بررسی قالب "سرقت" در زبان فارسی و انگلیسی بر اساس معناشناسی قالبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود

2 استادیار گروه زبان انگلیسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه نیشابور

چکیده

در این مقاله قالب سرقت را توصیف کرده و سپس واحدهای واژگانی مربوط به این قالب را در زبان فارسی بررسی می ­کنیم. در واقع همان طور که فیلمور و آتکینز (2000) نشان داده ­اند تمایزات واژگانی بین واژه ­های مترادف در فرهنگ ­های زبانی نادیده گرفته می ­شوند. در پژوهش حاضر، در قالب سرقت قصد داریم نشان دهیم که واحدهای واژگانی مترادف با وجود قرار گرفتن در یک قالبِ واحد و ارتباط نزدیکِ آن ها با یکدیگر، چگونه با استفاده از ابزاری که معناشناسی قالبی در اختیار ما قرار می ­دهد از یکدیگر تمایز داده می ­شوند و البته لازم به‌ذکر است که این هدف با توصیف قالب سرقت محقق می­ شود که خود هدف جامع ­تری است. برای انجام این پژوهش، پس از تعریف قالب سرقت بر اساس قالب ­نت زبان انگلیسی، واحد­های واژگانیِ این قالب همچون «دزدیدن»، «سرقت کردن»، «دستبرد زدن» و «اختلاس کردن» از فرهنگ لغت سخن و برخی فرهنگ ‏های دیگر از جمله فرهنگ دهخدا و معین استخراج شده است. برخی داده ­ها و مثال ­ها از پیکره بیجن­خان و برخی از اینترنت، فیلم سینمایی و داستان استخراج شده ­اند. عناصر قالبی همچون خطاکار، کالا و قربانی در توصیف تمایزات واژگانی مؤثر­اند. همچنین، این عناصر به واسطۀ روابط قالب-به-قالب با قالب­ هایی همچون جرم­ به تعیین نوع جرم در دادگاه و زبان شناسی قضایی کمک می­ کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


-  انوری، حسن (1390)، فرهنگ بزرگ سخن (8 جلدی)، تهران: سخن.
-  توکلی، مهدی (1393)، «راهزنی در حقوق ایران»، مجله پیام آموزش 29 و 30، قابل دسترس در:
-  حسابی، اکبر (1395)، «قالب­های معنایی"خوردن" از منظر معناشناسی قالبی»، زبان و زبان­شناسی 11(22)،1-26.
-  موسوی، سید حمزه؛ عموزاده، محمد و رضایی، والی (1394)، «بررسی واژۀ "دیدن" بر اساس معناشناسی قالبی»، جستارهای زبانی 6(7)، 219 – 236.
-  نایب­لویی، فاطمه؛ عاصی، سید مصطفی و افراشی، آزیتا (1394)، «شبکه معنایی قالب­بنیاد (فریم­نت) در زبان فارسی»، مجله پژوهش­های زبان­شناسی تطبیقی 5 (9)، 257 – 275.
-  Atkins, B. T. (1995), "The role of the example in a frame semantics dictionary". In M. Shibatani, & S. A. Thompson, Essays in Semantics and Pragmatics: IHonor of Charles J. Fillmore (vol. 32) (24-42), London: John Benjamins Publishing.
-  Atkins, S., Rundell, M., & Sato, H. (2003), "The contribution of FrameNet to practical lexicography:, International Journal of Lexicography, 16 (3), 333-357.
-  Ausubel, D. P. (1963), The psychology of meaningful verbal learning. New York: Grune and Stratton.
-  Ausubel, D. P. (1968), Educational psychology: a cognitive view. New York: Holt, Rinehart and Winston.
-  Baker, C. F. (1999), Seeing clearly: frame semantics, psycholinguistic, and cross-linguistic approachesto the semantics of the English verb 'see' (Unpublished Dissertation), California: University of California, Berkeley.
-  Baker, C. F., Fillmore, C. J., & Cronin, B. (2003), "The structure of the framenet database", International Journal of Lexicography, 16 (3), 285-296.
-  Baker, C. F., Fillmore, C. J., & Lowe, J. B. (1998), "The Berkeley FrameNet Project", Proceedings of the 17th International Conference on Computational Linguistics-Volume 1(86-90). Berkeley : Association for Computational Linguistics.
-  Bartlett, F. (1932), Remembering. Cambridge: Cambridge University Press.
-  Charniak, E. (1975), Organization and inference in a frame-like system of common sense knowledge. Castagnola: ISCS.
-  Coyne, B., Rambow, O., Hirschberg, J., & Sproat, R. (2010), "Frame semantics in text-to-scene generation". In Coyne, B., Rambow, O., Hirschberg, J., & Sproat, R. (2010). Frame semaKnowledge-Based and Intelligent Information and Engineering Systems (375-384). Berlin, Heidelberg: Springer.
-  De Beaugrande, R., & Dressler, W. (1981), Introduction to text linguistics. New York: Longmans.
-  Dux, Ryan J. (2011), a frame-semantic analysis of five English verbs evoking the Theft (Unpublished MA Thesis), Austin: University of Texas.
-  Fillmore, C. J. (1968), "The case for case". In E. Bach, & R. Harms, Universals in Linguistic Theory (21-130). New York: Holt, Reinehart & Winston.
-  Fillmore, C. J. (1975), "An alternative to checklist theories of meaning". Proceedings to the First Annual Meeting of the Berkeley Linguistics Society (123-131). Amesterdam: Holland.
-  Fillmore, C. J. (1976), "Frame semantics and the nature of language". Annals of the New York Academy of Sciences, 280(1), 20-32.
-  Fillmore, C. J. (1977a), "The case for case reopened". In P. Cole, & J. Sadock, Syntax and Semantics 8: Grammatical Relations (59-81). New York: Academic Press.
-  Fillmore, C. J. (1977b), "Scenes-and-frames semantics". In A. Zampolli, Linguistic Structures Processing (Fundamental Studies in Computer Science 5) (55-81). Amesterdam: North Holland.
-  Fillmore, C. J. (1977c), Topics in lexical semantics. In R. W. Cole, Current Issues in Linguistic Theory. Bloomington: Indiana University Press.
-  Fillmore, C. J. (1982), "Frame semantics". The Linguistic Society of Korea: Linguistic in the Morning Calm, 65-137.
-  Fillmore, C. J. (1985), "Frames and the semantics of understanding", Quaderni di Semantica 6, 222-254.
-  Fillmore, C. J. (2007), "Valency issues in FrameNet1". In T. Herbst, & K. Götz-Votteler, Valency: theoretical, descriptive and cognitive issues (vol 187) (129-160). Berlin: Walter de Gruyter.
-  Fillmore, C. J., & Atkins, B. S. (2000), "Describing polysemy: the case of 'crawl". In Y. Ravin, & C. Leacock, Polysemy: Theoretical and Computational Approaches (91-110). Oxford: Oxford University Press.
-  Fillmore, C. J., & Atkins, B. T. (1992), "Toward a frame-based lexicon: the semantics of RISK and its neighbors". In A. Lehrer, & E. Kittay, Frames, Fields, and Contrasts (75-102). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Assoc.
-  Fillmore, C. J., & Atkins, B. T. (1994), Starting where the dictionaries stop: the challenge of corpus lexicography. In B. T. Atkins, & A. Zampolli, Computational Approaches to the Lexicon (349-393). Oxford: Oxford University Press.
-  Fillmore, C. J., & Baker, C. F. (2010), A frames approach to semantic analysis. In B. Heine, & H. Narrog, The Oxford Handbook of Linguistic Analysis (313-339). Oxford: Oxford University Press.
-  Fillmore, C. J., Baker, C. F., & Sato, H. (2004), "FrameNet as a "Net"", Proceedings of LREC, Vol 4 (1091-1094), Lisbon: ELRA.
-  Fillmore, C. J., Johnson, C. R., & Petruck, M. R. (2003), "Background to FrameNet", International Journal of Lexicography, Vol. 16 No. 3, 235-250.
-  Helbig, G. (1992), Probleme der Valenz- und Kasustheorie. Tübingen: Max Niemeyer,
-  Herbst, T. & Götz-Votteler, K. (2007), Valency: Theoretical, descriptive and cognitive issues, Berlin/New York: Mouton de Gruyter.
-  Lakoff, G. (1983), "Categories: an essay in cognitive linguistics". In L. S. Korea, Linguistics in the Morning Calm(139-194). Seoul: Hanshin.
-  Lakoff, G., & Johnson, M. (2003), Metaphors we live by. Chicago and London: The University of Chicago Press.
-  Langacker, R. (1984), Action zones. In "BLS" 10, (172-188). Berkeley, CA: Berkeley Linguistics Society.
-  Minsky, M. (1975), A framework for representing knowledge. Winston, 211-277.
-  Rumelhart, D. E. (1975), Notes on a schema for theories. In Bobrow and Collins (211-236).
-  Ruppenhofer, J., Ellsworth, M., Petruck, M., Johnson, C., & Scheffczyk, J. (2010), Framenet II: theory and practice, California: International Computer Science Institute.
-  Schank, R., & Abelson, R. (1977), Scripts, plans and understanding. Hillsdale N. J.: L. Erlbaum.
-  Siegel, L. J. (2011), Criminology: The core (fourth edition), Toronto: Thomson Wadsworth.
-  Wilks, Y. (1980), Frames, semantics, and novelty. In Metzing(134-163).
-  Winogard, T. (1975), Frame representations and the relative-procedural controversy. In Bobrow and Collins(185-210).