بررسی کیفیت واک در هجاهای تکیه‌دار زبان فارسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبان شناسی دانشگاه اصفهان

چکیده

در این تحقیق به بررسی کیفیت واک در هجاهای تکیه‌دار زبان فارسی پرداختیم. هدف بررسی این نکته بود که آیا می‌توان تغییر کیفیت واک را به عنوان یکی از همبسته‌های صوت‌شناختی تکیه در زبان فارسی در نظر گرفت؟ مولفه‌های مورد نظر برای بررسی کیفیت واک مولفه‌های شیب طیفی و بسامدپریشی بودند.در نرم افزار پرت با بررسی شیب طیفی نشان دادیم که کیفیت واک در زبان فارسی به سوی کیفیت واک معمولی گرایش دارد. ضمن اینکه اختلاف معنی‌داری (جز در مورد دو واکۀ /a/ و /α/ در گویشوران زن) بین شیب طیفی واکه‌ها در هجای بی‌تکیه و تکیه‌دار مشاهده نمی‌شود. مولفۀ دوم نیز مولفۀ بسامدپریشی بود که به تغییرات بسامد در دوره‌های متوالی موج اشاره دارد. در مورد این مولفه هم اختلاف معنی‌داری بین هجاهای بی‌تکیه و تکیه‌دار مشاهده نمی‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


-  اسلامی، محرم (1384)، واج‌شناسی: تحلیل نظام آهنگ زبان فارسی، تهران: انتشارات سمت.
-  ابولحسنی زاده، وحیده (1392)، بررسی آکوستیکی همبسته‌های آوایی تکیه در زبان فارسی، مجلۀ پژوهش‌های زبانشناسی، سال 5، شمارۀ 1: 1-18.
-  مدرسی قوامی، گلناز (1392)، تأثیر تکیۀ واژگانی بر ویژگی‌های کیفی واکه‌های سادۀ زبان فارسی، فصلنامۀ علم زبان، دوره 1، شمارۀ 1: 41-56.
-  حق‌شناس، علی‌محمد (1376)، آواشناسی، تهران: نشر آگه.
-  رضایی، فریبا و ابناوی، فاطمه (1394)، بررسی تأثیر صوت‌درمانی فشرده بر تغییرات تولید گفتار و صوت در یک بیمار مبتلا به ویلسون، مجلۀ علوم پیراپزشکی و توانبخشی مشهد، دورۀ 4، شمارۀ 2: 60-68.
-  ناجی، مریم و دیگران (1393)، بررسی و مقایسۀ پارامترهای آکوستیکی زنان مبتلا به رفلاکس حلقی حنجره‌ای و زنان سالم، مجلۀ اختلالات ارتباطی گفتار و زبان، جلد3، شمارۀ 2: 64-69.
-  سیف پناهی، محمدصادق و دیگران (1388)، بررسی ویژگی‌های صوتی در بزرگسالان مبتلا به سندرم داون در شهرستان زاهدان، مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی کرمان، دورۀ 16، شمارۀ 4: 54-62.
-  موسوی، ندا (1386)، بررسی همبسته‌های آکوستیکی تکیه در زبان فارسی، هفتمین همایش زبان‌شناسی ایران، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
-  ناتل خانلری، پرویز (1367)، وزن شعر فارسی، چاپ دوم، تهران: انتشارات توس.
-  Blankenship, B. (1997), the time course of breathiness and laryngealization in vowels. University of California, Los Angeles Ph.D. dissertation.
-  Dilley, L., Shattuck-Hufnagel, S., & Ostendort, M. (1996), Glottalization of word-initial vowels as a function of prosodic structure, Journal of Phonetics 24, 423-44.
Epstein M. A. (2002), Voice quality and prosody in English, Ph. D Thesis, University of California, Los Angeles.
-  Fant, G. & Kruckenberg, A. (1989), Preliminaries to the study of Swedish prose reading and reading style, Speech Transmission Laboratory- Quaterly Progress and Status Report 2, 1-83.
-  Gordon, M. (1998), The phonetics and phonology of non-modal vowels: a cross-linguistic perspective, Berkeley Linguistics Society 24, 93-105.
-  Hanson, H. M. (1997), Glottal characteristics of female speakers: acoustic correlates, Journal of the Acoustical Society of America, 101, 466-481.
-  Harrington, J. (2010), Acoustic Phonetics.  In William J. Hardcastle, John Laver, Fiona E. Gibbon (Eds.), A Handbook of Phonetics.  Wiley-Blackwell: Oxford; 81-129.
-  Hombert, J.-M., Ohala, J., &. W. Ewan. (1979), Phonetic explanations for the development of tones, Language 55(1), 37-58.
-  Kirk, P. L., Ladefoged, J., & Ladefoged, P. (1993), quantifying acoustic properties of modal, breathy and creaky vowels in Jalapa Mazatec. In A. Mattina & T. Montler (Eds.), American Indian linguistics and ethnography in honor of Laurence C. Thompson. Missoula, MT: University of Montana Press.
-  Ladefoged P. & Gordon M. (2001), Phonation type: a cross-linguistic overview, Journal of Phonetics, 29, 283-406.
-  Ladefoged, P. (1971), Preliminaries to linguistic phonetics. Chicago: University of Chicago Press.
-  Ladefoged, P. (1983), the linguistic use of different phonation types. Vocal fold physiology: Contemporary research and clinical issues, eds. D. Bless and J. Abbs, 341-350. San Diego: College Hill Press.
-  Ladefoged, P., Maddieson, I., & Jackson, M. (1988), Investigating phonation types in different languages. In O. Fujimura (Ed.), Vocal fold physiology: voice production, mechanisms and functions, pp. 297-317. New York: Raven Press.
-  Laver J., (1994), Principles of Phonetics, Cambridge University Press.
-  Mooshammer, C. (2010), Acoustic and laryngographic measures of the laryngeal reflexes of linguistic prominence and vocal effort in German. Journal of the Acoustical Society of America 127, 1047-1058.
-  Stevens, K., & Hanson, H. (1994), Classification of glottal vibration from acoustic measurements. Paper presented at the 8th vocal fold physiology conference, Kurume, Japan.
-  Plag, I., Gero K. & Mareile S. (2011), Acoustic correlates of primary and secondary stress in North American English, Journal of Phonetics, 39: 362–374.
-  Pattnaik P. & Dash Sh. (2012), A Study on Prosody Analysis, International Journal Of Computational Engineering Research, Vol. 2 Issue. 5: 1594-1599.