TY - JOUR ID - 3317 TI - طیف‌های عقلانیت و مرام در جهان‌بینی اکنون‌گرا از امروز تا خیام JO - پژوهش های زبان شناسی تطبیقی JA - RJHLL LA - fa SN - 2252-0740 AU - مهیمنی, مازیار AD - استادیار زبان و ادبیات فرانسه دانشگاه بوعلی‌سینا Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 10 IS - 19 SP - 1 EP - 23 KW - نظام تاریخیت KW - هارتوگ KW - اکنون‌گرایی اروپایی KW - اکنون‌گرایی خیامی KW - مرام اکنون‌گرا DO - 10.22084/rjhll.2020.21303.2008 N2 - در سال 1995 میلادی فرانسوا هارتوگ مورخ فرانسوی دو انگارۀ «نظام تاریخیت» و «اکنون‌گرایی» را به مجموعه‌واژگان تاریخ و جامعه‌شناسی افزود. به باور او، با نابودی بلوک‌های شرق و غرب که به شکل نمادین در سقوط دیوار برلین (1989) تجلی کرد، جوامع بشریْ آرمان‌گراییِ آینده‌گرا را پشت سر گذاشتند و وارد نظام اکنون‌گرا شدند. برای فرهنگ ایرانی، واژۀ اکنون‌گرایی، جدا از دلالت تاریخی و جامعه‌شناختی مورد نظر هارتوگ، طنینی «خیامی» دارد و آموزه‌هایی چون شادخواری و اغتنام دم را به یاد می‌آورد. این مشاهدۀ ساده زمینه را برای نوعی «معرفت‌شناسی تطبیقی» فراهم می‌کند که هدف آن پرده برداشتن از انواع عقلانیت حاکم بر صورت‌های اروپاییِ اکنون‌گرایی و صورت خیامی/ ایرانیِ این گرایش است. اگر رفتارهای افراد و جوامع مختلف در دنیای اکنون‌گرا تابع همین انواع عقلانیت باشند، هر پرسشی در خصوص عقلانیت اکنون‌گرا به شکل طبیعی بر «مرام» اکنون‌گرا نیز فرود می‌آید. UR - https://rjhll.basu.ac.ir/article_3317.html L1 - https://rjhll.basu.ac.ir/article_3317_c98faeb868638f7d7381de9ed631f923.pdf ER -