وضعیت اطلاعی سازه‌های جمله با ترتیب نشاندار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری زبانشناسی همگانی، دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

ساختار اطلاعی در تمام لایه‌هایی از نظام دستوری که معنا وجود دارد انعکاس می‌یابد. جملاتی که ترتیب سازه‌ای غالب در زبان فارسی ندارند و نشاندار محسوب می شوند از این دسته هستند. ترتیب بی‌نشان سازه‌ها از لحاظ وضعیت اطلاعی کهنه-نو است. اما در ساختارهایی با ترتیب سازه ای نشاندار وضعیت اطلاعی نیز می تواند نشاندار باشد. به بیان دیگر تقطیع جمله به مبتدا- خبر ممکن است با تقطیع اطلاعی نو - کهنه منطبق باشد. اما همیشه این‌طور نیست. نگارنده سعی دارد تا با اتکاء به داده‌های زبان فارسی که از متون نوشتاری ادبی، علمی، داستانی و روزنامه‌ای گردآوری شده است، نشان دهد که به‌کارگیری یک صورت خاص چه وضعیت اطلاعی را باز می‌نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


-   دبیرمقدم، محمد (1392)، رده‌شناسی زبان‌های ایرانی. چاپ اول، تهران، انتشارات سمت.
-   دبیرمقدم، محمد (1390)، «معرفی و نقد کتاب مطالعه­ای در ساخت گفتمانی زبان فارسی»، دستور، ویژه نامه فرهنگستان، شماره هفتم: 293- 223.
-   دبیرمقدم، محمد (1388)، پژوهش‌های زبانشناختی فارسی، (مجموعه مقالات)، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، چاپ دوم.
-   راسخ مهند، محمد و قیاسوند، مریم (1393)، «بررسی پیکره بنیاد تأثیر عوامل نقشی در قلب نحوی کوتاه فارسی»، دستور، ویژه نامه نامه فرهنگستان، شماره دهم : 197- 163.
-   مجیدی، ستاره (1390)، «ساخت اطلاع در زبان فارسی در چارچوب دستور نقش‌گرای نظام مند و دستور نقش و ارجاع»، دستور، ویژه نامه فرهنگستان، شماره هفتم : 208- 183.
-    Birner, B., and Sh. Mahootian. (1996), “Functional Constraints on Inversion in English and Farsi” Language Sciences, vol. 18, Nos. 1-2,127-138.
-    Downing, P. (1995), “Word Order in Discourse, by of Introduction”. In: Word Order in Discourse, edited by: Pamela Downing and M. Noonan, vol. 30, John Benjamins publishing Company, amsterdam / Philadelphia
-    Halliday, M., C. Matthiessen. (2014), An Introduction to Functional Grammar. Routledge.
-    Herring, S. Susan, (2012), “Information Structure as a Consequence of Word Order Type”. Proceedings of the Sixteenth Annual Meeting of the Berkeley Linguistics Society (1990), 163- 174.
-    Lambrecht, K. (1994), Information Structure and Sentence Form. Cambridge: Cambridge University Press
-    Ming, T. & L. Chen (2010), “A Discourse Pragmatic Study of the Word Order Variation in Chinese Relative Clauses” Journal of Pragmatics, vol. 42, 168-189.