واکاوی نظام گفتمان بُوشی و شَوِشی در روند روایت‌پرداز‌ی هزار و یک‌شب بر اساس دیدگاه نشانه‌معناشناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان و ادبیات انگلیسی، گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

2 دکترای زبان‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری، ساری، ایران

3 دانشیار زبان و ادبیات انگلیسی، گروه مترجمی زبان انگلیسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

یکی از راه‌های شناخت ادبیات کلاسیک، بررسی متون روایی براساس نظام‌های گفتمان روایی است. این جستار با استفاده از نظام‌های گفتمانی بُوشی و شَوِشی قصد دارد تا روند روایت‌پردازی هزار و یک‌شب را مورد بررسی قرار دهد. تحلیل‌های انجام شده نشان می‌دهد که خلق معنای جدید با حضور روایت‌پرداز، شهرزاد، در شرایط بحرانی و خلاء معناییِ شهریار که ناشی از نقصان معنا در زیستنِ او رخ داده‌ است اتفاق افتاد. راوی با بهره‌گیری از زبان روایت سعی می‌کند تا شرایط روحی نامساعد و نابسامانِ ملک را به استعلای معنای حضور او در هستی و فضای گفتمانی جدید تغییر دهد و دازاین یا جهان‌بودگیِ مخرب و ویرانگرِ ملک را با تزریق انرژی روایت و گفتمان به جهان‌بودگی جدید همراه با انفصال از اُبژه انتقام و اتصال به اُبژه ارزشی پیوند دهد. زندگی انسان‌ها به شیوۀ بازگشت ناپذیری، با روایت‌ها و حکایت‌ها سامان ‌می‌یابد. روایت‌ها، درک ما از دنیا را می‌سازند. و به دنیای ما معنا می‌بخشند..

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  • بیضایی، بهرام (1395). هزار افسان کجاست؟. تهران: روشنگران و مطالعات زنان، چاپ چهارم.
  • دانشگر، آذر و رحمتیان، لیلا (1399). واکاوی گفتمان بوشی گرمسدر رمان "پیکر فرهاد" عباس معروفی، فصلنامه علمی تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی(دهخدا).
  • شعیری، حمیدرضا و همکاران (1402). فرهنگ توضیحی جهانِ نشانه و معنا، تهران: نشر لوگوس.
  • شعیری، حمیدرضا (1385). تجزیه و تحلیل نشانه- معناشناختی گفتمان. تهران: سمت.
  • شعیری، حمیدرضا (1388). از نشانه شناسی ساختارگرا تا نشانه-معناشناسی گفتمانی.نشریه نقد ادبی، شماره8.
  • شعیری، حمیدرضا (1391). مبانی معناشناسی نوین. تهران: سمت، چاپ سوم
  • شعیری، حمیدرضا (1395). نشانه- معناشناسی ادبیات (نظریه و روش تحلیل گفتمان ادبی. انتشارات دانشگاه تربیت مدرس، چاپ اول.
  • قاسم‌نیا، شکوه و ابیار، نرگس (1390). قصه‌های هزار و یک شب ادبیات ایران از دیروز تا امروز. تهران: نشر پیدایش.
  • کریمی فیروزجانی، علی؛ هاشمی، فاطمه (1402). تحلیل ساختار روایی افسانه بوشهری نصیب قسمت از دیدگاه نشانه‌معناشناسی گفتمان، نشریه علمی مطالعات نوین علوم انسانی در جهان، جلد 6، شماره1.
  • گرمس، آلژیرداس ژولین (1389). نقصان معنا. ترجمة حمیدرضا شعیری، تهران: علم.
  • طایفی، شیرزاد (1400). نقد نشانه معناشناختی مثنوی خموش خاتون (با تأکید بر نظام‌های گفتمانی گرمس)، پژوهشنامه ادب غنائی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال 19 شماره 37: 193- 210.
  • هزار و یک‌شب (1383). ترجمه عبداالطیف طسوجی تبریزی، تهران: موسسۀ انتشارات نگاه، چاپ چهارم.
  • Greimas, A.J. (1972). Essais de Sémiotique Poétiques. Paris:Larousse.
  • Greimas, A.J. (1986). Sémantique Structurale. Paris: PUF.
  • Greimas, A.J. (1987). De l'imperfection. Paris: Pierre Fanlac.
  • Fontanille, J. (2011). Corps et sens. Paris; PUF.
  • Shairi H. R. & Fontanille J. (2001). Approache sémiotique du regard photographique.
  • Tarasti, E. (2009). Fondements de la sémiotique existentielle. Paris: L' Harmattant.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار