بررسی کلمات ربط میان‌بندی در زند هرمزدیشت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی، زبان‌های باستانی ایران، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استاد گروه زبان‌های باستان و ایرانشناسی، دانشگاه تهران، ایران

3 استاد فرهنگ و زبان‌های باستانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

10.22084/rjhll.2024.29758.2337

چکیده

متون زند ترجمة متون اوستایی به فارسی میانه هستند. هدف این پژوهش شناسایی، توصیف و ارائة منبع تاریخی کلمات ربط میان­ بندی در زند «هرمزدیشت» براساس مدل رده ­شناختی مائوری و ون درآورا (2012) است. در زبان­ ها ایجاد ربط میان بندهای جمله به شیوه ­های متفاوتی صورت می­ پذیرد. این امر گاهی از طریق فرایندهای کاربردشناختی و بدون به کارگرفتن کلمات ربط و گاهی توسط کلمات ربط صورت می ­پذیرد. بررسی متن زند هرمزدیشت نشان می ­دهد که کلمات ربطی با معنای اولیۀ پرسشی و زمانی بیشترین سهم را در رمزگذاری انواع کلمات ربط میان­ بندی به عهده دارند. در متن مورد بررسی بعضی از کلمات ربط بیش از یک نقش دستوری را بر عهده دارند. به کارگیری بسیار کم کلمات ربط اتصالی برای ایجاد ارتباط میان رویدادها و اکتفا به همجواری و توالی بندها از دیگر ویژگی ­های متن زند هرمزدیشت است. همین رخداد برای مفهوم شرط نیز مشاهده می ­شود و در مواردی مفهوم شرط تنها با همجواری انتقال یافته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  • آموزگار، ژاله؛ تفضلی، احمد (1387). زبان پهلوی، ادبیات و دستور آن، چاپ ششم، تهران: نشر معین.
  • ابوالقاسمی، محسن (1379). فعل دعایی در زبان فارسی، یادنامة دکتر احمد تفضّلی. صادقی، علی اشرف. تهران: سخن. 66-61.
  • ابوالقاسمی، محسن (1389). دستور تاریخی زبان فارسی. چاپ هشتم. تهران: سمت.
  • برونر، کریستوفر ج (1376). نحو زبان‌های ایرانی میانة غربی، ترجمه و تحقیق سعید عریان، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی.
  • تفضلی، احمد (١٣٧٨). تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام، چاپ سوم. تهران: سخن.
  • راستارگویوا، و.س. (1347). دستور زبان فارسی میانه، ترجمة ولی­الله شادان، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
  • نغزگوی‌کهن، مهرداد (1392). «بررسی کلمات ربط تقابلی فارسی و چگونگی تکوین آنها». فصلنامة جستارهای زبانی. س4، ش4 (پیاپی16): 265-245.
  • Brunner, C. J. (1977). A syntax of western Middle Iranian. New York: Caravan Books.
  • Haiman, J. (1978). “Conditionals are topics”. Language 54: 512–40.
  • Heine, B. and Kuteva, T. (2004). World Lexicon of Grammaticalization. Cambridge University Press.
  • Kortman, B. (1997). Adverbial Subordination: A Typology and History of Adverbial Subordination Based on European Languages. Berlin, New York: Mouton de Gruyter.
  • Mauri, C. (2008a). Coordination Relations in the Languages of Europe and Beyond. Berlin/New York: Mouton de Gruyter.
  • Mauri, C. (2008a. 2008b). “The irreality of alternatives: towards a typology of disjunction”. Studies in Language, 32: 22–55.
  • Mauri, C. and Van der Auwera, J. (2012). Connectives. In Keith Allan and Kasia M. Jaszczolt (eds.). The Cambridge Handbook of Pragmatics. 377-402. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Ramat, G. and Mauri, C. (2011). “The grammaticalization of coordinating interclausal connectives”. In Heiko Narrog e Bernd Heine (eds.). Oxford Handbook of Grammaticalization. Oxford: Oxford University Press, 653-664.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار