The grammaticalization of the morpheme of "- at" in the construction of the transitive simple past tense

Document Type : Research Paper

Author

a tutor/ at home

Abstract

One of the six allomorphs of the singular third person form of Persian “to be” verb, “ast”, is “- at”, which appears as an auxilary verb before an object enclitic pronoun in the construction of the non-compound transitive present perfect tense; e.g., “ɑvorˈdateš”. This morpheme is used not only in this specific context but also apparently in the construction of the non-compound transitive simple past tense (of verbs), as a result of its frequent occurrence in the colloquial language (Tehrani variety) in the position before an object enclitic pronoun. In the latter usage, the stress position is distinct from that of the former one; e.g., “ɑˈvordateš”. In fact, the goal of this article is to analyze and explain the development and usage of “- at” in the construction of (the third person singular form of) transitive simple past tense of verbs from perspective of grammaticalization.

Keywords

Main Subjects

References

-  ابوالقاسمی، محسن (1392الف)، تاریخ زبان فارسی، تهران: سمت، چاپ دوازدهم.
-  ابوالقاسمی، محسن (1392ب)، دستور تاریخی زبان فارسی، تهران: سمت، چاپ دهم.
-  جهان­پناه تهرانی، سیمین­دخت (1363)، فعل­های لحظه­ای و تداومی در زبان فارسی امروز، مجله زبان­شناسی، ش 1: 82.
-  راسخ­مهند، محمد (1383)، پی­بست­های ضمیری در زبان فارسی، مجله پژوهش­ علوم انسانی، ویژه زبان و ادب (2)، س 5، ش 11 و 12: 37-39.
-  راسخ­مهند، محمد (1384)، نشانه مطابقه مفعولی در فارسی، در مجموعه مقالات نخستین همایش انجمن زبان‌شناسان ایران، تهران: انجمن زبان­شناسی ایران، 281.
-  راسخ­مهند، محمد (1389)، واژه­بست­های فارسی در کنار فعل، پژوهش­های زبان­شناسی، ش 2: 79-83.
-  رضائی، والی (1393)، گواه­نمائی در زبان فارسی امروز، پژوهش­های زبانی، س 5، ش 1: 21-40.
-  شریعت، محمدجواد (1384)، دستور زبان فارسی، تهران: اساطیر، چاپ هشتم.
-  شقاقی، ویدا (1376)، واژه­بست چیست؟ آیا در زبان فارسی چنین مفهومی کاربرد دارد؟، در مجموعه مقالات سومین همایش زبان­شناسی، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی و پژوهشگاه مطالعات علوم انسانی، 141-157.
-  شقاقی، ویدا (1392)، واژه­بست جایگاه دوم در فارسی، در مجموعه مقالات نخستین همایش ملی بررسی واژه­بست در زبان­های ایرانی، تهران: نشر نویسه پارسی.
-  کلباسی، ایران (1367)، ارگتیو در زبانها و گویشهای ایرانی، مجله زبان­شناسی، سال 5، ش 2: 86.
-  کلباسی، ایران (1371)، ساخت اشتقاقی واژه در زبان فارسی امروز، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه). 
-  لازار، ژیلبر (1384)، دستور زبان فارسی معاصر، ترجمه مهستی بحرینی (توضیحات و حواشی: هرمز میلانیان)، تهران: هرمس با همکاری مرکز بین­المللی گفتگوی تمدنها، چاپ اول.
-  فرشیدورد، خسرو (1384)، دستور مفصل امروز، تهران: سخن، چاپ دوم.
-  ماهوتیان، شهرزاد (1390)، دستور زبان فارسی از دیدگاه رده­شناسی، ترجمه مهدی سمائی، تهران: نشر مرکز، چاپ ششم.
-  مشکوۀ الدینی، مهدی (1374)، ساخت آوائی زبان، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.               
-  مفیدی، روح­الله (1390)، بودن و داشتن: دو فعل ایستای فارسی، دستور، ویژه­نامه فرهنگستان، ش 7: 58-89.
-  ناتل خانلری، پرویز (1365)، تاریخ زبان فارسی، ج 2، تهران: فردوس.
-  نغزگوی کهن، مهرداد (1387 الف)، دستوری­شدگی و دستوری­زدائی، فرایندهائی مستقل و موازی، زبان و زبان‌شناسی، مجله انجمن زبان­شناسی ایران، ش 8: 1-13.
-  نغزگوی کهن، مهرداد، (1387ب)، بررسی فرایند دستوری­شدگی در فارسی جدید، دستور، ویژه­نامه فرهنگستان، ش 4: 3-24.  
-  نغزگوی کهن، مهرداد (1389الف)، از واژه­بست تا وند تصریفی، بررسی تحول تاریخی بعضی واژه­بست­های فارسی جدید، دستور، ویژه­نامه فرهنگستان، ش 6: 77-95.
-  نغزگوی کهن، مهرداد (1389ب)، چگونگی شناسائی موارد دستوری­­شدگی، مجله پژوهش­های زبان و ادبیات تطبیقی، ش 2: 149-165.
-  نغزگوی کهن، مهرداد (1391)، همکردشدگی، دستور، ویژه­نامه فرهنگستان، ش 8: 227-244.
-  نغزگوی­کهن، مهرداد و داوری (1391)، شبه­وندشدگی، نشریه پژوهش­های زبان­شناسی تطبیقی، س 1، ش 1: 65-85.
-  Fuss, E. (2005), The Rise of Agreement, a formal approach to the syntax and grammaticalization of verbal inflectio, Amesterdam & Philadelphia: Jhon Benjamins Publication Company.
-  Givon, T. (1971), Historical syntax and synchronic morphology: an archaeologist’s field trip, Chicago Linguistic Society, 7: 394-415.
-  Givon, T. (1975), Serial verbs and syntactic change, Niger-Congo, in C. Li (ed.), Word order and word order change, Austin, University of Texas Press, 47-122.
-  Halliday, M. A. K. (1985/1994), An introduction to functional grammar, London: Arnold,
-  Heine, B., Claudi, U. & Hünnemeyer, F. (1991), Grammaticalization: a conceptual framework, Chicago: University of Chicago Press.
-  Hopper, P. (1991), on some principles of grammaticalization, In: E. C. Traugott & B. Heine (Eds.), Approaches to grammaticalization, Vol. I, Amesterdam/Philadelphia: John Benjamins, 17-35.
-  Hopper, P. J. & E. C. Traugott, (2003), Grammaticalization, 2nd ed., Cambridge: Cambridge University Press.
-  Meillet, A. (1912), L’évolution des forms grammaticales, Scientia. (Rivista di Scienza) 12, no. 26, 6. (Reprinted 1951. In Linguistique générale et linguistique, 130-148, Paris: C. Klingensieck.)
-  Von der Gabelentz, G. (1991), Die Sprachwissenschaft. Ibre Aufgaben, Methoden und bisherigen Ergebnisse (2nd edn.), Leipzig: Tauchnitz.
-  Von Humboldt, W. (1822/1994), Über das Entstehen der grammatischen Formen und ihern Einfluβ auf die Ideenentwicklung, Abhandlungen der Akademie der Wissenschaften zu Berlin, Reprint, Humboldt: Wilhelm von, Über die Sprache, Tübingen and basel: Francke Verlag, 52-81.
-  Wischer, I. (2006), Grammaticalization, In Encyclopedia of language and Linguistics, ed., Keith Brown, 2nd ed., Elsevier: 129-136.
 

Files

Share

How to cite

Statistics