تناوب مکانی در زبان فارسی: رویکردی ساختمند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار زبان شناسی دانشگاه حضرت معصومه(س) قم

چکیده

در این مقاله ابتدا به بررسی ویژگی‌های نحوی و معنایی تناوب مکانی در فارسی خواهیم پرداخت. سپس با بررسی و تحلیل تناوب مکانی در چارچوب دستور ساختمند و رویکرد کاربرد- بنیاد نشان خواهیم داد در چارچوب این رویکرد و با توجه بیشتر به معنای فعلی و نقش ساخت‌ها می­ توان تحلیل مناسب­تری از تناوب مکانی و فعل‌های تناوبی در فارسی ارائه کرد. تناوب مکانی بر اساس این رویکرد حاصل کانونی شدن بخشی از صحنه توصیفی توسط فعل می ­باشد. گونه انتقالی- مفعول با چارچوب معنایی تغییرمکان و گونه مکان- مفعول با چارچوب معنایی پوشاندن/ پرکردن مرتبط است. هر یک از چارچوب‌های معنایی با ساخت نحوی متفاوتی مرتبط است که این ارتباط به شکل یک ساخت فعلی یا طبقه فعلی نشان داده می ­شود. از آنجا که ساخت‌ها کل عبارات زبانی را تأیید می ­کنند؛ نقش موضوع‌های معنایی در تناوبی بودن فعل‌ها بر اساس رویکرد کاربرد- بنیاد تبیین می ­شود. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


-  روشن، بلقیس (1377)، معنی شناسی واژگانی: طبقه‌بندی فعل‌های فارسی، پایان‌نامه دکتری، دانشگاه تهران.
-  Anderson, S. R. (1971), on the role of deep structure in semantic interpretation. Foundations of Language, 7, 387–96.
-  Anderson, S. R. (1977), Comments on the paper by Wasow. In P. Culicover. (Eds). Formal Syntax, 361–77.New York: Academic Press.
-  Beavers, J. (2006), Argument/oblique alternations and the structure of lexical meaning. Doctoral Dissertation. Stanford University.
-  Boas, H. C.)2009(, Verb meanings at the crossroads between higher-level and lower-level constructions Lingua, 10, 101-136.
-  Boas, H. C. (2003a), A constructional Approach to Resultatives. Stanford: CSLI Publications.
-  Boas, H. C. (2003b), A lexical-constructional account of the locative alternation. in: Carmichael, L., C.-H. Huang, and V. Samiian (eds.), Proceedings of the 2001 Western Conference in Linguistics. Vol.13. 27-42.
-  Croft, W. (1998), Event structures in argument linking. In M. Butt and Gender, eds. (1998), 21- 63.
-  Croft, W. (2001), Radical Construction Grammar. Oxford University Press.
-  Croft, W.) 2010(, Verbs, Aspect and Argument Structure. Oxford University Press.
-  Croft, W. and A. Cruse (2004), Cognitive Linguistics. Cambridge: Cambridge University Press.
-  Dowty, D.) 1991(, Thematic proto-roles and argument selection. Language 67,547-619.
-  Dowty, D. )2000(, The fallacy of argument alternation. In Ravin, Y and C. Laecock. (Eds). Polysemy, 111-128. Oxford: Oxford University Press.
-  Fillmore, C. J.)1968(, The case for case. In E. Bach and R.T. Harms. (Eds). Universals in Linguistic Theory, 1-88, New York: Holf, Reinhart and Winston.
-  Givón, T. (1979), On Understanding Grammar. New York NY: Academic Press.
-  Goldberg, A.E. (1995), Constructions: A Construction Grammar Approach to Argument Structure. Chicago: University of Chicago Press.
-  Goldberg, A.E. (1997), The relationships between verbs and construction. In M. Verspoor. (Ed). Lexical and Syntactical Constructions and Construction of Meaning, 383-98. Amsterdam: John Benjamins.
-  Goldberg, A.E. (1998), Patterns of experience in patterns of language. In M. Tomaselo, eds. The new psychology of language. Lawrence Erlbaum. Mahwah, N J, 203-19.
-  Goldberg A. E. (2006), Constructions at Work: the Nature of Generalization in Language. Oxford: Oxford University Press.
-  Halliday, M. A. K. (1994), An Introduction to Functional Grammar. (2nd edition). London: Arnold.
-  Iwata, S. (2005), Locative alternation and two levels of verb meaning. Cognitive Linguistics, 16, 355–407.
-  Iwata, S. (2008), Locative Alternation: A Lexical-Constructional Approach. Amsterdam: John Benjamins.
-  Jackendoff, R. (1987), The status of thematic relation in linguistic theory. Linguistic Inquiry, 7, 89-150.
-  Jackendoff, R. (1997), Twistin' the night away. Language, 73, 534-59.
-  Jeffries, L. and P. Willis (1984), A return to the spray paint issue.  Journal of Pragmatics, 8, 715–729.
-  Kageyama, T. (1980), The role of thematic relations in the spray paint hypallage. Papers in Japanese Linguistics 7. 35–64.
-  Kay, P. (2000), Argument structure constructions and the argument-adjunct distinction. First international conference on Construction Grammar, University of California, Berkeley, CA.
-  Kay, P. (2002), Patterns of coining. Unpublished paper. University of California, Berekley, CA.
-  Langacker, R. W. (1987), Foundations of Cognitive Grammar 1: Theoretical Prerequisites. Stanford, CA: Stanford University Press.
-  Langacker, R. (1991), Foundations of Cognitive Grammar. Vol. II. Stanford: Stanford University Press.
-  Langacker, R. (1999), Grammar and Conceptualization. Berlin & New York: Mouton de Gruyter.
-  Levin, B. (1993), English Verb Classes and Alternations: A Preliminary Investigation. Chicago: Chicago University Press.
-  Levin, B. (2006), English object alternations: A unified account. Unpublished paper. Stanford University.
-  Levin, B. and M. Rappaport (1988), Non-event –er nominals: A probe into argument structure. Linguistics 26. 1067-83.
-  Levin, B. and M. Rappaport (2005), Argument Realization. Cambridge: Cambridge University Press.
-  Michaelis, L.A. and J. Ruppenhofer (2000), Valence creation and the German applicative: The inherent semantic of linking patterns. Journal of Semantics, 17, 335-95.
-  Pinker, S. (1989), Learnability and Cognition: The Acquisition of Argument Structure. Cambridge: MIT press.
-  Rappaport M.and Levin, B. (1988), what to do with theta-roles. In W. Wilkins, (Ed). Thematic Relations, 7–36. San Diego, CA: Academic Press.
-  Rappaport M.and Levin, B. (1998), Building verb meanings. In M. Butt & W. Geuder (eds.), The projection of arguments. 97–134. Stanford, California: CSLI Publications.
-  Rappaport M.and Levin, B. (2002), Change of state verbs: implications for theories of argument projection. Proceedings of the 28th Annual Meeting of the Berkeley. Linguistics Society. 269- 80. Berkeley: Berkeley Linguistics Society.
-  Schwartz-Norman, L. )1976(, The grammar of content and container. Journal of Linguistics, 12: 279- 287.
-  Taylor, J. (2002), Cognitive Grammar. Oxford: Oxford University Press.
-  Tenny, C. (1994), Aspectual Roles and the Syntax-Semantics Interface. Dordrecht: Kluwer.
-  Tomasello, M. (2003), Constructing a Language: A Usage-Based Theory of Language
-  Acquisition. Harvard University Press.
-  Van Valin, R. D., Jr. and R. J. LaPolla (1997), Syntax: Structure, Meaning and Function. Cambridge: Cambridge University Press.