گویش‌سنجی و نقشه‌نگاری رایانشی زبان‌گونه‌های شمال استان ایلام بر پایه تحلیل انبوهه‌ داده‌های زبانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبانشناسی، دانشگاه پیام نور

2 استادیار زبانشناسی، دانشگاه پیام نور

3 کارشناس ارشد زبانشناسی، دانشگاه پیام نور

چکیده

اطلس گویشی، تنوعات و گستره‌ی گونه‌‌های زبانی را در پهنه‌ی جغرافیایی یک منطقه نشان می‌‌دهد. پژوهش حاضر تلاش کرده است بر اساس تحلیل انبوهه‌ی داده‌های گویشی و بهره‌گیری از بسته‌ی نرم‌افزاری گویش‌‌سنجی و نقشه‌‌نگاری RuG/L04، چشم‌‌اندازی از اطلس گویشی ناحیه‌ی شمالی استان ایلام، به همراه دستگاه آوایی گونه‌های زبانیِ رایج ارائه دهد. جامعه آماری این پژوهش، کلیه‌ی افراد ساکن در روستاهای بالای 100 خانوار ناحیه‌ی شمالی استان ایلام بود. با در نظر گرفتن معیارهای آماری و گویش‌شناختی، 36 نمونه‌ی گویشی از 35 سایت تهیه شد. روش جمع‌آوری داده‌ها، پرسش‌نامه‌ای ملهم از «طرح ملی اطلس زبانی ایران» مشتمل بر 117 واژه و سه جمله بود که روایی آن بر اساس آزمون آلفای کرونباخ 96/0 است. نتایج نشان داد که گونه‌ی زبانیِ «لکی» با 1/11 % از مجموع جامعه‌ی آماریِ پژوهش،‌ «لری» با 5/5 % و «کُردی جنوبی» با 3/83 % ، سه گروه گویشی عمده‌ی ناحیه‌ی شمالی ایلام را تشکیل می‌دهند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

-  اکبری، مرتضی (1386)، تاریخ استان ایلام از آغاز تا سقوط قاجاریه، قم: فقه.  
-  بارتلمه، کریستین (1384)، تاریخچه واجهای ایرانی، واهه دومانیان(مترجم)، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
-  بازیار، حسین (1391)، طرح ملی گویش‌‌شناسیِ ایران (40 روستا در استان ایلام) شماره 9،‌ پایان نامه کارشناسی ارشد، زبانشناسی همگانی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران مرکزی.
-  پالیزبان، کرم‌الله (1380)، نظام آوایی گویش کردی ایلام، پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد، زبانشناسی همگانی، دانشگاه تهران.
-  پرمون، یدالله (1386)، طرح ملی اطلس زبانی ایران (کتابچۀ جامع تدوین اطلس)، تهران: انتشارات سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری.
-  حق‌‌شناس، علی‌محمد (1390)،  آواشناسی (فونتیک)، سیزدهم. تهران: آگه.
-  دبیرمقدم، محمد (1392)، رده‌شناسیِ زبان‌های ایرانی، جلد اول،‌ تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
-  سارایی، ظاهر (1379)، شاعر قله‌‌های مه آلود، تهران: گویه.
-  شیری، علی‌اکبر (1380)، «مقدمه‌‌ای بر توصیف آواهای گویش کُردی ایلامی»، فرهنگ ایلام، هفتم و هشتم: 138-143. 
-  مرادی مقدم، مراد (1385). تاریخ سیاسی اجتماعیِ کردهای فیلی در عصر والیان پشتکوه (ایلام)،‌ تهران: پرسمان
-  ملایی پاشایی، سیف‌الله (1392)، گویش‌‌سنجی رایانشیِ دامنۀ شمالی البرز مرکزی بر پایه الگوریتم لوِنشین: تدوین یک اطلس زبانشناختی، رساله دکتری، زبانشناسی همگانی، دانشگاه پیام نور، تهران
-  ملایی‌‌پاشایی، سیف‌الله؛ نجفیان، آرزو (1393)، «‌اعتبارسنجی گویش‌‌سنجی کرانۀ جنوب‌‌‌‌خاوریِ دریای مازندران به روش بسامد آوایی هوپنبرووِرس». پژوهش‌‌های زبان‌‌شناسی، یازدهم. 71-88
-  منصوریان، حشمت (1369)  فرهنگ لغت منصوریان، تهران: آسیا.
-  Aliakbari, Mohammad; Gheitasi, Mojtaba; Anonby, Erik (2014), “on Language, Distribution in Ilam Province”, Iranian Studies, 48, 835-850.
-  Baldauf Jr, Richard B (2008), “Rearticulating the Case for Micro Language Planning in a Language Ecology Context”. Language Planning and Policy. Liddicoat, A; Baldauf, R. Multilingual Matters. 18-41.
-  http://web.uvic.ca/ling/resources/ipa/charts/IPAlab/IPAlab.htm
-  http://www.amar.org.ir
-  https://www.gabmap.nl
-  Roach, Peter (2009), English phonetics and phonology,(4th edition),UK: Cambridge University Press.
-  Snoek, Conor (2014), “Review of Gab map: Doing Dialect Analysis on the Web”, Language Documentation and conversation, (8):192-208. From:
http://nflrc.hawaii.edu/ldc. 2016/7/17.
-  Tulloch, Shelley (2008), “Preserving Dialects of an Endangered Language”. Language Planning and Policy. Liddicoat, A;Baldauf, R. Multilingual Matters. 95-112.
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار