، 269- 292.
-  راسخ مهند، محمد (1388)، «نگاهی رده‌شناختی به پی‌بست‌های ضمیری در زبان تاتی»، پژوهش‌های زبان‌شناسی، شماره 1، 1- 10.
-  راسخ مهند، محمد (1389) واژه‌بست‌های فارسی در کنار فعل»، مجله پژوهش‌های زبان‌شناسی، سال2، ش2، 75-85.
-  راسخ مهند، محمد (1392)، «واژه‌بست‌های به عنوان نشانۀ مطابقۀ فاعلی در زبان فارسی»، مجموعه‌ مقالات نخستین همایش ملی بررسی واژه‌بست در زبان‌های ایرانی، به کوشش محمد راسخ مهند، انجمن زبان‌شناسی، با همکاری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران: نشر نویسه،  61- 78.
-  رضایتی کیشه‌خاله، محرم و جهاندوست، سبزعلیپور ( 1386)، «ارگتیو در زبان تاتی خلخال»، ادب‌پژوهی، شمارۀ 1، 89-106.
-  سبزعلیپور، جهاندوست (1391)، بررسی تطبیقی ساخت فعل در گویش‌های تاتی، تالشی و گیلکی، دانشگاه گیلان.
-  سبزعلیپور، جهاندوست (1392)، «شکل های فروپاشی ساخت ارگتیو در زبان‌های تاتی تالشی و گیلکی»، پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی، شماره 5، 167-182.
-  سبزعلیپور، جهاندوست (1394)، گنجینۀ گویش‌های ایرانی، تاتی خلخال، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
-  سبزعلیپور، جهاندوست، راحله ایزدی‌فر (1393)، «نظام حالت‌نمایی در زبان تاتی خلخال»، جستارهای زبانی، شماره 20، دورۀ 5، 103-124.
-  شقاقی، ویدا (1386) مبانی صرف، تهران: انتشارات سمت.
-  شقاقی، ویدا (1376)، «واژه‌بست چیست؟ آیا در زبان فارسی چنین مفهومی وجود دارد؟»، مجموعه مقاله‌های سومین کنفرانس زبان‌شناسی، به کوشش محمد دبیر مقدم و یحیی مدرسی، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی و پژوهشگاه مطالعات علوم انسانی، 141-158.
- صراحی، محمد امین و بتول علی‌نژاد (1392)، رده‌شناسی واژه‌بست در زبان فارسی، مجله زبانشناسی و گویش‌های خراسان دانشگاه فردوسی مشهد، سال 5، ش 1، 130-103.
-  کلباسی، ایران (1371)، ساخت اشتقاقی واژه در فارسی امروز، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی.
-  مشکوۀ الدینی، مهدی (1384)، دستور زبان فارسی (واژگان و پیوندهای ساختی)، تهران: انتشارات سمت.
-  ناتل خانلری، پرویز (1369)، تاریخ زبان فارسی، تهران: نشر نو.
-  نغزگوی کهن، مهرداد (1393)، «از واژه‌بست تا وند اشتقاقی»، مجموعه مقالات دانشگاه علامه طباطبایی، به کوشش محمد دبیر مقدم، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، 1345- 1350.
-  Aikhenvald, Alexandra Y. (2003), “Typological parameters for the study of clitics, with special reference to Tariana”, 42-78 of Word: A Cross-Linguistic Typology, edited by R.N.W. Dixon and Alexandra Aikhenvald. Cambridge: CambridgeUniversity Press.
-  Bickel, B. and Nichols, J. (2007), “Inflectional Morphology”, 169-240 of Language Typology and Syntactic Description, V. III: Grammatical Categories and the Lexicon, edited by Timothy Shopen, Cambridge: Cambridge University Press.
-  Garrett, Andrew. (1996), Wackernagel’s Law and unaccusativity in Hittite. In Halpern, Aaron, and Zwicky, Arnold (eds.), Approaching Second: Second Position Clitics and Related Phenomena. Stanford, CA: CSLI Publications, 85–133.
-  Haig, G (2013), The subject/object asymmetry in bound person indexing: diachronic and discourse consideration.paper held at the workshop Agreement in Discourse. University of Bamberg, 1-2nd Feb.
-  Katamba, F. (1993), Morphology. London: Mcmillan Press LTD.
-  Klavans, J. (1985), “The Independence of Syntax and Phonology in Cliticisation”, Language, 61, 95-120.
-  Schegloff, Emanuel A. (2007), Sequence Organization in Interaction: A Primer in Conversation Analysis. Cambridge: Cambridge University Press.
-  Spencer, Andrew (1991), Morphological Theory: An Introduction to Word Structure in Generative Grammar. Cambridge: Cambridge University Press.
-  Spencer, A& Ana R.LuI` (2012), Clitics: an introduction.Cambridge Textbooks in Linguistics.
-  Zwicky, Arnold M. (1977), On Clitics. Bloomington, IN: Indiana University Linguistics Club.
-  Zwicky, A (1985), “Clitics and Particles”, .Language, 61, 283- 305.
-  Zwicky, A. and Pullum, G. (1983), “Cliticisation vs. Inflection: English n't” .Language, 59, 502- 513.