نشانه‌های نقش‌های معنایی مکانی در زبان ترکی نیشابوری: رویکردی توصیفی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه علامه طباطبائی تهران

2 استاد زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه علامه طباطبائی تهران

چکیده

زبان و گویش هر قوم آیینه تمام ­نمای فرهنگ و هویت آن قوم به‌شمار می‌رود؛ بنابراین، حفظ، ثبت و ضبط داده‌های این زبان ­ها و گویش ­ها امری ضروری است. به دلیل گسترش روزافزون شهرنشینی و توسعه وسایل ارتباط جمعی ممکن است در آینده‌ای نه چندان دور، زبان فارسی این گونه‌ها را به حاشیه براند، در نهایت بر آنها غالب شده و این زبان‌ها را به زبان‌هایی بدون گویشور تبدیل نماید. تاکنون، گویش‌ها و زبان‌های بسیاری در ایران ثبت و ضبط شده ­اند، اما همچنان تا شناسایی و توصیف کلیه زبان‌ها و گویش‌های رایج ایران راه درازی باقیست. این مقاله نشانه‌های نقش‌های معنایی مکانی را در نظام صرفی گونه‌ای جنوبی از زبان‌‌های ترکی خراسانی به نام ترکی نیشابوری مورد بررسی قرار می­ دهد، که در بخش سرولایت شهرستان نیشابور تکلم می­ شود. نقش‌های معنایی مکانی در این زبان به‌صورت صرفی با استفاده از پس­ اضافه ها نشان داده‌ شده است. رویکرد مقاله حاضر توصیفی و ناظر بر استفاده روزمره گویشوران می‌باشد. نکته ­ای جانبی نیز در این مقاله به‌دست آمد: این گونه زبانی به‌طور قابل ­ملاحظه­ ای از فرایند هماهنگی واکه­ ای، بهره می­ گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


-  امینی، رقیه (1388)، دگرگونی­های واجی در نظام واژه­سازی پسوندی زبان­های نوین ترکی اوغوزی، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا، تهران.
-  حسابگر، حسن (1371)، نظام آوایی زبان ترکی آذری، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، تهران.
-  دبیرمقدم، محمد (1392)، رده­شناسی زبان­های ایرانی، تهران: سمت، چاپ اول.
-  زمردیان، رضا (1385)، راهنمایی و گردآوری گویش‌ها، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد.
-  صادقی­نیارکی، عبدا... (1375)، وندهای تصریفی و اشتقاقی ترکی با تکیه بر گویش نیارکی، پایان­نامه کارشناسی ارشد، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران.
-  قلی­زاده مزرجی، جلال (1390)، آشنایی با زبان ترکی خراسانی، دامینه، مشهد.
-  کارکنان وزارت جنگ انگلستان مستقر در هندوستان (1380)، فرهنگ جغرافیایی ایران (خراسان)، ترجمه محمدکاظم خادمیان، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، مشهد.
-  مارتینه، آندره (1380)، مبانی زبان‌شناسی عمومی، ترجمه هرمز میلانیان، تهران: هرمس.
-  مدرسی، یحیی (1391)، درآمدی بر جامعه‌شناسی زبان، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
-  میرنیا، سید علی (1381)، نگاهی به فرهنگ مردم عامه خراسان، مشهد: سخن گستر.
هیئت، جواد (1366)، سیری در تاریخ و لهجه‌های ترکی، تهران: نشر نو.
-  Chambers, J. K. & P. Trudgill, (1980), Dialectology, Cambridge University Press, Cambridge, UK.
-  Chambers, J. K. & P. Trudgill, (2004), Dialectology, Cambridge University Press, Cambridge, UK.