Forms of Rationality and Ethics in the "Presentist" Worldview from Today to Khayyam

Document Type : Research Paper

Author

French Language and Literature Department, Faculty of Humanities, Bu Ali Sina University, Hamadan, IRAN

Abstract

In 1995, a French historian François Hartog introduced two new terms in the vocabulary of history and sociology: “Regime of Historicity” and “Presentism”. According to his thesis, the fall of the Berlin Wall in 1989, which symbolizes the end of opposition between Eastern and Western blocs, achieves the transition of human societies from the old futuristic and utopist vision of history towards a “presentist” regime of historicity. Beyond this specific sociological and historical signification, the term “Presentism” has, for Iranian culture, a Khayyamian resonance: it evokes Khayyam’s hedonistic doctrine, his Carpe diem. This elementary observation provides the base of some “Comparative Epistemology”, which respectively looks into the clarification of the “rationalities” of European and Khayyamian presentisms. If the behaviors of different individuals and societies in the presentist world obey the type of their rationality, any question about the presentist rationality aims directly at the presentist ethics.

Keywords

References

-  بیخستراتن، یوس (1397). «تأثیر رباعیات عمر خیام بر ادبیات و جامعۀ غرب»، در سرگذشت رباعیات. درنگی بر رباعیات خیام ترجمۀ ادوارد فیتزجرالد، گردآوری و ترجمۀ مصطفی حسینی، تهران: آگه.
-  خرمشاهی، بهاءالدین (1384). رباعیات خیام، با تصحیح، مقدمه و حواشی محمدعلی فروغی و قاسم غنی، تهران: ناهید (چ 1: 1373).
-  دشتی، علی (1381). دمی با خیام (ویراست جدید)، تهران: امیرکبیر.
-  ذکاوتی قراگزلو، علیرضا (1392). حکیم خیام نیشابوری، تهران: معین.
-  شاهرودی، اسماعیل (1369). رباعیات حکیم عمر خیام نیشابوری با حواشی و توضیحات محمدعلی فروغی و دکتر قاسم غنی، تهران: فخر رازی.
-  فرای، ر. ن. (1363). تاریخ ایران، از اسلام تا سلاجقه، ترجمۀ حسن انوشه، تهران: امیرکبیر.
-  مهیمنی، مازیار (1397). «بحران و امنیت نقد»، تهران، پژوهش‌نامۀ انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، د. 18، ش. 8.
-  مهیمنی، مازیار (1398). «مسئله‌شناسی امر تاریخی، در گذار به کتاب تاریخ چیست؟ اثر میشل مه‌یر»، تهران: نقدنامۀ زبان‌های خارجی، د. 1، ش. 2.
-  هدایت، صادق (1356). ترانه‌های خیام، تهران: جاویدان (چ 1: 1313).
-  Adam, Jean-Michel (1994). Le Texte narratif, Paris: Nathan.
-  Aristote (1990). Poétique, tr. fr. M. Magnien, Paris: Librairie Générale Française.
-  Deleuze, Gilles et C. Parnet (2004). L’Abécédaire, film produit et réalisé par P.-A. Boutang, Paris: Montparnasse. 
-  Descola, Philippe (2005). Par-delà nature et culture, Paris: Gallimard (nrf).
-  Fabre, Michel (2011). Éduquer pour un monde problématique, la carte et la boussole, Paris: PUF.
-  Hartog, François (2003). Régimes d’historicité. Présentisme et expérience du temps, Paris: Le Seuil.
-  Hartog, F. (1995). “Temps et histoire. Comment écrire l’histoire de France?”, Paris: Annales. Histoire, Sciences Sociales, 50e année, n° 6, 1219-1236.
-  Lessault, Bertrand (2004). “F. Hartog. Régimes d’historicité. Présentisme et expérience du temps”, Paris: L'Orientation scolaire et professionnelle, 33/3, 479-483.
-  Meyer, Michel (2017). Qu’est-ce que le questionnement? Paris: Vrin.
-  Meyer, M. (2013). Qu’est-ce que l’Histoire? Progrès ou déclin? Paris: PUF.
-  Meyer, M. (2008). De la problématologie: philosophie, science et langage, Paris: PUF (éd. orig. Bruxelles, Mardaga, 1986).
-  Meyer, M. (2000). Questionnement et historicité, Paris: PUF.
-  Rancière, Jacques (2012). La Méthode de l’égalité: entretiens avec Laurent Jeanpierre et Dork Zabunyan, Paris: Bayard.
-  Rancière, J. (2008). Le Spectateur émancipé, Paris: La Fabrique éditions.
-  Rancière, J. (1987). Le Maître ignorant, Paris: Arthème Fayard.
-  Ricœur, Paul (1990). Soi-même comme un autre, Paris: Le Seuil (points).
-  Schaub, Jean-Frédéric (2017). “Entretien avec François Hartog”, Politika, Paris: EHESS (https://www.youtube.com/watch?v=xbfiep_KYww).
-  Sloterdijk, Peter (2005). Écumes, tr. fr. O. Mannoni, Paris: Maren Sell.
-  Todorov, Tzvetan (1987). La Notion de littérature, Paris: Le Seuil (points).  

Files

Share

How to cite

Statistics