بررسی باهم‌آیی پیش‌فعل و همکرد «کشیدن» در فعل مرکب فارسی بر اساس نظریة واژگان زایشی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکترای تخصصی دانشگاه تهران

چکیده

این مقاله با هدف بررسی و تحلیل باهماییِ عناصر پیش‌فعل اسمی و همکرد «کشیدن» در فعل مرکب فارسی بر مبنای نظریة واژگان زایشی (پاستیوسکی ، 1995) نگاشته شده است و می‌کوشد تا با بهره‌گیری از مفاهیم مطرح در این نظریه، علل معناییِ تاثیرگذار بر باهم‌آیی عناصر مذکور و محدودیت‌های حاکم بر آن را مورد بررسی قرار دهد. در این مسیر پس از طبقه‌بندی عناصر پیش‌فعلی اسمی ترکیب شده با همکردِ «کشیدن»، تلاش می‌کنیم به بررسی سهم معنایی آنها در مجموعه داده‌های مورد تحلیل بپردازیم. از نتایج این تحلیل می‌توان به نقش و تأثیر اطلاعات رمزگذاری شده در سطوح چندگانة بازنمایی‌های واژگانی- معناییِ عناصر پیش‌فعل و همکرد «کشیدن» در باهمایی عناصر تشکیل‌دهندة این گروه از افعال مرکب اشاره کرد. روش این پژوهش، توصیفی- تحلیلی است. افعال مرکب مورد بررسی و معانی و مثال‌های مربوطه از فرهنگ بزرگ سخن (انوری، 1381) استخراج شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


-  انوری، حسن (1381)، فرهنگ بزرگ سخن، سخن، تهران.
-  برزگر، حسن (1393)، ساختار موضوعی افعال مرکب مشتق از صفت در زبان فارسی، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
-  خانلری، پرویز ناتل (1365)، تاریخ زبان فارسی، جلد دوم، نشر نو، تهران.
-  دبیرمقدم، محمد (1384)، پژوهش‌های زبان‌شناختی فارسی، چاپ اول، مرکز نشر دانشگاهی، تهران.
-  طباطبائی،‌ علاءالدین‌ (1384)، «فعل مرکب در زبان فارسی»، نامة فرهنگستان، ش26، 26-34.
-  منصوری، نیلوفر (1387)، بازنمایی معنایی افعال مرکب در وردنت فارسی، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
-  نغزگوی کهن، مهرداد و داوری، شادی (1391)، «همکردشدگی، دستور، ش 8، 227-244.
-  Barjaste, D. (1983), Morphology, Syntax and Semantics of Persian Compound Verbs: A lexicalist Approach. Ph.D. Dissertation, University of Illinois at Urbana-Campaign.
-  Family, Neiloufar. (2006), Explorations of Semantic Space: The Case of Light Verb Constructions in Persian. PhD Dissertation, Ecole des Hautes Etude en Sciences Sociales, Paris, France.
-  Folli, Raffaella; Harley, Heidi; & Karimi, Simin. (2005), “Determinants of Event Type in Persian Complex Predicates”. Lingua. 115:1365–1401.
-  Goldberg, Adele E. (1996), “Words by default: Optimizing Constraints and the Persian Complex Predicate”. In Proceedings of the Twenty-Second Annual Meeting of the Berkeley Linguistics Society: General Session and Parasession on The Role of Learnability in Grammatical Theory, 132-146.
-  Goldberg, Adele E. (2003), “Words by default: the Persian Complex Predicate Construction”. Elaine Francis and Laura Michaelis (eds.) Mismatch: Form-Function Incongruity and the Architecture of Grammar.  CSLI Publications. 83-112.
-  Haji-Abdolhosseini, Mohammad. (2000), “Event Types in the Generative Lexicon: Implications for Persian Compound Verbs”. In Proceedings of NLS 2000.Vol.19.Toronto Working Papers in Linguistics.
-  Karimi, Simin. (1997), “Persian complex verbs: Idiomatic or Compositional”. Lexicology, 3(2): 273-318.
-  Karimi-Doostan, Gholam-Hossein. (1997), Light Verb Constructions in Persian. PhD Dissertation. University of Essex. England.
-  Karimi-Doostan, G. (2001), “N + V complex predicates in Persian”. Structural aspects of semantically complex verbs, eds. N. Dehe & A. Warner, 277–292. Frankfurt: Peter Lang.
-  Karimi-Doostan, G. (2002), “Compositionality of complex predicates in Persian”. Proceedings of the Linguistic Society of Korea. 1:255–268.
-  Karimi-Doostan, G. (2008), “Predicative nouns and adjectives”. Grammar 3: The Journal of Iranian Academy of Persian Language and Literature, 3:187–202.
-  Karimi-Doostan, Gholam-Hossein. (2011), “Separability of Light Verb Constructions in Persian”. Studia Linguistica. 65(1), 70–95.
-  Megerdoomian, K. (2001), “Event structure and complex predicates in Persian”. Canadian Journal of Linguistics, 46 (1/2): 97-125.
-  Megerdoomian, Karine. (2002), “Beyond Words and Phrases: A Unified Theory of Predicate Composition”. PhD Dissertaion, University of Southern California.
-  Pustejovsky, J. (1991), “The Generative Lexicon”. Computational Linguistics, 17(4):409-441.
-  Pustejovsky, J. (1993), Type Coercion and Lexical Selection. Semantics and the Lexicon, J. Pustejovsky (ed.), Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, The Netherlands.
-  Pustejovsky, J. (1995), The Generative Lexicon. Cambridge, MA: MIT Press.
-  Pustejovsky, J. (2001), Type construction and the logic of concepts. In P. Bouillon & F. Busa (Eds.). The Syntax of word meaning. 91-123. Cambridge: Cambridge University Press.
-  Pustejovsky, J. (2002), Syntagmatic Processes. Handbook of Lexicology and Lexicography, de Gruyter.1-9.
-  Pustejovsky, James (2007), Type Theory and Lexical Decomposition. In P. Bouillon and C. Lee, editors, Trends in Generative Lexicon Theory. Kluwer Publishers.
-  Pustejovsky, J. & Ježek, E. (2008), Semantic Coercion in Language: Beyond Distributional Analysis, Italian Journal of Linguistics, 20:1, 181-214.
-  Samvelian, P & Faghiri, P. (2013), Re-thinking Compositionality in Persian Complex Predicates. In Proceedings of Berkeley Linguistics Society 39th Annual Meeting, February 16-17, 2013, Berkeley. (Submitted version).
-  Tabaian, H. (1979), “Persian Compound verbs”. Lingual 47: 189-208.