بررسى و نقد کتاب «Grammatical Theory: From Transformational Grammar to Constraint-based Approaches» نوشتۀ استفان مولر

نوع مقاله : نقد

نویسنده

دانشیار زبان‌شناسی رایانشی، پژوهشکدۀ زبان‌شناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.

10.22084/rjhll.2025.30518.2361

چکیده

زبان در یک نظام مشخص شکل گرفته‌است و منظور از این نظام چیزی به‌جز قواعد زبانی نیست. این قواعد، دستور یک زبان را مشخص می‌نماید. از آنجا که دستور ابزاری برای مطالعه و تحلیل ساخت‌های زبانی است، این نوع مطالعه از گذشته مورد توجه بوده‌‌است. این مقاله ابتدا به بررسی و نقد کتاب «Grammatical Theory: From Transformational Grammar to Constraint-based Approaches» پرداخته و مروری مختصر بر فصل‌های کتاب ارائه می‌کند. سپس به بررسی و نقد اثر پرداخته و نقاط ضعف و قوت کتاب را از زوایای مختلف بررسی می‌نماید.
اگرچه حجم زیادی از مطالب کتاب در مورد دستورهای صورتگرای زایشی و وابستگی بوده و توضیح داده شده ‌است، مقایسه‌های انجام‌‌شده بین دستورها متقارن نیست تا نقاط ضعف و قوت دستورها در کنار هم مشخص شود. پیشنهاد می‌گردد ترتیب ارائۀ مطالب از نظر محتوا و سیر تحول زمانی مورد بازبینی قرار بگیرد و برای جامعیت بیشتر بهتر است یک واژه‌نامۀ تخصصی در انتهای کتاب آورده شود. همچنین دستورهای صورتگرای دیگر، مانند دستور تعاملی و دستور پیوندی، نیز مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • باطنی، محمدرضا (1373). نگاهی تازه به دستور زبان. تهران: انتشارات آگاه.
  • خیام‌پور، عبد‌الرسول (۱۳۷۲). دستور زبان فارسی. تهران: آیدین یانار.
  • طبیب‌زاده، امید (۱۳۸۵). ظرفیت فعل و ساخت‎های بنیادین جمله در فارسی امروز؛ پژوهشی براساس نظریه دستور وابستگی، تهران: نشر مرکز.
  • طبیب‌زاده، امید (۱۳91). دستور زبان فارسی براساس نظریه گروه‌های خودگردان در دستور وابستگی، تهران: نشر مرکز.
  • عبداللهی، ساره؛ حق‌بین، فریده و قیومی، مسعود (1397). «سطوح بازنمایی برخی ساخت‌های زبان فارسی در چارچوب دستور نقش‌نمای واژگانی،» پژوهش‌های زبانی، 9 (2): 195-214.
  • قیومی، مسعود (1400). «نقد و بررسى کتاب «دستور زبان فارسی براساس نظریه گروه‌های خودگردان در دستور وابستگی،» پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، 21 (1): 229-256.
  • Abraham, W. (2012). “Müller, Stefan: Grammatiktheorie. – Tübingen: Stauffenburg-Verl., 2010. XIII, 521 S.; Ill. (Stauffenburg Einführungen; 20) ISBN 978–3–86057–294–8: € 29.80,” Germanistik, 51(3-4): 540-541.
  • Adger, D. (2003). Core Syntax: A Minimalist Approach (Oxford Core Linguistics 1). Oxford: Oxford University Press.
  • Ajdukiewicz, K. (1935). “Die syntaktische Konnexität”, Studia Philosophica, 1:1–27.
  • Allen, J. (1994). Natural Language Understanding. California: The Benjamin/Cummings Publishing Company.
  • Augustinus, L. (2018). “Stefan Müller. (2016) Grammatical Theory. From Transformational Grammar to Constraint-based Approaches. Volume II,” Constructions and Frames,  10 (1): 118-122.
  • Berwick, R. C. (1982). “Computational complexity and Lexical-Functional Grammar,” American Journal of Computational Linguistics, 8(3–4). 97–109.
  • Bresnan, J.; & Kaplan, R.M. (1982). “Introduction: Grammars as mental representations of language,” In J. Bresnan (ed.), The Mental Representation of Grammatical Relations (MIT Press Series on Cognitive Theory and Mental Representation), xvii–lii. Cambridge, MA/London: MIT Press.
  • Chomsky, N. (1957). Syntactic Structures. Mouton (Hague), Berlin.
  • Chomsky, N. (1959). “On certain formal properties of grammars,” Information and Control, 2(2). 137–167.
  • Chomsky, N. (1993). A Minimalist Program for linguistic theory,” In Kenneth Hale & Samuel Jay Keyser (eds.), The View from Building 20: Essays in Linguistics in Honor of Sylvain Bromberger (Current Studies in Linguistics 24), 1–52. Cambridge, MA/London: MIT Press.
  • Chomsky, N. (1995). The Minimalist Program (Current Studies in Linguistics 28). Cambridge, MA: MIT Press.
  • Croft, W. (2001) Radical Construction Grammar: Syntactic Theory in Typological Perspective. Oxford: Oxford University Press.
  • De Saussure, F. (1916). Cours de linguistique générale, Lausanne, Paris: Payot.
  • Dehdari, J.; & Lonsdale, D. (2008). “A link grammar parser for Persian,” S. Karimi, S., V. Samiian; & D. Stilo (eds), Aspects of Iranian Linguistics. Cambridge Scholars Press.
  • Fillmore, C. J. (1988). “The mechanisms of ‘Construction Grammar’”. In S. Axmaker, A. Jaisser & H. Singmaster (eds.), Proceedings of the 14th Annual Meeting of the Berkeley Linguistics Society, 35–55. Berkeley, CA: Berkeley Linguistics Society.
  • Fillmore, C. J.; Kay, P.; & O’Connor, M. C. (1988). “Regularity and idiomaticity in grammatical constructions: The case of let alone,” Language 64(3). 501–538.
  • Frey, W.; & Reyle, U. (1983a). “A Prolog implementation of Lexical Functional Grammar as a base for a natural language processing system,” In Antonio Zampolli (ed.), First Conference of the European Chapter of the Association for Computational Linguistics: Proceedings of the conference, 52–57. Pisa, Italy: Association for Computational Linguistics.
  • Frey, W.; & Reyle, U. (1983b). “Lexical Functional Grammar und Diskursrepräsentationstheorie als Grundlagen eines sprachverarbeitenden Systems,” Linguistische Berichte, 88. 79–100.
  • Gazdar, G.; Klein, E.; Pullum, G. K.; & Sag, I. A. (1985). Generalized Phrase Structure Grammar. Harvard University Press.
  • Ghayoomi, M. (2014). From HPSG-based Persian Treebanking to Parsing: Machine Learning for Data Annotation. PhD dissertation, Freie Universität Berlin.
  • Ghayoomi, M.; & Guillaume, B. (2008). “Interaction Grammar for the Persian language: Noun and adjectival phrases,” In Proceedings of the Association for Computational Linguistics and International Joint Conference on Natural Language Processing, 7th Workshop on Asian Language Resources, pp: 107—114, Suntec, Singapore.
  • Ghayoomi, M.; & Kuhn, J. (2014). “Converting an HPSG-based treebank into its parallel dependency-based Treebank,” In Proceedings of the 9th International Conference on Language Resources and Evaluation, Reykjavik, Iceland, pp. 802–809.
  • Goldberg, A. E. (1995). Constructions: A Construction Grammar approach to argument structure (Cognitive Theory of Language and Culture). Chicago/London: The University of Chicago Press.
  • Goldberg, A. E. (2006). Constructions at Work: The Nature of Generalization in Language (Oxford Linguistics). Oxford: Oxford University Press.
  • Guillaume, B.; & Perrier, G. (2009). “Interaction grammars,” Research On Language and Computation, 7:171–208.
  • Haegeman, L. (1994). Introduction to Government and Binding Theory. 2nd edn. (Blackwell Textbooks in Linguistics 1). Oxford: Blackwell Publishers Ltd.
  • Hellwig, P. (2003). “Dependency unification grammar,” In V. Ágel, L. M. Eichinger, H.W. Eroms, P. Hellwig, H. J. Heringer & H. Lobin (eds.), Dependenz und Valenz / Dependency and valency: Ein internationales Handbuch der zeitgenössischen Forschung / An international handbook of contemporary research, vol. 25.1 (Handbücher zur Sprach- und Kommunikationswissenschaft), 593–635. Berlin: Walter de Gruyter.
  • Johnson, M. (1988). Attribute-value Logic and the Theory of Grammar (CSLI Lecture Notes 16). Stanford, CA: CSLI Publications.
  • Joshi, A.; Leon, K.; Levy, S.; & Takahashi, M. (1975). “Tree adjunct grammar,” Journal of Computer and System Science, 10(2). 136–163.
  • Jurafsky, D.; & Martin, J. H. (2000). Speech and Language Processing: An Introduction to Natural Language Processing, Computational Linguistics, and Speech Recognition. Upper Saddle River, New Jersey: Prentice Hall.
  • Kaplan, R. M.; & Bresnan, J. (1982). “Lexical Functional Grammar: A formal system for grammatical representation”, In The Mental Representation of Grammatical Relations, pages 173–281. MIT Press, Cambridge, MA.
  • Kay, P. (2002). “An informal sketch of a formal architecture for Construction Grammar,” Grammars 5(1). 1–19.
  • Kay, P. (2005). “Argument structure constructions and the argument-adjunct distinction,” In M. Fried & H. C. Boas (eds.), Grammatical Constructions: Back to the Roots (Constructional Approaches to Language 4), 71–98. Amsterdam: John Benjamins Publishing Co.
  • Kay, P.; & Fillmore, C. J. (1999). Grammatical constructions and linguistic generalizations: The What’s X Doing Y? Construction. Language, 75(1). 1–33.
  • Lambek, J. (1958). “The mathematics of sentence structure,” The American Mathematical Monthly, 65 (3): 154–170.
  • Legendre, G.; Grimshaw, J.; & Vikner, S. (2001). Optimality-theoretical Syntax. Cambridge, MA: MIT Press.
  • Legendre, G.; Putnam, M.T.; de Swart, H.; & Zaroukian, E. (2016). Optimality-theoretic Syntax, Semantics, and Pragmatics: From Uni- to Bidirectional Optimization. Oxford: Oxford University Press.
  • Lehmann, K. (2012). “Stefan Müller. Grammatiktheorie,” Zeitschrift für Rezensionen zur germanistischen Sprachwissenschaft. 4 (2): 206–210.
  • Leiss, E. (2009). Sprachphilosophie (de Gruyter Studienbuch). Berlin: Walter de Gruyter.
  • Mel’čuk, I. A. (1964). Avtomatičeskij sintaksičeskij analiz. Vol. 1. Novosibirsk: Izdatel ´stvo SO AN SSSR.
  • Montague, R. (1974). Formal Philosophy. New Haven: Yale University Press.
  • Müller, S. (2013). Grammatiktheorie. 2nd edn. (Stauffenburg Einführungen 20). Tübingen: Stauffenburg Verlag.
  • Müller, S.; & Ghayoomi, M. (2010). “PerGram: A TRALE implementation of an HPSG fragment of Persian,” In Proceedings of the 2010 International Multiconference on Computer Science and Information Technology, pp: 461-467.
  • Neef, M. (2014). “Das nächste Paradigma: Realistische Linguistik. Eine Ergänzung zum Beitrag Wo stehen wir in der Grammatiktheorie? von Wolfgang Sternefeld und Frank Richter,” Muttersprache,124(2): 105-120.
  • Perrier, G. (2000). “Interaction Grammars”, In Proceedings of the 18th International Conference on Computational Linguistics, pp: 600—606, Universität des Saarlandes, Sarrebrücken, Germany.
  • Petö-Szoboszlai, H. (2012). “Stefan Müller: Grammatiktheorie,” Sprachtheorie und germanistische Linguistik. 22(1): 88-92.
  • Pollard, C. J.; & Sag, I.A. (1987). Information-based Syntax and Semantics (CSLI Lecture Notes 13). Stanford, CA: CSLI Publications.
  • Pollard, C. J.; & Sag, I.A. (1994). Head-driven Phrase Structure Grammar. University of Chicago Press.
  • Putnam, M., (2017). “Review of Grammatical theory: From transformational grammar to constraint-based approaches, volumes 1 and 2, 2016”, Glossa: A Journal of General Linguistics, 2(1): 73.
  • Rasooli, M.S.; Kouhestani, M.; & Moloodi, A. (2013). “Development of a Persian syntactic dependency Treebank,” In Proceedings of the HLT Conference of the NAACL, Atlanta, Georgia, pp. 306–314.
  • Seraji, M.; Megyesi, B.; & Nivre, J. (2012). “Bootstrapping a Persian dependency Treebank,” Linguistic Issues in Language Technology, 7.
  • Sleator, D.D.K.; & Temperley, D. (1993). “Parsing English with a Link Grammar,” In Proceedings of the 3rd International Workshop on Parsing Technologies, Tilburg, the Netherlands.
  • Stabler, E. P. (2001). “Minimalist Grammars and recognition,” In Christian Rohrer, Antje Rossdeutscher & Hans Kamp (eds.), Linguistic form and its Computation (Studies in Computational Linguistics 1), 327–352. Stanford, CA: CSLI Publications.
  • Sternefeld, W.; & Richter, F. (2012). “Wo stehen wir in der Grammatiktheorie? — Bemerkungen anläßlich eines Buchs von Stefan Müller,” Zeitschrift für Sprachwissenschaft, 31(2). 263–291.
  • Tesnière, L. (1953). Esquisse d'une syntaxe structurale, Paris: Librairie C. Klincksieck.
  • Uszkoreit, H. (1987). Word order and constituent structure in German (CSLI Lecture Notes 8). Stanford, CA: CSLI Publications.
  • Van Eynde, F. (2018). “Stefan Müller. (2016). Grammatical theory. From Fransformational Grammar to Constraint-based Approaches. Volume I,” Constructions and Frames, 10 (1): 115-117.
  • Van Valin, R. (1993). Advances in Role and Reference Grammar. Amsterdam: John
  • Yule, G. (1996). The Study of Language. 2nd Cambridge: Cambridge University Press.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار