واکاوی نظام گفتمان بُوشی و شَوِشی در روند روایت‌پرداز‌ی هزار و یک‌شب بر اساس دیدگاه نشانه‌معناشناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان و ادبیات انگلیسی، گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

2 دکترای زبان‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری، ساری، ایران

3 دانشیار زبان و ادبیات انگلیسی، گروه مترجمی زبان انگلیسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

10.22084/rjhll.2024.29915.2344

چکیده

یکی از راه‌های شناخت ادبیات کلاسیک، بررسی متون روایی براساس نظام‌های گفتمان روایی است. این جستار با استفاده از نظام‌های گفتمانی بُوشی و شَوِشی قصد دارد تا روند روایت‌پردازی هزار و یک‌شب را مورد بررسی قرار دهد. تحلیل‌های انجام شده نشان می‌دهد که خلق معنای جدید با حضور روایت‌پرداز، شهرزاد، در شرایط بحرانی و خلاء معناییِ شهریار که ناشی از نقصان معنا در زیستنِ او رخ داده‌ است اتفاق افتاد. راوی با بهره‌گیری از زبان روایت سعی می‌کند تا شرایط روحی نامساعد و نابسامانِ ملک را به استعلای معنای حضور او در هستی و فضای گفتمانی جدید تغییر دهد و دازاین یا جهان‌بودگیِ مخرب و ویرانگرِ ملک را با تزریق انرژی روایت و گفتمان به جهان‌بودگی جدید همراه با انفصال از اُبژه انتقام و اتصال به اُبژه ارزشی پیوند دهد. زندگی انسان‌ها به شیوۀ بازگشت ناپذیری، با روایت‌ها و حکایت‌ها سامان ‌می‌یابد. روایت‌ها، درک ما از دنیا را می‌سازند. و به دنیای ما معنا می‌بخشند..

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  • بیضایی، بهرام (1395). هزار افسان کجاست؟. تهران: روشنگران و مطالعات زنان، چاپ چهارم.
  • دانشگر، آذر و رحمتیان، لیلا (1399). واکاوی گفتمان بوشی گرمسدر رمان "پیکر فرهاد" عباس معروفی، فصلنامه علمی تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی(دهخدا).
  • شعیری، حمیدرضا و همکاران (1402). فرهنگ توضیحی جهانِ نشانه و معنا، تهران: نشر لوگوس.
  • شعیری، حمیدرضا (1385). تجزیه و تحلیل نشانه- معناشناختی گفتمان. تهران: سمت.
  • شعیری، حمیدرضا (1388). از نشانه شناسی ساختارگرا تا نشانه-معناشناسی گفتمانی.نشریه نقد ادبی، شماره8.
  • شعیری، حمیدرضا (1391). مبانی معناشناسی نوین. تهران: سمت، چاپ سوم
  • شعیری، حمیدرضا (1395). نشانه- معناشناسی ادبیات (نظریه و روش تحلیل گفتمان ادبی. انتشارات دانشگاه تربیت مدرس، چاپ اول.
  • قاسم‌نیا، شکوه و ابیار، نرگس (1390). قصه‌های هزار و یک شب ادبیات ایران از دیروز تا امروز. تهران: نشر پیدایش.
  • کریمی فیروزجانی، علی؛ هاشمی، فاطمه (1402). تحلیل ساختار روایی افسانه بوشهری نصیب قسمت از دیدگاه نشانه‌معناشناسی گفتمان، نشریه علمی مطالعات نوین علوم انسانی در جهان، جلد 6، شماره1.
  • گرمس، آلژیرداس ژولین (1389). نقصان معنا. ترجمة حمیدرضا شعیری، تهران: علم.
  • طایفی، شیرزاد (1400). نقد نشانه معناشناختی مثنوی خموش خاتون (با تأکید بر نظام‌های گفتمانی گرمس)، پژوهشنامه ادب غنائی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال 19 شماره 37: 193- 210.
  • هزار و یک‌شب (1383). ترجمه عبداالطیف طسوجی تبریزی، تهران: موسسۀ انتشارات نگاه، چاپ چهارم.
  • Greimas, A.J. (1972). Essais de Sémiotique Poétiques. Paris:Larousse.
  • Greimas, A.J. (1986). Sémantique Structurale. Paris: PUF.
  • Greimas, A.J. (1987). De l'imperfection. Paris: Pierre Fanlac.
  • Fontanille, J. (2011). Corps et sens. Paris; PUF.
  • Shairi H. R. & Fontanille J. (2001). Approache sémiotique du regard photographique.
  • Tarasti, E. (2009). Fondements de la sémiotique existentielle. Paris: L' Harmattant.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار