ORIGINAL_ARTICLE
نقش تکیه در تقطیع وزن شعر عروضی فارسی
یکی از مشکلات اساسی در مطالعات وزن شعر فارسی به مسئلۀ شیوۀ تقطیع و رکنبندی وزنها مربوط میشود. تا کنون شیوههای متفاوتی برای رکنبندی وزنهای این شعر ارائه شده است اما عروضدانان در مورد هیچکدام از آنها به اجماعی قطعی نرسیدهاند و به همین دلیل نیز اکثر آنان در نهایت از تقطیع سنتی استفاده میکنند، زیرا دستکم قدمتی دارد و همه نیز از قدیم بدان عادت کردهاند. از طرف دیگر اهمیت تقطیع خاصه در طبقهبندی وزنها آشکار میشود، زیرا اگر تقطیعِ وزنها مبتنی بر یک ویژگی واقعی (factual) وزنی نباشد، طبقهبندی وزنها نیز به طریق اولی نمیتواند روابط و مشابهتهای وزنها را بهدرستی آشکار کند. در این مقاله ابتدا از دو خوانش متفاوت شعر کهن فارسی، یعنی خوانش تکیهای از یک سو و خوانش کمّی از سوی دیگر سخن گفتهایم، سپس نشان دادهایم که در مورد وزنهایی که خوانش تکیهای و کمّی آنها منطبق بر هم است، غالباً هیچ اختلاف نظری بین عروضدانان در مورد نحوۀ تقطیع وزن وجود نداشته است، و اختلاف نظر عمدتاً مربوط به وزنهایی است که تقطیع تکیهای یا موسیقایی آنها با یک یا چند نُتِ سکوت (rest) آغاز میشود و در نتیجه دیگر منطبق بر تقطیع کمّی آنها نیست. سپس بحث کردهایم که در مورد این دسته از وزنها بهترین تقطیعی که میتوان بهعنوان تقطیع اجماعی برگزید همان تقطیعی است که رکن آغازین آن ناقص باشد، زیرا در این صورت ساخت وزن هرچه بیشتر منطبق بر ساخت ضربآهنگی شعر خواهد بود. نگارنده در نهایت با وضع نُه محدودیت، که ششتای آنها مربوط به تمام دستههای وزنی و سهتای دیگرشان مربوط به برخی از دستههای وزنی هستند، شیوۀ تقطیعی را برای تمام وزنهای رایج و مطبوع فارسی پیشنهاد کرده است.
https://rjhll.basu.ac.ir/article_3635_40cdeafbd4972d4a816aac252bdc2e30.pdf
2020-10-22
1
44
10.22084/rjhll.2020.21488.2017
وزن شعر فارسی
تقطیع
تکیه
اتانین
محدودیتهای تقطیع
امید
طبیب زاده
otabibzadeh@yahoo.com
1
استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
LEAD_AUTHOR
- آذرسینا، مهدی (1396). شعر؟ یا موسیقی؟ (تننای شعر سپید)، تهران، سروش.
1
- بوبان، نگار (1390). «بازنمایی بصری کمّیتهای هجا و دیرند: ابزار تحلیل تطبیقی ریتم در شعر فارسی و موسیقی ایرانی»، در: وزن شعر فارسی از دیروز تا امروز [1] (مجموعۀ سخنرانیهای نخستین هماندیشی وزن شعر فارسی و اشعار ایرانی در انجمن زبانشناسی ایران: 9 و 10 اردیبهشت 1389)، به کوشش امید طبیبزاده، 259-288، تهران، فرهنگستان زبان ادب فارسی.
2
- بوبان، نگار (1394). «نقش ارکان عروضی در وزن شعر فارسی، پرسشی موسیقایی دربارۀ کاربرد وزنی افاعیل»، در: وزن شعر فارسی از دیروز تا امروز 2 (مجموعۀ مقالات دومین هماندیشی وزن شعر فارسی و اشعار ایرانی در انجمن زبانشناسی ایران: 25 و 26 اردیبهشت 1392)، 343-357، به کوشش امید طبیبزاده، تهران، هرمس.
3
- بهاری، الوند (1394). «عروض جدید و وزن رباعی»، در: وزن شعر فارسی از دیروز تا امروز 2 (مجموعۀ مقالات دومین هماندیشی وزن شعر فارسی و اشعار ایرانی در انجمن زبانشناسی ایران: 25 و 26 اردیبهشت 1392)، 115-132، به کوشش امید طبیبزاده، تهران، هرمس.
4
- حمیدی، مهدی (1342). عروض حمیدی، تهران، بینا.
5
- دهلوی، حسین (1379). پیوند شعر و موسیقی آوازی، تهران، مؤسسهی فرهنگی-هنری ماهور.
6
- طبیبزاده، امید (1389). «ساخت وزنی در شعر عروضی فارسی»، زبان و زبانشناسی، دورۀ ششم، بهار و تابستان، شمارۀ 11، 1-20.
7
- طبیبزاده، امید (و) طبیبزاده، آریا (1397). «وزن نیمهعروضی؛ مطالعۀ موردی بیتهای جلد اول شاهنامه (مصحح استاد جلال خالقی مطلق)»، در: ارج خرد؛ جشننامۀ استاد جلال خالقی مطلق، به اهتمام فرهاد اصلانی (و) معصومۀ پورتقی، مروارید، تهران، 305-319.
8
- طوسی، خواجه نصیر (1369). معیارالاشعار، به اهتمام جلیل تجلیل، تهران، جامی (و) ناهید.
9
- فاطمی، ساسان (1382). ریتم کودکانه در ایران؛ پژوهشی پیرامون وزن شعر عامیانهی فارسی، تهران، مؤسسۀ فرهنگی-هنری ماهور.
10
- فاطمی، ساسان (1393). جشن و موسیقی در فرهنگهای شهری ایران، تهران، مؤسسهی فرهنگی-هنری ماهور.
11
- فرزاد، مسعود (1345). مبنای ریاضی عروض فارسی، تهران.
12
- فرزاد، مسعود (1349). «مجموعۀ اوزان شعری فارسی»، در: خرد و کوشش، شیراز، بهمن، 584-651.
13
- فرزاد، مسعود (1357). «مسألۀ هشتصد سالۀ وزن رباعی»، در: خرد و کوشش، دورۀ هفتم، شمارۀ اول، شمارۀ مسلسل 19 (تابستان): 58-94.
14
- ماهیار، عباس (1382). عروض فارسی؛ شیوهای نو برای آموزش عروض و قافیه، چاپ ششم، تهران، نشر قطره.
15
- نجفی، ابوالحسن (1394 الف). دربارۀ طبقهبندی وزنهای شعر فارسی، تهران، انتشارات نیلوفر.
16
- نجفی، ابوالحسن (1394 ب). «تغییر کمّیت مصوتهای فارسی و تحوّل وزن شعر در دوران معاصر»، در: اختیارات شاعری و مقالههای دیگر در عروض فارسی، تهران، انتشارات نیلوفر.
17
- نجفی، ابوالحسن (1395). وزن شعر فارسی (درسنامه)، به همت امید طبیبزاده، تهران، نیلوفر.
18
- نجفی، ابوالحسن (1397). طبقهبندی وزنهای شعر فارسی، به همت امید طبیبزاده، تهران، نیلوفر.
19
- وزیری، علینقی (1316). «اصلاحات ادبی (1)»، در: مهر، سال 5، شمارۀ 10، آذر، 952-964.
20
- Aroui, Jean-Louis and Arleo, Andy (eds.) (2009). Towards a Typology of Poetic Forms; From Language to Metrics and beyond. John Benjamins Publishing Company.
21
- Elwell-Sutton, L. P, (1976). The Persian meters, Cambridge: Cambridge University Press.
22
ORIGINAL_ARTICLE
گویششناسی اشعار باباطاهر و اهمیت آن در بازسازی زبان بومی پیشین همدان
بررسی ویژگیهای گویشی اشعار باباطاهر از دیرباز همواره مورد توجه شمار زیادی از پژوهشگران شاخههای مختلف علوم انسانی قرار گرفته است ولی با وجود پژوهشهای بسیار، نتایج ارائه شده به دلیل استفاده از شیوههای بررسی نادرست، اشتباهات چشمگیری را به همراه دارند. عمده این مشکلات از آگاهی ناکافی از دانش ردهشناسی زبانهای ایرانی نشأت میگیرند. در این پژوهش ابتدا به بررسی و نقد نظریات موجود در این زمینه پرداخته شده و سپس الگویی جدید برای بررسی متون مکتوب که دارای ویژگیهای گویشی هستند، ارائه میشود. با توجه به دستاوردهای نوین دانش ردهشناسی زبانهای ایرانی و برپایه الگوهای مطرح شده در این پژوهش، زبان اشعار باباطاهر بررسی شده و با استفاده از شیوه تطبیقی مبتنی بر توجه به درجه تشخیص مؤلفههای دستوری و در نظر گرفتن فهلویات دیگر همدان و گویش کلیمیان همدان به تعیین زبان این اشعار پرداخته میشود. پرسش دیگری که در این پژوهش به آن پاسخ داده میشود این است که آیا از این اشعار، در کنار دیگر فهلویات این منطقه و گویش کلیمیان همدان میتوان در بازسازی زبان محلی پیشین این شهر استفاده کرد.
https://rjhll.basu.ac.ir/article_3641_37f13138619ef8ca229e4f5536ca5177.pdf
2020-10-22
45
78
10.22084/rjhll.2020.22237.2054
باباطاهر
دوبیتی
گویش شناسی
ردهشناسی
فهلویات همدان
گویش کلیمیان همدان
سالومه
غلامی
gholami.iranistik@gmail.com
1
استاد دانشگاه گوته فرانکفورت آلمان
LEAD_AUTHOR
- ادیب طوسی، محمد امین (1337). «فهلویات لری»، نشریه دانشکده ادبیات تبریز، سال 10، ش 1 : 1 - 16.
1
- اذکائی، پرویز (1375). باباطاهرنامه، هفده گفتار و گزینه اشعار، انتشارات توس.
2
- اذکائی، پرویز (1385). فرهنگ مردم همدان، انتشارات دانشگاه بوعلی سینا همدان.
3
- ایزد پناه، حمید (1391). فرهنگ لکی، انتشارات اساطیر.
4
- بهار، مهرداد (1357). «چند به گویش همدانی از باباطاهر»، پژوهشنامه فرهنگستان زبانایران، ش 3، آبانماه 1357، 5 - 22 .
5
- تاج الحلاوی، علی بن محمد (1340). دقایق الشعر، مصحح سیدمحمدکاظم امام، انتشارات دانشگاه تهران.
6
- تفضلی، احمد (1350). اطلاعاتی درباره لهجه پیشین اصفهان، نامه مینوی، تهران، 85-140.
7
- جعفری چهرقانی، حسین (1396). «واژگان تاتی در اشعار باباطاهر»، فصلنامه دیار، شماره ۵، زمستان ۱۳۹۶.
8
- حسینی آبباریکی، سید آرمان (1392). «بررسی ویژگیهای زبانی و دستوری دوبیتیهای باباطاهر همدانی»، پیام بهارستان، دوره 2، سال پنج، شماره 20: 39-61.
9
- دبیرمقدم، محمد (1392). ردهشناسی زبانهای ایرانی، جلد دوم، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی.
10
- راستگوفر، سید محمد؛ راستگوفر، محمد فرید (1392). «نکته سنجیهای عرفانی در رسالهای ناشناخته از سدهی ششم»، پژوهشهای ادب عرفانی، پاییز و زمستان، شماره 25: 63-82.
11
- راوندی، محمد بن علی بن سلیمان (1385). راحة الصدور و آیة السرور، سعی و تصحیح محمد اقبال، اساطیر.
12
- رشیدالدین فضلالله همدانی (1371). اسئله و اجوبه رشیدی، تصحیح رضا شعبانی، دو جلد، اسلام آباد، مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان.
13
- سهیم، هایده (1996). گویشهای یهودیان ایران، تروعا، جلد نخست، یهودیان ایرانی در تاریخ معاصر، 149-170.
14
- صادقی، علی اشرف (1371). «اشعار محلی جامع الحان عبدالقادر مراغی»، مجله زبانشناسی، سال نهم، شماره اول، بهار و تابستان، 54-64.
15
- صادقی، علی اشرف (1382). «فهلویات عین القضات همدانی و چند فهلوی دیگر»، مجله زبانشناسی، سال هجدهم، شماره اول، بهار و تابستان، 13-24.
16
- صفایی، ابراهیم (1341). «غلط خوانی ترانهها»، مجله ارمغان، ش 7: 298 - 299 .
17
- طاهری، اسفندیار (1396). «واژهها و ساختهای گویشی در دوبیتیهای باباطاهر»، نشریه پژوهشهای زبان شناسی تطبیقی، سال هفتم، شماره 14، پاییز و زمستان 1396.
18
- علیرضائی، کرم (1396). نگرشی به گویش چارپارههای باباطاهر، نشر شیداسب.
19
- عمادی، عبدالرحمان (1363). «شناسایی پنج فهلوی کهن»، آینده، شماره 10/1: 140-146.
20
- قیس رازی، شمسالدین محمد (1314). المعجم فی معاییر اشعار العجم، چاپ مدرس رضوی، تهران.
21
- کلانتر ضرابی، عبدالرحیم (1377). مرآة القاسان [تاریخ کاشان]، با کوشش ایرج افشار، امیرکبیر.
22
- مراغی، عبدالقادر (1366). جامع الحان، دو جلد، به تصحیح تقی بینش، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
23
- مستوفی قزوینی، حمدالله ابن ابی بکر احمد (1336). تاریخ گزیده، به تصحیح عبدالحسین نوائی، امیرکبیر.
24
- مقصود، جواد (1354). شرح احوال و آثار و دوبیتیهای باباطاهر عریان، بانضمام شرح و ترجمه کلمات قصار وی منسوب به عینالقضات همدانی (؟!) با اصل و ترجمه کتاب الفتوحات الربانیه فی مزج الاشارات الهمدانیه به شرح و تفسیر محمد بن ابراهیم مشهور به خطیب وزیری، سلسله انتشارات انجمن آثار ملی 113.
25
- منزوی، علینقی و عسیران، عفیف (1362). نامههای عین القضّات همدانی، سه جلد، چاپ افست گلشن، چاپ دوم.
26
- موسوی طبری، سید عبدالرضا (1391). "«فهلویات» جامع الحان، به تصحیح علی اشرف صادقی". گزارش گونهای از کیفیت احیاء آثار عبدالقادر مراغی، آینه میراث، دو فصلنامه ویژه کتاب شناسی، نقد کتاب و اطلاع رسانی در حوزه متون. دوره جدید، سال دهم، ضمیمه 27: 57-71.
27
- مولایی، چنگیز (1381). «چند نکته دربارۀ شیوۀ تصحیح دوبیتیهای باباطاهر»، نامه فرهنگستان، دوره 5، شماره 3 ( پیاپی 19): 74-83.
28
- مینوی، مجتبی (1335). «از خزانة ترکیه»، مجله دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، سال 4 ، ش 2، دیماه، 54 – 58.
29
- مینوی، مجتبی (1365). «توضیحات رشیدیه»، یادگارنامه حبیب یغمایی، فرهنگ ایران زمین، شماره 23: 347-361.
30
- ناتل خانلری، پرویز (1324). «دو بیتیهای باباطاهر»، پیام نو، سال 1، ش 8 : 26-30.
31
- نخجوانی، محمدبن هندوشاه (1355). صحاح الفرس، فرهنگ لغات فارسی از قرن هشتم هجری، به اهتمام دکتر عبدالعلی طاعتی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
32
- وحید دستگردی، محمدحسن (1311). دیوان کامل باباطاهر، باباطاهر همدانی، تهران، مطبعه ارمغان، چاپ دوم.
33
- یاری گلدره، سهیل (1392). «سه پاره»، گزارش میراث، دوره دوم، سال هفتم، شماره 5 و 6، آذر و اسفند 1392، 54-58.
34
- Cheung, Johnny. (2007). Etymological Dictionary of Iranian Verb, Leiden.
35
- Dorofeva, Lidija N. (1960). Jazik farsi-kabuli. Moscow.
36
- Durkin-Meisterernst, Desmond (2004). Dictionary of Manichean Texts Vol III: Texts from Central Asia And China, Part 1 - Dictionary of Manichean Middle Persian & Parthian. Series Editor: Nicholas Sims-Williams. Brepols.
37
- Gholami, Saloumeh (2014). Selected Features of Bactrian Grammar, Wiesbaden: Harrassowitz.
38
- Gholami, Saloumeh (2018). “Pronominal Clitics in Zoroastrian Dari (Behdīnī) of Kerman”. In: Saloumeh Gholami (ed.), Endangered Iranian Languages. Wiesbaden: Reichert, 111-122.
39
- Gholami, Saloumeh (Forthcoming) “Judeo-Hamedani, the language of Jews in Hamedan and its origin.” Iranian Studies.
40
- Gippert, Jost (2009). “Zur dialektalen Stellung des Zazaki”In: Die Sprache 47: 77–107.
41
- Hadank, Karl., (1926) “Die Sprache der vierzeiler des Bãbã Tãhir,” in: Mann, Oskar and Karl Hadank. Die Mundarten von Khunsâr , Mahallât , Natänz , Nâyin , Sämnân, Sîvänd, und Sô Kohrûd . Kurdisch Persische Forschungen, 1. Berlin and Leipzig: Walter de Gruyter.
42
- Heron-Allen, Edward. (1902). The Lament of Bābā Tāhir. Bernard Quaritch: London.
43
- Huart, Cl. (1885). “Les quatrains de Bābā Ṭāhir ʿUryān en pehlevi musulman,” JA, ser. 8, no. 6: 502-45.
44
- Huart, Cl. (1908). “Nouveaux quatrains de Bābā Ṭāhir,” Spiegel Memorial Volume, ed. J. J. Modi, Bombay, 290-302.
45
- Korn, Agnes (2003). “Balochi and the concept of North-Western Iranian”. In: The Baloch and Their Neighbours. Ethnic and Linguistic Contact in Balochistan in Historical and Modern Times. Ed. by Carina Jahani & Agnes Korn. Wiesbaden: Reichert, 49–60.
46
- Korn, Agnes (2016). “A partial tree of Central Iranian: A new look at Iranian subphyla.” In: Indogermanische Forschungen, De Gruyter, 121 (1), pp. 401– 434.
47
- Korn, Agnes (2019). “Isoglosses and subdivisions of Iranian.” In: Journal of Historical Linguistics, Vol. 9, 2: 239–281.
48
- Leszczynski, G. L. (1920). Die Rubaiyat des Baba Tahir Uryan oder die Gottestränen des Herzens, aus dem west medischen Originale zum ersten Male in Deutscher Übertragung, Schahin Verlag.
49
- Minorsky, V. (2012) “Bābā Ṭāhir,” Encyclopaedia of Islam, First Edition (1913- 1936) edited by M. Th. Houtsma, T.W. Arnold, R. Basset, R. Hartmann. Minorsky, Consulted online on 28 February 2019 <http://dx.doi. 10.1163 2214 871 X_ei 1_5615, First published online: 2012
50
- Paul, Ludwig (1998). “The Position of Zazaki among West-Iranian Languages”. In: Proceedings of the Third European Conference of Iranian Studies. I: Old and Middle Iranian Studies, ed. Nicholas SimsWilliams (Wiesbaden 1998), 163–177.
51
- Sahim, Haideh (1994). “The dialect of the Jews of Hamedan.” Irano-Judaica III pp. 171–181.
52
- Stilo, Donald (2007). Isfahan xxi. Provincial Dialects. Encyclopaedia Iranica Vol. XIV, Fasc. 1, 93-112, available online at https://iranicaonline.org/articles/isfahan-xxi-provincial-dialects (accessed on 4 July 2020)
53
- Tafazzoli, Ahmad (1999). “Fahlaviyāt.” Encyclopaedia Iranica ix/2, pp. 158–162, available online at http://www.iranicaonline.org/articles/fahlaviyat (accessed on 4 July 2020)
54
- Tedesco, Paul (1921). “Dialektologie der westiranischen Turfantexte“, Sonderdruck aus, Le Monde oriental, vol. XV, FASO, 1-3: 184–258.
55
- Yarshater, E. (1974). “The Jewish Communities of Persia and Their Dialects,” In: Melange Jean de Menasce, Paris, 453–466.
56
ORIGINAL_ARTICLE
وابستههای مشارکمحور در زبان فارسی
در این مقاله به بررسی و طبقهبندی وابستههایی میپردازیم که یک مشارک را در جمله توصیف میکنند. منظور از مشارک اغلب فاعل یا مفعول و گاهی نیز یک متمم حرف اضافهای است. در مورد برخی از این ساختها مطالعات چندانی در زبان فارسی صورت نگرفته است. این وابستهها گاهی متمم و گاهی افزوده هستند. متممها را در سه گروه متمم فاعلی (علی خسته به نظر میرسید)، متمم مفعولی (بچهها علی را مبصر کردند) و متمم متمم حرف اضافهای (مریم از احمد یک شوهر خوب ساخت) قرار دادهایم. افزودهها را هم به دو گروه افزوه قیدی (دروازهبان توپ را ماهرانه پرتاب کرد) و افزوده اسنادی تقسیم کردهایم. افزودههای اسنادی را در سه طبقه مسند تشریحی (علی غذا را سرد خورد)، مسند نتیجهای (علی غذا را شور پخت) و مسند شرایطی (من گرسنه کار نمیکنم) قرار دادهایم. در مورد متمم فاعلی و مفعولی، هر چند با نامی دیگر، قبلاً در دستور زبان فارسی مباحثی صورت گرفته است، اما معرفی سه نوع افزوده اسنادی و بررسی ساختهای مشابه و تمیز آنها از یکدیگر هدف اصلی این مقاله است. مسند تشریحی، نتیجهای و شرایطی نمونهای از ساختهای دوگزارهای در زبان هستند، به این معنی که در یک جمله ساده همزمان از لحاظ معنایی دو گزاره وجود دارد. افعال متفاوتی در ساخت نتیجهای، تشریحی و شرایطی بهکار میروند که میتوان آنها را در طبقات معنایی مشخصی قرار داد. همچنین مسند تشریحی، نتیجهای و شرایطی نقشی متفاوت از قید دارند که به آنها اشاره شده است.
https://rjhll.basu.ac.ir/article_3639_486964657e94312834dcd035903be375.pdf
2020-10-22
79
99
10.22084/rjhll.2020.21893.2038
قید
افزوده
مشارک
ساخت تشریحی
ساخت نتیجهای
محمد
راسخ مهند
mrasekhmahand@yahoo.com
1
استاد گروه زبانشناسی دانشگاه بوعلی سینا
LEAD_AUTHOR
- احمدی گیوی، حسن و انوری، حسن (1375). دستور زبان فارسی، ویرایش دوم. تهران: فاطمی.
1
- انوشه، مزدک (1397). «محمولهای ثانویه در زبان فارسی، رویکردی کمینهگرا». پژوهشهای زبانی، س 9، ش 2: 1-21.
2
- راسخمهند، محمد (1382). «قید فعل و قید جمله در زبان فارسی»، زبانشناسی، سال هجدهم، شمارة اول، 95-101.
3
- راسخمهند، محمد (1399). «او کور به دنیا آمد؛ معرفی ساخت تشریحی در زبان فارسی». نامه فرهنگستان، ش 67: 60 -74.
4
- طباطبایی، علاءالدین (1395). فرهنگ توصیفی دستور زبان فارسی. تهران: فرهنگ معاصر.
5
- کریمی دوستان، غلامحسین و وحیده تجلی (1398). «نگاهی نو به قید حالت در زبان فارسی»، جستارهای زبانی، ش 52: 259-281.
6
- Boas, H. C. (2003). Resultative constructions in English and German, Stanford: CSLI Publications.
7
- Broccias, C. (2004). “The cognitive basis of adjectival and adverbial resultative constructions.” Annual Review of Cognitive Linguistics, 2: 103-126.
8
- Culicover, P. and Jackendoff, R. (1997). “Semantic subordination despite syntactic coordination”, Linguistic Inquiry, 28, 2: 195–217.
9
- Davidson, D. (1969). “The Individuation of Events”. In: N. Resher (ed.). Essays in Honor of Carl G. Hempel. Dordrecht: Reidel. 216–234.
10
- Foli, R.; Harley, H.; and Karimi, S. (2005). “Determinants of event types in Persian complex predicates”, Lingua, 115 (10): 1365-1401.
11
- Geuder, W. (2000). Oriented Adverbs. Issues in the Lexical Semantics of Event Verbs. PhD dissertation, Konstanz.
12
- Goldberg, A. (1991). “A semantic account of resultatives”. Linguistic Analysis, 21:66-96.
13
- Goldberg, A. E; & Jackendoff, R. (2004). “The English resultative as a family of constructions”, Language, 80: 532-568.
14
- Halliday, Michael A. K. (1967). “Notes on transitivity and theme in English”, part 1, Journal of Linguistics, 3: 37-81.
15
- Himmelmann, N. P. and Schultze-Berndt, E. (2005). “Issues in the syntax and semantics of participant-oriented adjuncts: an introduction”. Himmelmann, N. P. and Schultze-Berndt, E. (eds.). Secondary Predication and Adverbial Modification: The Typology of Depictives, Oxford: Oxford University Press.
16
- Hoekstra, T. (1988). “Small clause results”, Lingua, 74: 101–39.
17
- Huddleston, R. and Pullum, G. K. (2002). The Cambridge grammar of the English language. Cambridge: Cambridge University Press.
18
- Kratzer, A. (1995). “Stage-level and Individual-level Predicates”. In: G. N. Carlson & F. J. Pelletier (eds.). The Generic Book. Chicago, London: University of Chicago Press. 125–175
19
- Kratzer, A. (2005). “Building Resultatives”. In: Event Arguments in Syntax, Semantics, and Discourse, ed. C. Maienbom and A. Wollenstein-Leisten. Ttibingen: Niemeyer. 177-212.
20
- Levin, B., and Rappaport Hova, M. (1990). “Wiping the slate clean: A lexical semantic exploration”, Cognition, 41: 55-123.
21
- Levin, B., and Rappaport Hova, M. (1995). Unaccusativity: At the syntax-lexical semantics interface. Cambridge, MA: MIT Press.
22
- Nichols, Johanna (1978). Secondary Predicates. Proceedings of the 4th Annual Meeting of the Berkley Linguistics Society, 114-127.
23
- Richter, Michael; van Hout, Roeland (2010). “Why some verbs can form a resultative construction while others cannot: Decomposing semantic binding”. Lingua. 120 (8): 2006–2021. doi:10.1016/j.lingua.2010.02.007
24
- Rothstein, S. (2006). “Secondary Predication”. In: M. Everaert and H.V. Riemsdijk (Eds). The Blackwell Companion to Syntax (IV: 209-234). Oxford: Blackwell Publishing.
25
- Schultze-Berndt, E and Himmelmann, N. P. (2004). “Depictive secondary predicates in crosslinguistic perspective”. Linguistic Typology, 8: 59-131.
26
- Simpson, J. (1983). “Resultatives”. In Papers in Lexical-Functional Grammar. Levin, L., Rappaport, M. and A. Zaenen (eds.). Bloomington: Indiana University Linguistics Club. 143-157.
27
- Stump, G. T. (1985). The semantic variability of absolute constructions. Dordrecht/ Boston / Lancaster: Dr. Riedel Publishing Company.
28
- Wechsler, S. (2001). “An analysis of English resultatives under the event-argument homomorphism model of telicity”. Proceedings of the 3rd Workshop on Text Structure, University of Texas, Austin, October 2000, 13–15.
29
- Wechsler, S. (2005). “Resultatives under the event-argument-homomorphism model of telicity”. In: Erteschik-Shir, N., Rapoport, T. (Eds.), The Syntax of Aspect—Deriving Thematic and Aspectual Interpretation, Oxford University Press, 255–273.
30
ORIGINAL_ARTICLE
تغییرات نقشی وندهای جمعِ اسم در فارسی
پسوندگذاری و تراوندگذاری دو راهکار عمده برای جمع بستن اسامی مفرد در زبان فارسی است. فرایند پسوندگذاری بومی این زبان است، در حالیکه تراوندگذاری قرضی محسوب میشود. فرایند اخیر ناظر بر انگارههایی است که به همراه وامواژههای عربی وارد زبان فارسی شدهاند. این انگارهها صورتهایی را میسازند که در دستور سنتی به جمع مکسر معروند. در فارسی نو، یعنی فارسی دوران اسلامی، پسوندهای جمع که بعضی از آنها قرضیاند، و نیز انگارههای تراوندگذاری دچار تغییرات نقشی مختلفی شدهاند. علاوه بر این، در این دوره امکانات جدیدی به همین امکانات پر تعداد جمعسازی اضافه شده است. هدف این مقاله بررسی همۀ این تغییرات در چارچوب دستوریشدگی و دستوریزدایی است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که بسیاری از امکانات جمعسازی در فارسی دچار واگرایی نقشی شدهاند، یعنی علاوه بر نقش اصلی خود، نقشهای فرعی پیدا کردهاند و در بسیاری از موارد از آنها برای واژهسازی استفاده شده است.
https://rjhll.basu.ac.ir/article_3646_8ff58a98432f612d87282e24d2e9796b.pdf
2020-10-22
101
120
10.22084/rjhll.2020.22749.2082
شمار
دستوریشدگی
دستوریزدایی
تصریف زدایی
بیش مشخصسازی
مهرداد
نغزگوی کهن
mnkohan@yahoo.com
1
دانشیار گروه زبان شناسی، دانشگاه بوعلی سینا
LEAD_AUTHOR
- ابوالقاسمی، محسن (1373). تاریخ زبان فارسی، تهران: سمت.
1
- ابوالقاسمی، محسن (1387). دستور تاریخی زبان فارسی، چاپ هفتم. تهران: سمت.
2
- چوبک، صادق (1382). انتری که لوطیش مرده بود و داستانهای دیگر، تهران: آزاد مهر.
3
- خسروی، محمدباقر (1374). شمس و طغرا، تهران: فجر اسلام.
4
- خواند میر، غیاثالدین (1381). حبیب السیر، گردآورنده: عبدالحسین نوائی، متون تاریخی زبان فارسی، تهران: سمت، 145-149.
5
- دولت آبادی، محمود (1382). سلوک، تهران: چشمه، فرهنگ معاصر.
6
- زمچی اسفزاری، معینالدین محمد (1338). روضات الجنات فی اوصاف مدینه هرات، به کوشش سید محمد کاظم امام، تهران: دانشگاه تهران.
7
- سجستانی، ابویعقوب (1327/1949). کشف المحجوب، به تصحیح هنری کربن، تهران: انستیتو ایران و فرانسه.
8
- شریعت، محمد جواد (1370). دستور زبان فارسی، چاپ 4، تهران: اساطیر.
9
- فضل الله، رشید الدین (1911). جامع التواریخ، به کوشش ادگار بلوشه، جلد 2، لیدن: بریل.
10
- کشانی، خسرو (1371). اشتقاق پسوندی در زبان فارسی امروز، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
11
- کشانی، خسرو (1372). فرهنگ فارسی زانسو، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
12
- نجفی، ابوالحسن (1371). غلط ننویسیم، فرهنگ دشواریهای زبان فارسی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
13
- نغزگویکهن، مهرداد و داوری، شادی (1391). «شبهوندشدگی»، پژوهشهای زبانشناسی تطبیقی، سال اول، شماره 1: 85-65.
14
- نغزگویکهن، مهرداد و راسخمهند، محمد (1391). «دستوریشدگی و بسط استعاری»، پژوهشهای زبانی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، دوره 3، شماره 1، بهار و تابستان، شماره پیاپی 4: 117-134.
15
- نغزگویکهن، مهرداد (1394). امکانات تکریمی ارجاعی در فارسی نو، جشننامه دکتر کورش صفوی، به اهتمام مهرداد نغزگویکهن و محمد راسخ مهند، تهران: انتشارات سیاهرود، 365-393.
16
- نغزگویکهن، مهرداد (1395). فارسی در گذر زمان، تهران: کتاب بهار.
17
- نغزگویکهن، مهرداد (1396). تراوندگذاری در اسامی فارسی، جشن نامه دکتر محمد دبیرمقدم، مجموعه مقالات زبان شناختی به کوشش محمدرضا رضوی و مرضیه صناعتی، تهران: کتاب بهار، 367-376.
18
- وطواط، رشیدالدین محمد عمر کاتب بلخی (1362). حدائق السحر فی دقایق الشعر، تهران: کتابخانه صناعی.
19
- Allen, A. (1995). Regrammaticalization and degrammaticalization of the inchoative suffix. In: Historical linguistics 1993. Henning Anderson (Ed.). 1-8. Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins.
20
- Andersen, Henning (2005). Review of Joseph and Janda 2003. Diachronica 22, 1: 155-176.
21
- Andersen, Henning (2006). “Grammation, regrammation and degrammation: Tense loss in Russian”, Diachronica 23, 2: 231–58.
22
- Andersen, Henning (2008). Grammaticalization in a speaker-oriented theory of change. In Thórhallur Eythórsson (ed.) Grammatical Change and Linguistic Theory: The Rosendal Papers. 11–44 Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.
23
- Bauer, Laurie (2000). Transfixation. In Geert Booij, Christian, Lehmann and Joachim Mugdan in collaboration with Wolfgang Kesselheim and Stavros Skopeteas (eds.). Morphologie/Morphology, Ein internationales Handbuch zur Flexion und Wortbildung/An International Handbook on Inflection and Word-Formation, ed. by. Vol.1: 552-557.
24
- Booij, Geert. (2002). The morphology of Dutch. Oxford: Oxford University Press.
25
- Booij, Geert. (2005). The grammar of words. Oxford: Oxford University Press.
26
- Cappellaro, Chiara (2013). Overabundance in diachrony: A case study. In Silvio Cruschina, Martin Maiden and John Charles Smith (eds.). The boundaries of pure morphology: Diachronic and synchronic perspectives. 209–220. Oxford: Oxford University Press.
27
- Dalton-Puffer, C. (1996). The French Influence on Middle English Morphology: a Corpus-Based Study on Derivation (Vol. 20): Walter de Gruyter.
28
- Enger, H.-O. (2002). The story of Scandinavian-s (t) retold: grammaticalising a clitic to a derivational affix. Folia Linguistica Historica, 36 (Historica vol. 23, 1-2), 79-106.
29
- Haspelmath, Martin and Sims, Andrea D. (2010). Understanding morphology. 2nd Edition. London: Hodder Education.
30
- Heine, Bernd (2002). On the role of context in grammaticalization. In: IlseWischer and Gabriele Diewald, (eds.). New Reflections on Grammaticalization. 83-101. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
31
- Hopper, P J. )1991(. On some principles of grammaticization. In: E. C. Traugott and B. Heine (eds.). Approaches to grammaticalization .vol. I. 17-35.Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.
32
- Hopper, P. J. and Traugott, E. C. (2003). Grammaticalization. Cambridge: Cambridge University Press.
33
- Kiparsky, Paul (2010). “Dvandvas, blocking, and the associative: The bumpy ride from phrase to word”, Language, 86: 302–331.
34
- Lehmann, Christian (1995/1982). Thoughts on grammaticalization. München and Newcastle: Lincom Europa.
35
- Lehmann, Christian (2005). Pleonasm and hypercharacterisation. In: Geert E. Booij and Jaap van Marle (eds.). Yearbook of morphology. 119–154. Dordrecht: Springer.
36
- Mel’čuk, I. (2006). Aspects of the theory of morphology. Trends in linguistics 146. Berlin/New York: Mouton de Gruyter.
37
- Naghzguy-Kohan, Mehrdad and Kuteva, Tania (2016). “On competition and blocking in inflectional morphology: evidence from the domain of number in New Persian”, Folia Linguistica, 50-1: 65-96.
38
- Norde, Muriel. (2009). Degrammaticalization. Oxford: Oxford University press.
39
- Pittner, Karin (2015). Between inflection and derivation: adverbial suffixes in English and German. In: Karin Pittner, Daniela Elsner, Fabian Barteld (eds.). Adverbs, functional and diachronic aspect. 133-156. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
40
- Plag, Ingo (2003). Word-formation in English. Cambridge: Cambridge University Press.
41
- Ramat, Paolo (1992). “Thoughts on degrammaticalization”, Linguistics, 30: 549-60.
42
- Thornton, Anna Maria (2011). Overabundance (multiple forms realizing the same cell): A non-canonical phenomenon in Italian verb morphology. In Martin Maiden, John Charles Smith, Maria Goldbach & Marc-Oliver Hinzelin (eds.). Morphological autonomy: Perspectives from romance inflectional morphology. 358–381. Oxford: Oxford University Press.
43
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل پیکرهبنیاد تناوب مکانی در زبان فارسی بر اساس رویکرد علّی کرافت
یکی از مباحث عمده و اساسی در حوزه تجلی موضوعها، مبحث تناوب مکانی است که در واقع خود ملاک مهمی برای ارزیابی رویکردها و چارچوبهای گوناگون و متعددی است که در این حوزه عرضه شده است. هدف مقاله پیشرو این است که تناوب مکانی در زبان فارسی بر اساس رویکرد علّی کرافت (2012)، روش محاسبة موضوعیتِ گیون (2001) و پیکره زبانی همشهری2 (آل احمد و همکاران، 2009) تحلیل گردد. کرافت تجلی موضوعها را بر اساس ساختار رویدادی فعل تبیین میکند و این ساختار نیز بر اساس زنجیره علّی که خود انعکاسدهندة روابط نیرومحرکه است، بازنمایانده میشود. دادههای مورد بررسی شامل 1112 مورد از ساختهای تناوب مکانی توأم با بافت زبانی است. نتایج پژوهش حاضر را این گونه میتوان برشمرد: عامل مؤثر در تناوب مکانی، یعنی انتخاب بین ساخت انتقال مفعولی و ساخت مکان مفعولی، همان تعیین عنصر تأثیرپذیر است و نه خوانش کلی/جزئی؛ عنصر تأثیرپذیر بر پایه مفهوم موضوعیت مشخص میشود و در ضمن، موضوعیت مقولهای یکدست نیست؛ مفهوم موضوعیت در پیوند با تعبیر عینی در برابر تعبیر ذهنی است که خود ملاک انتخاب دو ساخت شرکتکننده در تناوب مکانی است؛ مواردی حاد از تناوب مکانی وجود دارد که در آنها عنصر انتقالی یا عنصر مکان به دلیل فقدان موضوعیت وجود ندارد؛ از میان دو ساخت انتقال مفعولی و ساخت مکان مفعولی، اولی ساخت بینشان است؛ دادهها بیانگر آن است که احتمالاً با یک ساختواره و دو ساختگونه روبرو هستیم.
https://rjhll.basu.ac.ir/article_3637_942a804332280606a41c44d253a82c78.pdf
2020-10-22
121
157
10.22084/rjhll.2020.21736.2026
تناوب مکانی
رویکرد علّی کرافت
زنجیره علّی
نیرومحرکه
نمای فعل
عنصر تأثیرپذیر
موضوعیت
تعبیر عینی و ذهنی
فریبا
صیادی پور سی سخت
hadi.nioc@gmail.com
1
دانشجوی دوره دکتری، رشته زبانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شیراز
AUTHOR
علیرضا
خرمایی
khoalireza23@gmail.com
2
دانشیار زبان شناسی دانشگاه شیراز
LEAD_AUTHOR
امیر سعید
مولودی
amirsaeid.moloodi@shirazu.ac.ir
3
استادیار زبانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شیراز
AUTHOR
- روشن، بلقیس (1377). معنیشناسی واژگانی: طبقهبندی فعلهای فارسی، پایان نامه دکتری دانشگاه تهران.
1
- صفری، علی (1395). «تناوب مکانی در زبان فارسی: رویکردی ساختمدار»، نشریه پژوهشهای زبانشناسی تطبیقی. ش11.
2
- صفری، علی (1397). «تظاهر چندگانة موضوعات در زبان فارسی: بررسی نقش «را» و خوانش کلی در تناوب مکانی»، فصلنامة مطالعات زبانها و گویشهای غرب ایران، س 6، ش 20: 67-89.
3
- قانع، زهرا و رضایی، والی (1396). «تناوب مکانی در افعال گذاشتنی زبان فارسی: رویکردی نقشگرا»، مجلة زبانشناسی و گویشهای خراسان، ش 17: 1-19.
4
- کریمیدوستان، غلامحسین و صفری، علی (1390). «اثر کلی/ جزئی در تناوب مکانی زبان فارسی»، پژوهشهای زبانی، س 3، ش 1: 77-100.
5
- Anderson, Stephen R (1971). “On the role of deep structure in semantic interpretation”. Foundations of Language 7: 387–96.
6
- Boas, Hans C (2003). A constructional approach to resultatives. Stanford: Center for the Study of Language and Information.
7
- Boas, Hans C (2006). A frame-semantic approach to identifying syntactically relevant elements of meaning. In Contrastive studies and valency: studies in honor of Hans Ulrich Boas, ed. Petra C. Steiner, Hans C. Boas, and Stefan J. Schierholz, 119–49. Frankfurt: Peter Lang.
8
- Croft, William (1991). Syntactic categories and grammatical relations: the cognitive organization of information. Chicago: University of Chicago Press.
9
- Croft, William (1998c). The structure of events and the structure of language. In The new psychology of language: cognitive and functional approaches to language structure, ed. Michael Tomasello, 67–92. Mahwah: Lawrence Erlbaum Associates.
10
- Croft, William (2001). Radical Construction Grammar: syntactic theory in typological perspective. Oxford: Oxford University Press.
11
- Croft, William (2003b). Lexical rules vs. constructions: a false dichotomy. In Motivation in language: studies in honour of Gu ¨nter Radden, ed. Hubert Cuyckens, Thomas Berg, Rene ´ Dirven, and Klaus-Uwe Panther, 49–68. Amsterdam: John Benjamins.
12
- Croft, William (2012). Verbs: Aspect and Causal Structue. Oxford University Press, New York.
13
- Croft, William. Chiaki Taoka, and Esther J. Wood (2001). “Argument linking and the commercial Transaction Frame in English, Russian and Japanese” Languages Sciences 23, 570-602.
14
- Dang, Trang Hoa, Karen Kipper, Martha Palmer, and Joseph Rosenzweig (1998). Investigating regular sense extensions based on intersective Levin classes. In Proceedings of the 17th International Conference on Computational Linguistics (COLING_ACL), Vol. 1, 293–99. Morristown: Association for Computational Linguistics.
15
- Dowty, David (2000). The garden swarms with bees and the fallacy of argument alternation. In Polysemy: theoretical and computational approaches, ed. 111–28. Oxford: Oxford University Press.
16
- Fillmore, Charles J (1968). The case for case. In Universals in linguistic theory, ed. Emmon Bach and Robert T. Harms, 1–90. New York: Holt Rinehart and Winston.
17
- Fillmore, Charles J., Miriam R. L. Petruck, Josef Ruppenhofer, and Abby Wright (2003). “FrameNet in action: the case of attaching”. International Journal of Lexicography, 16: 297–332.
18
- Givo´n, Talmy (2001). Syntax: an introduction, Vol. 1. Amsterdam: John Benjamins. Goldberg.
19
- Goldberg, Adele E (1995). Constructions: a construction grammar approach to argument structure. Chicago: University of Chicago Press.
20
- Goldberg, Adele E (2006). Constructions at work: the nature of generalization in language, Oxford: Oxford University Press.
21
- Iwata, Seizi (2005a). “Locative alternation and two levels of verb meaning”. Cognitive Linguistics, 16: 355- 407.
22
- Iwata, Seizi (2005b). The role of verb meaning in locative alternations. In Grammatical constructions: back to the roots, ed. Mirjam Fried and Hans C. Boas, 101–18. Amsterdam: John Benjamins.
23
- Iwata, Seizi (2008). Locative alternation: a lexical-constructional approach. (Constructional Approaches to Language, 6.) Amsterdam: John Benjamins.
24
- Jackendoff, Ray (1997). “Twisting the night away”. Language, 73: 534-59.
25
- Kay, Paul (1999). “Argument structure constructions and argument - adjunct distinction.” First international conference on Construction Grammar, University of California, Berkley.
26
- Langacker, Ronald (1987). Foundations of Cognitive Grammar, Volume I. Stanford, CA: Stanford University Press.
27
- Langacker, Ronald (1991). Foundations of Cognitive Grammar, Volume II. Stanford, CA: Stanford University Press.
28
- Langaker, Ronald (2002). Concept, Image, Symbol: The Cognitive Basis of Grammar, 2nd edn. Berlin: Mouton de Gruyter.
29
- Levin, Beth (1993). English verb classes and alternations. Chicago: University of Chicago, CA.
30
- Levin, Beth, and Malka Rappaport Hovav (2005). Argument Realization, Cambridge: Cambridge University Press.
31
- Perek, F (2015). Argument structure in usage-based construction grammar: Experimental and corpus-based perspectives. Amsterdam: John Benjamins.
32
- Pinker, Steven (1989). Learnability and cognition. Cambridge, MA: MIT Press.
33
- Rappaport Hovav, Malka, and Beth Levin (1998). Building verb meanings. In The projection of arguments: lexical and compositional factors, ed. Miriam Butt and Wilhelm Geuder, 97–134. Stanford: Center for the Study of Language and Information.
34
- Schwartz Norman, l (1976). “The grammar of content and container”. Journal of Linguistics, 12: 279-287.
35
- Talmy, Leonard (1972). Semantic structures in English and Atsugewi. PhD dissertation, Department of Linguistics, University of California, Berkeley.
36
- Talmy, Leonard (1976). Semantic causative types in The grammar of causative constructions. (Syntax and Semantics, 6.), ed. Masayoshi Shibatani, 43–116. New York: Academic Press.
37
- Talmy, Leonard (1988/2000). “Force dynamics in language and cognition”. Cognitive Science 12:49–100. Revised and expanded version published in Toward a cognitive semantics, Vol. 1: Concept Structuring Systems, ed. Leonard Talmy, 409–70. Cambridge, MA: MIT Press.
38
- Talmy, Leonard (2000) Toward a cognitive semantics (2 vols). Cambridge, MA: MIT Press.
39
- Tognini Bonlli, E (2001): Corpus Linguistics at Work, (Amsterdam/Philadelphia: Benjamins).
40
ORIGINAL_ARTICLE
ساخت موسوم به فاعل غیرکانونی
در این مقاله به بررسی ساخت موسوم به فاعل غیرکانونی میپردازیم که در آن مطابقه میان تجربهگر و فعل از طریق واژهبستی صورت میگیرد که میزبان آن سازۀ پیشافعلیست. عدم وجود مطابقۀ کانونی برخی از پژوهشگران را بر آن داشته که تجربهگر را مبتدای چپنشان یا برونبندی در ساخت مذکور بهشمار آورند. در این مقاله با بهکارگیری دستور نقش و ارجاع نشان میدهیم که تجربهگر در حقیقت یک موضوع درونی برای محمول خود میباشد و به دلیل قرار گرفتن در حوزۀ کانون بالقوه یعنی بند، میتواند متناسب با شرایط کاربردشناختی جمله، نقش مبتدا یا کانون را ایفاء کند. نیز بر این باوریم که فرض وجود یک رابطۀ ملکی میان واژهبست و سازۀ پیشافعلی ناصحیح میباشد چرا که شواهد تاریخی نشان میدهند که واژهبست در ساخت فاعل غیرکانونی در فارسی امروز، موضوعی با حالت فاعلی در دورۀ فارسی کلاسیک بوده است که در گذر زمان بهصورت نشانۀ مطابقه باز تحلیل شده است.
https://rjhll.basu.ac.ir/article_3636_11478f03915bd13a4a5fa08d92a7f9fe.pdf
2020-10-22
159
187
10.22084/rjhll.2020.21633.2021
فاعل غیرکانونی
تجربهگر
مبتدا
دستور نقش و ارجاع
رابطۀ نحوی
فرهاد
معزی پور
fmp59i@gmail.com
1
استادیار دانشگاه صنعتی شاهرود
LEAD_AUTHOR
- دبیرمقدم، محمد (1384). پیرامون «را» در زبان فارسی، تجدید چاپشده در دبیرمقدم، پژوهشهای زبانشناختی فارسی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، 146-83.
1
- راسخمهند، محمد (1392). «واژهبستها بهعنوان نشانۀ مطابقۀ فاعلی در فارسی»، مجموعه مقالات نخستین همایش ملی واژهبست در زبانهای ایرانی، به کوشش محمد راسخمهند. تهران: نشر نویسۀ پارسی، 61-78.
2
- گلچینعارفی، مائده (1390). «بررسی ساخت غیرشخصی در زبان فارسی»، دستور، شمارۀ 7: 162-182.
3
- ناتل خانری، پرویز (1365). تاریخ زبان فارسی، جلد دوم، تهران: نشر نو.
4
- ناتل خانلری، پرویز (1372). دستور تاریخی زبان فارسی. تهران: انتشارات توس.
5
- واحدی لنگرودی، محمدمهدی (1385). «بررسی ساختهای غیرشخصی (قالبی) در چهار گونۀ زبانی»، دستور، شمارۀ 1: 70-34.
6
- Barjasteh, Darab (1983). Morphology, syntax and semantics of Persian compound verbs: a lexicalist approach. Ph.D. dissertation, University of Illinois at Urbana-Champaign.
7
- Dabir-Moghaddam, Mohammad (1995). “Compound verbs in Persian”, Studies in the Linguistic Sciences,27 (2): 25-59.
8
- Dabir-Moghaddam, Mohammad (2018). Non-Canonical Subject Construction in Endangered Iranian Languages: Further Investigation into the Debates on the Genesis of Ergativity. In Endangered Iranian Languages, S. Gholami (ed), 9-40.
9
- Dowty, David (1976). Word Meaning and Montague Grammar. Springer.
10
- Fleischhauer, Jens & Neisani, Mozhgan (2019). “Adverbial and attributive modification of Persian separable light verb constructions”, Journal of Linguistics, 56 (1): 45-85.
11
- Foley, Willam; Van Valin, Robert (1977). “On the viability of the notion of subject in universal grammar”, BLS, 3: 292-320.
12
- Foley, William; Van Valin, Robert (1984). Functional Syntax and Universal Grammar. Cambridge: CUP.
13
- Ghomeshi, Jila (1996). Projection and inflection: a study of Persian phrase structure. Ph.D. dissertation, University of Toronto.
14
- Ghomeshi, Jila (2018). Other approaches to syntax. In The Oxford Handbook of Persian Linguistics, A. Sedighi & P. Shabani-Jadidi (eds), 205-225.
15
- Helasvuo, Marja-Liisa & Huumo, Tuomas (2015). Canonical and Non-canonical Subjects in Constructions: Perspectives from cognition and discourse In Subjects in Constructions – Canonical and Non-Canonical, M. Helasvuo & T. Huumo (eds), 1-12.
16
- Jügel, Thomas. & Samvelian, Pollet (2020). Topic agreement, experiencer constructions, and the weight of clitics. In Advances in Iranian Linguistics, R. Larson, S. Moradi & V. Samiian (eds), 137-153.
17
- Karimi, Simin (2005). A Minimalist Approach to Scrambling: Evidence from Persian. Berlin: Mouton de Gruyter.
18
- Karimi, Yadegar (2013). “Possessor raising and the structure of impersonal complex predicates in Persian”, Lingua, 135 (1): 112-131.
19
- Kazeminejad, Ghazaleh (2014). Pronominal complex predicates in Colloquial Persian. MA thesis, University of Kentucky.
20
- Keenan, Edward (1976). Towards a universal definition of "subject". In Subject and Topic. Ch. Li (ed), 303–333.
21
- Klaiman, Miriam (1988). Affectedness and control: a typology of voice systems. In Passive and Voice, M. Shibatani (ed), 25-84.
22
- Lambrecht, Knud (1994). Information Structure and Sentence Form: Topic, Focus, and the Mental Representation of Discourse Referents. Cambridge: CUP.
23
- Lambrecht, Kund (2000). “When subjects behave like objects”, Studies in Language, 24 (3): 611-682.
24
- Samvelian, Pollet (2018). Specific features of Persian syntax: The Ezafe construction, differential object marking, and complex predicates. In The Oxford Handbook of Persian Linguistics, A. Sedighi & P. Shabani-Jadidi (eds), 226-273.
25
- Sedighi, Anoush (2001). Quirky subjects: do they exist in Persian? MA thesis, University of Ottawa.
26
- Sedighi, Anousha (2010). Agreement Restrictions in Persian. Leiden University Press.
27
- Van Valin, Robert (1993). A synopsis of role and reference grammar. In Advances in Role and Reference Grammar, R. Van Valin (ed), 1-164.
28
- Van Valin, Robert D (2000). Functional linguistics. In The Handbook of Linguistics, M. Aronoff & J. Ress‐Miller (eds), 319-336.
29
- Van Valin, Robert. & LaPolla, Randy. (1997). Syntax: Structure, Meaning and Function. Cambridge: CUP.
30
- Van Valin, Robert (1977). “Ergativity and the universality of subjects”, CLS, 13: 689-706.
31
- Van Valin, Robert (2005). Exploring the Syntax-Semantics Interface. Cambridge: CUP.
32
- Vendler, Zeno (1967). Linguistics and philosophy. Cornell University Press.
33
- Windfuhr, Gernot (1979). Persian Grammar: History and State of Its Study. Berlin: Mouton de Gruyter.
34
ORIGINAL_ARTICLE
پیدایش قیود «گواهنما» از فعل «گفتن» در فارسی: رویکرد دستوریشدگی
بر اساس آیکهنوالد (2004، 2018)، در برخی از زبان های دنیا، اشاره به منبع اطلاعات گفته های گویندگان امری اجباری است، اینکه گوینده، آنچه را که میگوید، شخصاً با چشم خود دیده، شنیده، بوییده، لمس کرده، از شخص یا اشخاص دیگری شنیده و یا بر اساس حقایق و شواهد موجود، استنتاج نموده است، باید به لحاظ ابزارهای دستوری شده در جمله رمزگذاری شود. مفهوم معنایی اخیر، یعنی بازنمایی منبع اطلاعات گوینده در جمله گواه نمایی نامیده می شود. آیکهنوالد بر آن است که اگرچه گواه نمایی، مفهومی جهانی است، ولی گواه نمایی واقعی از رهگذر یک نظام بسته دستوری به تصویر کشیده می شود. در این میان، فارسی از جمله زبان هایی است که نه تنها گواه نمایی در آن اجباری نیست، بلکه از دیدگاه پژوهشگران این حوزه، ابزارهای گواه نمایی نیز در آن دستوری نشده اند. در این پژوهش برآنیم تا روند پیدایش آن دسته از قیود گواه نما در فارسی را که از فعل «گفتن» برخاسته اند، بررسی نماییم. بر این اساس می کوشیم نشان دهیم که ساخت «گویا» با مفهوم «قید گواه نما» در فارسی نو امروز از دستوری شدگی فعل «گفتن»، برای بیان گواه نمایی غیرمستقیم پا به عرصه وجود گذاشته است. داده های دوره های میانه، نو متقدم و نو امروز نشان می دهد که این قید گواه نما از کوتاه شدگی نخستین صورت های گواه نمای حاصل از فعل «گفتن» یعنی بند«تو گویی» و پس از آن، از قیود گواه نمای «گویی» و «گوئیا» حاصل آمده است. بنابراین اگر چه قیود گواه نمای حاصل از فعل «گفتن» در فارسی، هنوز به مرحله وندشدگی نرسیده اند، اما قطعاً دستوریشده و در این مسیر، از جمله به قید تحول یافته اند. بر این اساس، تصور عدم وجود واحدهای دستوری شدۀ گواه نما در فارسی از بین می رود.
https://rjhll.basu.ac.ir/article_3643_314d8bc0f63f5aea850a9dcb4b81485b.pdf
2020-10-22
189
219
10.22084/rjhll.2020.22654.2076
قیودگواهنما
دستوریشدگی
گفتن
سایش آوایی
فارسی
شادی
داوری
sh50d@yahoo.com
1
دکترای زبانشناسی، مدرس دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران
LEAD_AUTHOR
- اخوان ثالث، مهدی (1335). زمستان، تهران: انتشارات زمان.
1
- امیدواری، آرزو و ارسلان گلفام (1394). «بررسی ارتباط گواهنمایی زبانی با شخصیتپردازی در فیلمنامه: با استناد به فیلمنامه جدایی نادر از سیمین»، زبان و زبانشناسی، دوره یازدهم، شماره 21.
2
- امیدواری، آرزو و گلفام، ارسلان (1396). «بررسی گواهنمایی در زبان فارسی: رویکردی ردهشناختی»، جستارهای زبانی، دوره هشتم، شماره 1.
3
- انوری، محمدبن محمد (1376). دیوان انوری (دوره دو جلدی). به اهتمام محمد تقی مدرس رضوی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
4
- بهار، محمدتقی (1394). دیوان اشعار ملکالشعرای بهار، (دوره دو جلدی)، به کوشش چهرزاد بهار، تهران: انتشارات توس.
5
- بیدل دهلوی، میرزا عبدالقادر (1388). دیوان ابوالمعانی میرزا عبدالقادر بیدل دهلوی، چاپ سنگی نسخه خطی شماره 3656 کتابخانه رضا، به کوشش علیرضا قزوه، تهران: شرکت تعاونی کارآفرینان فرهنگ و هنر.
6
- بیهقی، ابوالفضل (1396). تاریخ بیهقی، به تصحیح علی اکبر فیاض، تهران: هرمس.
7
- جویای تبریزی، داراب بیگ (1378) دیوان جویای تبریزی، به اهتمام پرویز عباسی داکانی، تهران: نشر برگ.
8
- حافظ شیرازی، شمسالدین محمد (1371). دیوان، به تصحیح غنی - قزوینی، تهران: انتشارات ققنوس.
9
- حزین لاهیجی، شیخ علیبن ابیطالب (1375). دیوان حزین لاهیجی، به تصحیح معصومه سالک، تهران: میراث مکتوب.
10
- خاقانی شروانی، افضلالدین بدیل بن علی (1395). دیوان خاقانی شروانی، با مقدمه بدیعالزمان فروزانفر، تهران: مؤسسه انتشارات نگاه.
11
- داوری، شادی و نغزگویکهن، مهرداد (1396). افعال معین در فارسی: رویکرد دستوریشدگی، تهران: نشر نویسه پارسی.
12
- دهخدا، علی اکبر (1377). لغتنامه دهخدا (دوره کامل)، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
13
- دهلوی، امیرخسرو (1398). دیوان امیرخسرو دهلوی، با مقدمه و تصحیح محمد روشن، تهران: مؤسسه انتشارات نگاه.
14
- راسخ مهند (1388). گفتارهایی در نحو، تهران: نشر مرکز.
15
- راشد محصل، محمدتقی (1389). دینکرد هفتم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
16
- رضاتی، والی و مژگان نیستانی (1395). «تمایز گواهنمایی و وجهیت معرفتی بر اساس رفتار قیدهای زبان فارسی»، پژوهشهای زبانی، سال 7، شماره 1.
17
- رضیالدین آرتیمانی (1389). دیوان رضیالدین آرتیمانی، به کوشش وحید سمنانی، تهران: انتشارات سنایی.
18
- رودکی، جعفربن محمد (1373). دیوان رودکی سمرقندی، به تصحیح سعید نفیسی و یوسیف سامویلوویچ، تهران: انتشارات نگاه.
19
- سعدی شیرازی، مصلحبن عبدالله (1372). کلیات سعدی، به کوشش محمدعلی فروغی، تهران: امیرکبیر.
20
- صادقی، علیاشرف (1394). «صامت «ث» در زبان فارسی و پهلوی»، فرهنگنویسی،شماره 9: 3-44.
21
- عطار نیشابوری، شیخ فریدالدین (1373). پندنامه،تصحیح سیلوستر دوساسی، ترجمه ع. روحبخشان، تهران: اساطیر.
22
- عمان سامانی، نورالله بن عبدالله (1382). دیوان عمان سامانی،تهران: انتشارت فرارو.
23
- عنصری، حسن بن احمد (1363). دیوان عنصری بلخی، به کوشش محمد دبیر سیاقی، تهران: کتابخانه سنایی.
24
- فردوسی، ابوالقاسم (1386). شاهنامه فردوسی، ویراستار: جلال خالقی مطلق، چاپ هشتم، نیویورک: بنیاد میراث ایران.
25
- قبادیانی، ناصر خسرو (1357). دیوان اشعار حکیم ناصر خسر قبادیانی، به اهتمام مجتبی مینوی و مهدی محقق، تهران: شعبه تهران مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل.
26
- کسایی مروزی، مجدالدین ابوالحسن (1396). دیوان حکیم کسایی مروزی، به کوشش محمدباقر نجف زاده بارفروش، تهران: نشر زوار.
27
- محتشم کاشانی، کمالالدین علی (1376). دیوان محتشم کاشانی، به کوشش مهرعلی گرگانی، تهران: سنایی.
28
- مدبری، محمود (1370). شرح احوال و اشعار شاعران بیدیوان در قرنهای 3 و 4 و 5 هجری قمری، تهران: پانوس.
29
- مکنزی، دیوید نیل (1390). فرهنگ کوچک زبان پهلوی، ترجمه: مهشید میرفخرایی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
30
- مولانا، جلالالدین محمد بلخی (1387). غزلیات شمس تبریز، مقدمه، گزینش و تفسیر: محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: انتشارات سخن.
31
- نظیری نیشابوری، محمدحسین (1389). دیوان نظیری نیشابوری، به کوشش محمدرضا طاهری، تهران: انتشارات نگاه.
32
- نغزگویکهن، مهرداد (1389). «چگونگی شناسایی موارد دستوریشدگی»، مجلۀ پژوهشهای زبان و ادبیات تطبیقی، ش2: 149-165.
33
- نغزگویکهن، مهرداد (1395) زبان فارسی در گذر زمان (مجموعه مقالات)، تهران: کتاب بهار.
34
- ﻧﻐزﮔﻮیﻛﻬﻦ، ﻣﻬﺮداد (1387). «ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﺮاﻳﻨﺪ دﺳﺘﻮریﺷﺪﮔﻲ در ﻓﺎرﺳﻲ ﺟﺪﻳﺪ»، دﺳﺘﻮر: وﻳﮋه ﻧﺎﻣﺔ ﻧﺎﻣﺔ ﻓﺮﻫﻨﮕﺴﺘﺎن، 24: 3-4.
35
- Aikhenvald, A. & Dixon R.M.W (eds.) (2003). Word: a cross-linguistic typology. Cambridge: Cambridge University Press.
36
- Aikhenvald, A. (2004). Evidentiality, Oxford: Oxford University Press.
37
- Aikhenvald, A. (2018). “Evidentiality: The Framework”, In: The Oxford Handbook of Evidentiality, Edited by Alexander Y. Aikhenvald. Oxford: Oxford University Press.
38
- Boas, F. (1938). “Language”. In: F. Boas (ed.) General Anthropology. Boston, New York: D.C. Heath and company.
39
- Chappelle, H (2008). “Variation in the grammaticalization of complementizers from verba dicendi in Sinitic languages”, Linguistic Typology, 12: 45-98.
40
- Dall’Aglio-Hattnher, Marize Mattos (2017). “Evidential subtypes and tense systems in Brazilian Native Languages”. D.E.L.T.A. 33: 159-86.
41
- Davari, Shadi & Mehrdad Naghzguy-Kohan (2017). “The grammaticalization of progressive aspect in Persian”, In: The Grammaticalization of Tense, Aspect, Modality and Evidentiality: A Functional Perspective. Hengeveld, Kees, Narrog, Heiko and Olbertz, Hella (Eds). Series: Trends in Linguistics. Studies and Monographs. Amsterdam: De Gruyter.
42
- Ha Yap, Foong, Yi Deng & Marco Caboara (2017). “Attitudinal nominalizer(s) in Chinese: Evidence of recursive grammaticalization and pragmaticalization”. Lingua 200: 1-21.
43
- Heine, B & Thomas Stolz (2008). “Grammaticalization as a creative process”. Language Typology and Universals. 61(4): 362-357.
44
- Heine, B & Ulrike Claudi & Friederike Hünnemeyer (1991). Grammaticalization: A Conceptual Framework. Cambridge: Cambridge University Press.
45
- Heine, B. (1993). Auxiliaries: Cognitive Forces and Grammaticalization. Oxford: Oxford University Press.
46
- Heine, B. (2013). “On discourse markers: grammaticalization, pragmaticalization, or something else?” Linguistics. 51 (6):1205-1247
47
- Hopper, P. & Traugott, E.C. (2003). Grammaticalization. 2nd edn. Cambridge: Cambridge University Press.
48
- Johnston, Trevor & Adam Schembri (2010). “Variation, Lexicalization and Grammaticalization in signed languages”. LANGUAGE ET SOCIÉTÉ. No 131: 19-35.
49
- Lehmann, Christian (2002). Thoughts on grammaticalization.2nd edn. Seminar für sprachwissenschaftt der Universität.
50
- Mackenzie, D.N. (1971). A CONCISE PAHLAVI DICTIONARY, London: Oxford University Press.
51
- Mathews, P.H. (1981). Syntax. Cambridge: Cambridge University Press.
52
- Narrog & B. Heine (2011). “Introduction”. In: The Oxford Handbook of Grammaticalization. Heiko Narrog & Bernd Heine (eds.). Oxford: Oxford University Press.
53
- Narrog, H & Wenjiang Yang (2018). “Evidentiality in Japanese”. In: The Oxford Handbook of Evidentiality. Edited by Alexander Aikhenvald. Oxford: Oxford University Press
54
- Palmer, F.R (1986). Mood and Modality. Cambridge: Cambridge University Press.
55
- Palmer, F.R. (1986). Modality and the English Modals. London: Longman.
56
- Seinhorst, K (2014). “Phonetics in Functional Discourse Grammar”. Web papers in Functional Discourse Grammar, Issue 87. fon.hum.uva.nl
57
- Stausberg, M (2015). “Zarathustra: Post-Gathic Trajectories”. In: The wiley Blackwell Companion to Zoroastrianism. Michael Stausberg, Yuhan Sohrab-Dinshaw Vevaina (eds.). John Wiley & Sons Ltd.
58
- Traugott, Elizabeth. C (2015). “Toward a coherent account of grammatical constructionalization”. In: Diachronic Construction Grammar. Johanna Barðdal, Elena Smirnova, Lotte Sommerer and Spike Gildea. John Benjamin Publishing Company.
59
- Windfuhr, Gernot L. (1982). “The verbal category of inference in Persian”, In: Monumentum George Morgenstierne. 2: 263-287. Leiden: Brill.
60
ORIGINAL_ARTICLE
دستوریشدگی «مر» و پیرااضافۀ «مر ... را» در زبان فارسی
زبان موجودی زنده است و سعی می کند از امکانات خود به شکلی پویا بهره ببرد. از همین رو واژگان را عناصری ایستا نمی داند، بلکه ممکن است به هنگام نیاز آنها را برای اهداف خود تغییر دهد. «دستوری شدگی» یکی از این نوع ابزارهای زبان است. وقتی یک واژۀ آزاد، دستوری می شود، به این معناست که می تواند نقشی دستوری نیز داشته باشد. اگر این فرایند ادامه یابد جزء دستوری، دستوری تر می شود. در این مقاله به فرایند دستوری شدگی «مر» پرداخته می شود. از دورانی که «مر» واژهای آزاد بوده اطلاعات چندانی در دست نیست. برای انجام این پژوهش در پیکرهای شامل 70 عنوان کتاب در 127 مجلد که متعلق به بازۀ زمانی قرن چهارم تا چهاردهم هجری است، وجود «مر» و «مر ...را» بررسی گردید. بررسی این پیکره نشان می دهد این واژه، به ویژه در سه قرن چهارم و پنجم و ششم به دو صورت تکواژ «مر» و پیرااضافۀ «مر ... را» کاربرد داشته است. هر دو کاربرد نشانگر چندین نقش معنایی است و از آنجا که با تکواژ «را» پیوند دارند، این نقش های معنایی زیرمجموعهای از نقش های معنایی «را» نیز هستند. همۀ این نقش ها مورد بررسی قرار گرفته و بسامد آنها بهدست آمده است و سیر دستوری شدگی آن بررسی شده است. در پایان خواهیم دید حاصل این دستوری شدگی امروزه تنها در واژۀ «مرا» مشاهده می شود.
https://rjhll.basu.ac.ir/article_3644_7436a4da5c1765fac0d7880173a56be4.pdf
2020-10-22
221
242
10.22084/rjhll.2020.22727.2079
دستوریشدگی
مر
پیرااضافه
مر ... را
را
مرا
مهدی
پریزاده
mehdi.parizadeh64@gmail.com
1
دانشجوی دکترای زبانشناسی دانشگاه بوعلی سینا
LEAD_AUTHOR
- ابن اسفندیار، محمدبن حسن (1366). تاریخ طبرستان. به تصحیح عباس اقبال آشتیانی. تهران: کلاله خاور.
1
- ابن بلخی (1362). فارسنامه ابن بلخی. به تصحیح رینولد الین نیکلسون و گای لیسترانج. تهران: دنیای کتاب.
2
- ابن مهلب (1389). مجمل التواریخ و القصص. به تصحیح محمدتقی بهار. تهران: اساطیر.
3
- ابوالفتوح رازی، حسینبنعلی (1371). روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن. به تصحیح محمدجعفر یاحقی و محمدمهدی ناصح. مشهد: آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی.
4
- ابونصر هروی، قاسمبن یوسف (1386). رساله طریق قسمت آب قلب. به تصحیح نجیب مایل هروی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
5
- ارجانی، فرامرزبن خدادبن عبدالله الکاتب (1392). سمک عیار. به تصحیح محمد روشن. تهران: صدای معاصر.
6
- استرآبادی، محمدمهدی بن محمد نصیر (1384). درّه نادره، تاریخ عصر نادرشاه. به اهتمام سیدجعفر شهیدی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
7
- انصاری، عبداللهبنمحمد (1362). طبقات الصوفیه. مقابله و تصحیح محمدسرور مولایی. تهران: توس.
8
- انصاری، عبداللهبنمحمد (1379). شرح منازل السائرین خواجه عبدالله انصاری براساس شرح عبدالرزاق کاشانی. به تصحیح علی شیروانی. تهران: الزهرا (س).
9
- انصاری، عبداللهبنمحمد (1382). مناجات نامه. مقابله و تصحیح محمد حماصیان. کرمان: خدمات فرهنگی کرمان.
10
- بدلیسی، شرفالدین بن شمسالدین (1377). شرفنامه، تاریخ مفصل کردستان. به اهتمام ولادیمیر ولییامینوف زرنوف. تهران: اساطیر.
11
- بلخی، عمروبن محمود (1344). مقامات حمیدی. به تصحیح سید علی اکبر ابرقویی. اصفهان: دانشکده ادبیات اصفهان.
12
- بلعمی، بوعلی (1353). تاریخ بلعمی. به تصحیح محمدتقی بهار و محمد پروین گنابادی. تهران: زوار.
13
- بهار، محمدتقی (1389). تاریخ سیستان. نویسندگان ناشناس. تهران: اساطیر.
14
- بیهقی، علیبن زید (1361). تاریخ بیهق. به تصحیح احمد بهمنیار. تهران: فروغی.
15
- ترکمان، اسکندربیک، مورخ، محمدیوسف (1317). ذیل تاریخ عالم آرای عباسی. به تصحیح سهیلی خوانساری. تهران: چاپخانه اسلامیه.
16
- تهرانی (میرخانی)، مصطفی (1385). سفرنامه گوهر مقصود، خاطرات سیاسی و اجتماعی دوره استبداد صغیر. به کوشش زهرا میرخانی. تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب.
17
- جامی، عبدالرحمنبن احمد (1379). بهارستان و رسائل جامی. به تصحیح اعلاخان افصحزاد، محمدجان عمروف و ابوبکر ظهورالدین. تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب.
18
- حاکم نیشابوری، محمدبن عبدالله (1375). تاریخ نیشابور. ترجمه محمدبن حسین خلیفه نیشابوری. به تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی. تهران: آگه.
19
- حکیم سمرقندی، ابوالقاسم اسحاق بن محمد بن اسماعیل بن ابراهیم بن زید (1393). ترجمه عبدالحی حبیبی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
20
- خاقانی، بدیلبن علی (1384). منشات خاقانی. به تصحیح محمد روشن. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
21
- خواندمیر، غیاثالدین بن همامالدین (1380). تاریخ حبیب السیر. زیر نظر محمد دبیرسیاقی. تهران: خیام.
22
- خیام، عمربنابراهیم (1392). نوروزنامه. به تصحیح مجتبی مینوی. تهران: اساطیر.
23
- رازی، شمسالدین محمدبن قیس (1336). المعجم فی معاییر اشعار العجم. به تصحیح محمد قزوینی و محمدتقی مدرس رضوی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
24
- رضازاده ملک، رحیم (۱۳۸۳). «دیباچه شاهنامه ابومنصوری». نامه انجمن (۱۳).
25
- روملو، حسن (1384). احسن التواریخ. به تصحیح عبدالحسین نوایی. تهران: اساطیر.
26
- ستوده، منوچهر (1362). حدود العالم من المشرق الی المغرب. نویسنده ناشناس. تهران: کتابخانه طهوری.
27
- سمرقندی، دولتشاه بن علاءالدوله (1382). تذکرۀالشعراء. به تصحیح ادوارد براون. تهران: اساطیر.
28
- سمرقندی، کمالالدین عبدالرزاق (1372). مطلع سعدین و مجمع بحرین. به اهتمام عبدالحسین نوایی. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه).
29
- سهروردی، یحییبن حبش (1372). مجموعه مصنفات شیخ اشراق. به تصحیح هانری کربن، نجفقلی حبیبی و حسین نصر. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه).
30
- سهروردی، یحییبن حبش (1388). روزی با جماعت صوفیان. به تصحیح حسین مفید. تهران: مولی.
31
- سهروردی، یحییبن حبش (1388). فی حالۀ الطفولیه. به تصحیح حسین مفید. تهران: مولی.
32
- سهروردی، یحییبن حبش (1388). لغت موران. به تصحیح حسین مفید. تهران: مولی.
33
- سهروردی، یحییبن حبش (1393). فی حقیقۀالعشق یا مونش العشاق. به تصحیح حسین مفید. تهران: مولی.
34
- سهروردی، یحییبن حبش (1394). آواز پر جبرئیل. به تصحیح حسین مفید. تهران: مولی.
35
- سهروردی، یحییبن حبش (1396). رساله الطیر. به تصحیح بهمن صادقی مزده. تهران: مولی.
36
- سهروردی، یحییبن حبش (1397). عقل سرخ. به تصحیح حسین مفید. تهران: مولی.
37
- شیروانی، حاج میرزا زینالعابدین (1389). بستان السیاحه. به تصحیح منیژه محمودی. تهران: حقیقت.
38
- طبری، محمدبنجریر (1356). ترجمه تفسیر طبری. به تصحیح حبیب یغمایی. تهران: توس.
39
- طبری، محمدبنجریر (1362). تاریخ طبری. ترجمه ابوالقاسم پاینده. تهران: اساطیر.
40
- طسوجی تبریزی، عبداللطیف ]مترجم[ (1387). هزار و یک شب. به تصحیح علی اصغر حکمت. تهران: دنیای کتاب.
41
- عطار، محمدبنابراهیم (1395). تذکرۀالاولیا. به تصحیح محمد استعلامی. تهران: زوار.
42
- عنصرالمعالی، کیکاوسبناسکندر (1383). قابوسنامه. به تصحیح غلامحسین یوسفی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
43
- غزالی طوسی، احمدبن محمد (2536). مکاتبات خواجه احمد غزالی با عین القضات همدانی. به تصحیح نصرالله پورجوادی. تهران: خانقاه نعمتاللهی.
44
- غزالی، محمدبنمحمد (1383). کیمیای سعادت. به تصحیح حسین خدیوجم. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
45
- غزالی، محمدبنمحمد (1390). احیاءالعلوم. ترجمه مؤیدالدین محمد خوارزمی. به تصحیح حسین خدیو جم. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
46
- فسایی، حسن بن حسن (1382). فارسنامه ناصری. به تصحیح منصور رستگار فسایی. تهران: امیرکبیر.
47
- فومنی، عبدالفتاح (1349). تاریخ گیلان. به تصحیح منوچهر ستوده. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
48
- قبادیانی مروزی، ناصرخسرو (1398). سفرنامه ناصرخسرو قبادیانی مروزی. به کوشش محمد دبیرسیاقی. تهران: زوار.
49
- کاشفی حسینبن علی (1388). انوار سهیلی. به تصحیح محمد روشن. تهران: صدای معاصر.
50
- کلاباذی، ابوبکر محمدبنابراهیم (1363). شرح التعرف لمذهب التصوف. به تصحیح محمد روشن. تهران: اساطیر.
51
- گردیزی، عبدالحیبنضحاک (1363). زینالاخبار. به تصحیح عبدالحی حبیبی. تهران: دنیای کتاب.
52
- مجدالملک، حاج میرزا محمدخان (1321). رساله مجدیه. به نصحیح سعید نفیسی. تهران: چاپخانه بانک ملی ایران.
53
- مراغهای، زینالعابدین (1385). سیاحتنامه ابراهیم بیگ. به کوشش محمدعلی سپانلو. تهران: آگه.
54
- مرعشی، ظهیرالدین بن نصیرالدین (1361). تاریخ طبرستان و رویان و مازندران. به کوشش محمدحسین تسبیحی. تهران: مؤسسه مطبوعاتی شرق.
55
- مستوفی قزوینی، حمدالله (1389). نزهةالقلوب. به تصحیح گای لیسترانج. تهران: اساطیر.
56
- منوچهرخان حکیم (1384). اسکندرنامه. به کوشش علیرضا ذکاوتی قراگوزلو. تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب.
57
- مولوی، جلالالدین محمدبن محمد (1386). فیه ما فیه. به تصحیح بدیعالزمان فروزانفر. تهران: نگاه.
58
- میهنی، محمدبنمنور (1386). اسرارالتوحید فی مقامات شیخ ابی سعید. به تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی. تهران: آگه.
59
- نجم رازی، عبداللهبن محمد (1392). مرصاد العباد. به تصحیح محمدامین ریاحی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
60
- نخجوانی، محمدبن هندوشاه (1395). دستور الکاتب فی تعیین المراتب. به تصحیح علی اکبر احمدی دارانی. تهران: میراث مکتوب، با همکاری دانشگاه اصفهان.
61
- نخشبی، ضیاءالدین (1372). طوطینامه. به تصحیح فتحالله مجتبایی و غلامعلی آریا. تهران: انتشارات منوچهری.
62
- نرشخی، محمدبنجعفر (1387). تاریخ بخارا. ترجمه ابونصر احمدبن محمدبن نصرالقبادی. به تصحیح محمدتقی مدرس رضوی. تهران: توس.
63
- نظامالملک، حسنبنعلی (1394). سیاستنامه. به تصحیح عباس اقبال آشتیانی. تهران: اساطیر.
64
- واصفی، محمودبن عبدالجلیل (1349). بدایع الوقایع. به تصحیح الکساندر بلدروف. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
65
- وحید قزوینی، محمدطاهر (1329). عباسنامه، یا شرح زندگی 22 ساله شاه عباس ثانی. به تصحیح ابراهیم دهگان. اراک: کتابفروشی داودی.
66
- وراوینی، سعدالدین (1376). مرزباننامه. به تصحیح محمد روشن. تهران: اساطیر.
67
- هجویری، علیبنعثمان (1375). کشف المحجوب. به تصحیح والنتین آلکسی یویچ ژوکوفسکی. تهران: کتابخانه طهوری.
68
- هروی، موفقالدینابومنصورعلی (1346). الابنیه عن حقایق الادویه. به کوشش حسین محبوبی اردکانی. به تصحیح احمد بهمنیار. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
69
- هندوشاهبن سنجر (1357). تجارب السلف در تواریخ خلفا و وزرای ایشان. به تصحیح عباس اقبال آشتیانی. تهران: طهوری.
70
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تطبیقی درک شنیداری گواه نمایی در فارسی، ترکی و انگلیسی از رویکرد روانشناسی زبان
در این پژوهش با بهکارگیری روش تصمیمگیری (واژگانی/ تصویری) بیناحسی سعی شده است که نحوه پردازش جملات حاوی عناصر گواهنما بررسی شود. سؤال اصلی تحقیق واقعیت روانشناختی سلسله مراتب گواهنمایی است که از مستقیم (دیداری) شروع میشود و به غیرمستقیم (استنتاج/ استدلال/ استنباط) ختم میشود. چارچوب نظری تحقیق مبتنی بر رمزگان چندبخشی/ چندگانه است که در این نگرش بازنمودهای زبانی چند بخشی هستند و نوع حواس درگیر به هنگام درک و تولید زبان در این بازنمودها مؤثرند؛ به بیان دیگر بازنمودهای ذهنی متأثر از درون دادهای حسی هستند و ماهیتی یگانه و انتزاعی ندارند. نتیجه آزمونهای سه گانه دال بر این است که الف) کدگذاریهای صرفی - نحوی گواهنمایی (نظیر آنچه در ترکی دیده میشود) با کدگذاریهای واژگانی گواهنمایی (نظیر آنچه در فارسی وجود دارد) در چندوچون زمان پردازش در سخنگویان تک زبانه و طبیعی تأثیری ندارد. ب) در سلسله مراتب گواهنمایی، در فارسی و ترکی جملات حاوی گواهنماهای مستقیم دیداری از دیگر انواع آن بهطور معنیداری دیرتر پردازش میشوند. ج) در نحوه پردازش گواهنمای حاوی نقل قول غیرمستقیم و مستقیم بهعنوان گواهنماهای دست دوم تفاوت در نحوه به یاد سپاری هم در فارسی و هم در انگلیسی دیده میشود.
https://rjhll.basu.ac.ir/article_3633_7247c7b39d1ebb6fc31f6219bdb9af92.pdf
2020-10-22
243
257
10.22084/rjhll.2020.19372.1940
گواهنمایی
مستقیم دیداری
نقل قول
زمان واکنش
درک شنیداری
معصومه
مهرابی
nmehrabi.2008@yahoo.com
1
استادیار دانشگاه ایت الله العظمی بروجردی
LEAD_AUTHOR
بهروز
محمودی بختیاری
b_m_bakhtiari@yahoo.com
2
دانشیار دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران
AUTHOR
- امیدواری، آرزو و گلفام، ارسلان (1396). «بررسی گواهنمایی در زبان فارسی: رویکردی رده شناختی»، جستارهای زبانی، دوره 8، ش 1 (پیاپی 36): 99-79.
1
- مهرابی، معصومه (1389). بازنمود ذهنی فعل فارسی به هنگام ادراک شنیداری جمله، رساله برای دریافت درجه دکتری زبانشناسی، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
2
- Aksu-Koc, A. (1988). The Acquisition of Aspect and Modality: the case of past reference in Turkish, Cambridge: Cambridge University Press.
3
- Alexander, J. D., and Nygaard, L. C. (2008). “Reading Voices and Hearing Text: talker specific auditory imagery in reading”, Journal of Experimental Psychology, Human Perception and Performance, 34: 446-459.
4
- Arslan, S., D. D. Kok, and Bastiaanse, R. (2015). “Processing Grammatical Evidentiality and Time Reference in Turkish Heritage and Monolingual Speakers”, Bilingualism: Language and Cognition, 20(3): 457-472.
5
- Arslan, S., R. Bastiaanse, and Felser, C. (2015). “Looking at the Evidence in Visual World: eye- movements reveal how bilingual and monolingual Turkish speakers process grammatical evidentiality”, Frontiers in Psychology. V. 6: 1-13.
6
- Cele- Murcia, M. Brintons, and Snow, M. A. (2014). Teaching English as a Second or Foreign Language, Boston: National Geographic Learning.
7
- Eerland, A., J. A. A. Engelen, and Zwaan R. A. (2013). “The Influence of Direct and Indirect Speech on Mental Representation”, Plos one online journal. V. 8. Issue 6: 13-27.
8
- Kurby, C., J. P. Magliano, and Rapp, D. N. (2009). “Those Voices in Your Head:Activation of Auditory Images during Reading”, Cognition, 112: 457- 461.
9
- Raney, G. E. (1993). “Monitoring Changes in Cognitive Load During Reading: An Event-Related Brain Potential and Reaction Time Analysis”, Journal of Experimental Psychology, Learning, Memory, and Cognition. V. 19. No.10: 51-69.
10
- Rost, M. (2011). Teaching and researching Listening, London: Longman.
11
- Thompson, G. (1996). “Voices in The Text: Discourse perspectives on Language Reports”, Applied linguistics, Vol. 17.No 4: 501-530.
12
- Wainer, H. (1977). “Speed vs. Reaction Time as a Measure of Cognitive Performance”, Memory and Cognition, v.5(2): 278-280.
13
- Willett,T.(1988). “A Cross-linguistic Survey of the grammaticization of evidentiality” , Studies in Languages,12: 51-97.
14
- Yao, B. and Scheepers, C. (2011). “Contextual Modulation of Reading Rate for Direct vs. Indirect Speech Quotations”, Cognition, 121: 447-453.
15
- Yao, B. and Scheepers, C. (2015). “Inner Voice Experience during Processing of Direct vs. Indirect Speech”, Studies in theoretical Psycholinguistics, 46: 287- 307.
16
- Yao, B., P. Belin, and Scheepers, C. (2011). “Silent Reading of Direct vs. Indirect Speech Activates Voices-Selective areas in Auditory Cortex”, Journal of Cognitive Neuroscience, 23: 3146-3152.
17
- Yao, B., P. Belin, and Scheepers, C. (2012). “Brain Talks over Boring Quotes: topdown activation of voice-selective areas while listening to monotonous direct speech quotation”, Neuroimage, 60: 1832-1842.
18
ORIGINAL_ARTICLE
گروه واژهبست در زبان کردی: واجشناسی نوایی
زبان کردی زبانی است با الگوی تکیه ثابت به طوریکه تکیه واژگانی بر روی هجای آخر کلمه قرار می گیرد. تمام وندهای اشتقاقی و بسیاری از وندهای تصریفی و حتی تعدادی از واژه بستها بعد از اضافه شدن به کلمه، بر تکیه کلمه تأثیر می گذارند و تکیه کلمه را جذب می کنند. مواردی که از این قاعده تبعیت نمی کنند بعضی از وندهای تصریفی و اکثر واژه بست ها هستند. این عناصر که ضمائم کلمه واجی نامیده شدهاند به همراه میزبان خود گروه واژه بست را بهوجود میآورند. هدف از این مقاله ارائه شواهد واجی است که نشان دهد نظام نوایی زبان کردی دارای گروه واژه بست است. در این راستا، الگوهای واجی مورد بررسی الگوی تکیه است که در این سطح گره قوی کلمه واجی ارتقا یافته، الگوی تکیه گروه واژه بست را تعیین میکند. دو فرایند واجی دیگر که در مرز تلاقی دو واکه به منظور ممانعت از التقای واکه عمل می کنند فرایند حذف واکه و فرایند درج همخوان غلت است که اولی در سطح کلمه واجی و دومی در سطح گروه واژه بست عمل می کنند. نهایتاً فرایند تضعیف همخوان غلت بررسی خواهد شد که سطح گروه واژه بست را از گروه واجی متمایز می کند.
https://rjhll.basu.ac.ir/article_3632_e1e4fc1ecde44a75ef33da693ba8ed7c.pdf
2020-10-22
259
278
10.22084/rjhll.2018.7678.1438
واژهبست
کلمه واجی
گروه واژهبست
ضمائم کلمه واجی
صادق
محمدی بلبان آباد
sdghmohamadi@gmail.com
1
دانشجوی دکترای دانشگاه اصفهان گروه زبانشناسی
AUTHOR
بتول
علی نژاد
batool_alinezhad@yahoo.com
2
دانشیار گروه زبانشناسی دانشکده زبان های خارجی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
LEAD_AUTHOR
والی
رضایی
vali.rezai@fgn.ui.ac.ir
3
دانشیار گروه زبانشناسی دانشکده زبان های خارجی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
AUTHOR
- اسلامی، محرم (1384). واجشناسی: تحلیل نظام آهنگ زبان فارسی، تهران: سمت.
1
- بیجن خان، محمود و ابوالحسنیزاده، وحیده (1391). «شواهد واجی برای گروه واژه بست در سلسله مراتب نوایی زبان فارسی امروز»، مجله زبان و زبانشناسی، دوره 8، شماره 15: 42-27.
2
- خوشناو، نریمان (2012). ریزمانی کوردی، ههولیر: روژههلات.
3
- شقاقی، ویدا (1392). مبانی صرف، تهران: سمت.
4
- علی امین، نوری (1960). ریزمانی کوردی، سلیمانی: کامهران.
5
- علینژاد، بتول و عاطفهسادات میرسعیدی (1389). «بررسی صوتشناختی فرایند همگونی واکه با همخوان در زبان فارسی»، مجله زبانشناسی و گویشهای خراسان، دانشگاه فردوسی مشهد (علمی پژوهشی). شماره 3: 40-61.
6
- کرد زعفرانلو کامبوزیا، عالیه (1385). واجشناسی: رویکردهای قاعده بنیاد، تهران: سمت.
7
- کریمی دوستان، غلامحسین (1381). «ساختمان هجا در زبان کردی»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد، سال سی و پنجم، شماره اول و دوم، 235- 248.
8
- کلباسی، ایران (1362). گویش کردی مهابادی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
9
- Booij, G. (1996). “Cliticization as Prosodic Integration”: The Case of Dutch. The Linguistic Review, 13: 219-242.
10
- Chomsky, Noam & Morris Halle (1968). The Sound Pattern of English, Harper & Row, New York.
11
- Hayes, B. (1989). The Prosodic Hierarchy in Meter. In: P. Kiparsky and G. Youmans (eds.) Rhythm and Meter. New York: Academic Press, 201-260.
12
- Itô, Junko (1986). Syllable Theory in Prosodic Phonology, Ph.D. Dissertation, University of Massachusetts, Amherst.
13
- Jensen, J.T. (1993). English Phonology. Amsterdam: Benjamins.
14
- Kabak, Baris & Irene Vogel (2001). “The Phonological Word and Stress Assignment in Turkish”, Phonology, 18: 315-318.
15
- Kahnemuyipour, Arsalan (2003). “Syntactic Categories and Persian Stress”, Natural Language and Linguistic Theory, 21: 333–379.
16
- Kiparsky, P. (1983). “Word Formation and the Lexicon”, in F. Ingemann (ED.), Proceedings of the 1982 Mid-America Conference, Lawrence, Kansas: University of Kansas.
17
- Klavans, Judith. L. (1985). “The independence of syntax and phonology in cliticization”, Language, 61: 95–120.
18
- Nespor, Marina & Irene Vogel (1986). Prosodic Phonology, Foris, Dordrecht.
19
- Selkirk, E. (1995). “The Prosodic Structure of Function Words”, In: J. Beckman, L. Walsh Dickey and S. Urbanczyk (eds.) Papers in Optimality Theory. University of Massachusetts Occasional Papers 18. Amherst, MA: GLSA, 439-469. (Also published in: J. Morgan and K. Demuth (eds.) (1996) Signal to Syntax: Bootstrapping from Speech to Grammar in Early Acquisition. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, 187-213.)
20
- Vogel. Irene. (2009). “The Status of the Clitic Group” In J. Grijzenhout & B. Kabak (eds.) Phonological Domains: Universal and Deviations. Mount de Gruyter 15- 46.
21
ORIGINAL_ARTICLE
ساخت پیکرة متنی: طراحی مدل امکانسنجی
ساخت پیکرهها کاری پیچیده، زمانبر، دارای گامهای گوناگون، و میانرشته است. بنابراین برای کارایی و اثربخشی در ساخت آنها نیاز است که پیش از آغاز کار، امکانسنجی انجام شود. امکانسنجی؛ گامها، هزینهها، نیروی انسانی، حقوق مادی و معنوی، و مانند آنها را برای یک پروژه، بررسی و به مدیریت پروژه کمک میکند تا آن را با آمادگی و آیندهنگری بیشتری به سرانجام برساند. از آنجایی که مدلی برای امکانسنجی ساخت پیکرة متنی همچون گونهای از پیکرهها در پژوهشهای پیشین نبود، این پژوهش در پی ساخت چنین مدلی انجام شد. برای این کار، نخست پژوهشهای پیشین ساخت پیکرة متنی و امکانسنجی بررسی و بر این پایه یک مدل پیشنهاد شد. سپس با روش دلفی و در دو دور اعتباریابی مدل پایانی به همراه ابزارها و حاشیهنویسیها برای آن به دست آمد. این مدل دارای هفت بُعدِ فنی، اقتصادی، زمانبندی، قانونیحقوقی، عملیاتی، تأمین مالی، و بازاریابی و رویهمرفته 33 مؤلفه است.
https://rjhll.basu.ac.ir/article_3634_0dac5ab002d7af3479c54b16cf850b28.pdf
2020-10-22
279
309
10.22084/rjhll.2019.19680.1958
پیکرة زبانی
پیکرة متنی
امکانسنجی
مدل
روش دلفی
الهام
علایی ابوذر
elham_alaee2000@yahoo.com
1
استادیار پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)
LEAD_AUTHOR
سیروس
علیدوستی
alidousti@irandoc.ac.ir
2
دانشیار پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)
AUTHOR
- ادیبمنش، مرزبان؛ عسگری، محمدعلی و موسیپور، نعمتالله (1390). «امکانسنجی اجرای برنامهریزی درسی مدرسه محور در دبیرستانهای شهر کرمانشاه»، پژوهشهای برنامة درسی،1(2): 104-81.
1
- بیجنخان، محمود (1383). «نقش پیکرههای زبانی در نوشتن دستور زبان: معرفی یک نرمافزار رایانهای»، مجلة زبانشناسی، 19(2): ۴۸-۶۷.
2
- پورفرج، اکبر؛ کرمی، مهرداد؛ نکویی، زهرا و طالببیدختی، زهرا (1391). «امکانسنجی فرصتهای سرمایهگذاری صنعت گردشگری. مطالعة موردی: شهرک تفریحی - توریستی طارم استان زنجان»، فصلنامة مطالعات مدیریت صنعتی، 9(25): 214-189.
3
- تابعبردبار، علیرضا (1393). ایجاد پیکره زبانی موازی به وسیله پیکرههای قیاسپذیر، کارشناسی ارشد. شیراز: دانشگاه شیراز.
4
- جواهری، حسن (۱۳۸۳). مطالعات امکانسنجی پروژههای تفریحی و گردشگری، اولین کنفرانس بینالمللی مدیریت پروژه، تهران: گروه پژوهشی آریانا.
5
- دشتبانی، شکوفه (1391). ساخت پیکرة متنی فارسی حوزة فاوا، دانشگاه بوعلی سینا، دانشکدة فنی و مهندسی.
6
- سالاری، سمیه (1395). امکانسنجی پیادهسازی منتورینگ در صلاحیت حرفهای معلمان دوره ابتدایی، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
7
- صرافیزاده، اصغر و علیپور، وحیده (1390). «امکانسنجی ارائة محصول بیمهای موجود به صورت الکترونیک در شرکتهای بیمه پارسیان، آسیا، البرز، رازی، توسعه، سینا و معلم»، فصلنامه مدیریت توسعه و تحول، 7: 48-39.
8
- عاصی، مصطفی (1384). «گزارش کوتاهی از شکلگیری پایگاه دادههای زبان فارسی در اینترنت»، مجله پژوهشگران، شماره 2: 13. قابل دسترسی در:
9
https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6280/6282/69701
10
- عاصی، مصطفی (1382). از پیکرة زبانی تا زبانشناسی پیکرهای، مجموعه مقالات پنجمین کنفرانس زبانشناسی، دانشگاه علامه طباطبائی.
11
- علیدوستی، سیروس (1385). «روش دلفی: مبانی، مراحل و نمونههایی از کاربرد»، مدیریت و توسعه، 8 (31): 23-8.
12
- قاسمیزاده، بهرنگ؛ رحیمی، سعید؛ سلاریان، مرتضی و بهاریسلیم، علی (۱۳۸۵). گزارشی از ساخت نخستین پیکره چندزبانه برای زبان فارسی، دوازدهمین کنفرانس سالانه انجمن کامپیوتر ایران، تهران: دانشگاه شهید بهشتی. - کامیابیگل، عطیه؛ اخلاقی باقوجری، الهام؛ عسگریان، احسان و حبیبی، هانیه (1397). «استخراج اطلاعات از پیکره زبانی: معرفی پیکره مقالات علمی-پژوهشی دانشگاه فردوسی مشهد»، مقالات آماده انتشار، فصلنامه کتابداری و اطلاعرسانی، سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی.
13
- کوهستانی، منوچهر (1389). بررسی خطاهای املایی و نگارشی در وبلاگهای فارسی و ماهیت زبانشناختی آنها، کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه تهران.
14
- مرادی، مهدی و بحرانی، محمد (1394). «تشخیص خودکار جنسیت نویسنده در متون فارسی»، پردازش علائم و دادهها، ۱۲ (۴): 94-83.
15
- میرزایی، آزاده و مولودی، امیرسعید (1393). «نخستین پیکرة نقشهای معنایی در زبان فارسی»، علم زبان، 2 (3): 48-29.
16
- نجفیخواه، رقیه؛ جلالی دیزجی، علی و مومنی، عصمت (1395). «امکانسنجی ارائة خدمات مرجع مجازی در کتابخانههای عمومی استان گیلان»، فصلنامة مطالعات دانششناسی، 3(9): 80-61.
17
- همتی، عبدالناصر؛ مهدوی کلیشمی، قدیر و یاری، حمید (1393). «امکانسنجی ارائة بیمة عمر متصل به سهام در بازار بیمة کشور از دیدگاه خبرگان»، دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران، 11 (22): 116-95.
18
- یاری، علیرضا (1394). بررسی پیکرهها و ابزارهای پردازش زبان فارسی، پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، پژوهشکده ارتباطات و فناوری اطلاعات.
19
- AleAhmad, A; Amiri, H.; Darrudi, E.; Rahgozar, M; & Oroumchian, F. (2009). “Hamshahri: A Standard Persian Text Collection”, Knowledge-Based Systems, Dubai, 22(5): 382–387. Elsevier.
20
- Al-Sulaiti, L; & Atwell, E. (2006). “The design of a corpus of contemporary Arabic”, International journal of corpus linguistics, 11(2): 135-171. John Benjamins publishing company.
21
- Anderson, J; Beavan, D; & Kay, Ch. (2007). The Scottish corpus of texts and speech. In: Beal, J.C., Corrigan, K.P. and Moisl, H.L. (eds.) Creating and Digitizing Language Corpora, 17-34. Palgrave, New York, USA.
22
- Aston, G; & Burnard, L. (1997). The NBC handbook exploring the British National Corpus with SARA, Edinburgh University Press.
23
- Atkins, S; Clear, J; & Ostler, N. (1992). “Corpus design criteria”. Literary and Linguistic Computing, 7 (1): 1-16. Oxford University Press (OUP).
24
- Baumard, Ph; and Jerome Ibert. (2001). What approach with which data. In Doing Management Research: A Comprehensive Guide, London, Sage.
25
- Baus, K; Radimersky, A; Iwanicki, M; & Albers, A. (2014). “Feasibility studies in the product development process”, 24th CIRP design conference, Procedia CIRP, 21: 473-478. Elsevier.
26
- Bianchi, F. (2012). Culture corpora and semantics: methodological issues in using elicited and corpus data for cultural comparison, Chapter 3: corpora and corpus linguistics, University of Salento.
27
- Biber, D. (1993). “Representativeness in corpus design”, Literaray and linguistic computing, 8(4): 243-257. Oxford University Press (OUP).
28
- Bijankhan, M; Sheykhzadegan, J; Bahrani, M; & Ghayoomi, M. (2011). “Lesson from building a Persian written corpus: Peykare”, Language resources and evolution, 45(2): 143-164. Springer.
29
- Burnard, L. (2007). Reference guide for the British National Corpus. Research technologies service, Oxford University Computing Services.
30
- Cavaglia, G. (2002). “Measuring corpus homogeneity using a range of measures for inter-document distance”, Proceedings of the Third International Conference on Language Resources and Evaluation (LREC'02): 426-431. European Language Resources Association (ELRA). Spain.
31
- Claude Toriida, M. (2016). “Steps for creating specialized corpus and developing an annotated frequence-based vocabulary list”, TESL Canada journal/ revue TESL du Canada, 34 (11): 87-105.
32
- Dehghani, M; Shakery, A; Asadpour, M; & Koushkestani, A. (2013). “A learning approach for email conversation thread reconstruction”, Journal of Information Science (JIS), 39(6): 846-863.
33
- Durand, J; Gut, U; & Gjert K. (2014). The handbook of corpus phonology, Oxford University Press (OUP).
34
- Fridrichova Klimova, Blanka (2014). “Using corpus linguistics in the development of writing”, Procedia- Social and behavioral sciences, 141 (25): 124-128. Elsevier.
35
- http://farsnet.nlp.sbu.ac.ir
36
- https://www.peykaregan.ir
37
- Kernaghan, S. (2012). Technical feasibility assessment, ISET-international.
38
- Laurence, A. (2017). Vocabulary learning and instruction, 6 (2).
39
- Leech, G. (2004). Developing Linguistic Corpora: a Guide to Good Practice. adding linguistic annotaion. Edited by Martin Wynne, ahds.literature, languages and linguistics, The Oxford Text Archive.
40
- McEnery, T; & Wilson, A. (2001). Corpus Linguistics: An Introduction, Edinburgh University Press.
41
- McEnery, T; Xiao, R; & Tono, Y. (2006). Corpus-based language studies: and advanced resource book, Routledge, London and New York.
42
- Megerdoomian, K. (2004). “Developing a Persian part-of-speech tagger”, Proceedings of the 1st workshop on Persian language and computer: 99-105.
43
- Mukherjee, M; & Roy, S. (2017). “Feasibility studies and important aspect of project management”, International journal of advanced engineering and management, 2 (4): 98-100.
44
- Powers, M. J; Cheney, P. H; & Crow, G. (1990). Structure system development. Analysis, design, implementation, Boyd and Fraser publishing company.
45
- Roberts, A; Gaizauskas, R; Hepple, M.; Demetriou, G; Guo, Y; Roberts, I; & Setzer, A. (2009). “Building a semantically annotated corpus of clinical texts”, Journal of Biomedical Informatics, 42(5): 950-966.
46
- Scheid, J. (2013). An Example of Operational Feasibility. edited by: Michele McDonough, Bright Hub Inc. at: https://www.brighthubpm.com/project-planning/72872-an-example-of-operational-feasibility
47
- Shamsfard, M; Hesabi, A; Fadaei, H; Mansoory, N; Famian, A; Bagherbeigi, S; Fekri, E. et al. (2010). "Semi Automatic Development of Farsnet; the Persian Wordnet", Proceedings of 5th Global WordNet Conference (GWA), Mumbai, India.
48
- Sinclair, J. (2004). Developing Linguistic Corpora: a Guide to Good Practice. Chapter 1: Corpus and Text - Basic Principles, Edited by Martin Wynne, ahds, literature, languages and linguistics, The Oxford Text Archive.
49
- Teubert, W. (2005). “My version of Corpus linguistics”, International journal of Corpus linguistics, 10 (1): 1-13.
50
- Wattam, S. M. (2015). Technological Advances in Corpus Sampling ethodology, Mathematics and Statistics School of Computing and Communications Lancaster University.
51
- Waynne, M. (2005). Developing linguistic corpora: a guide to good practice, Oxbow books, Literary and linguistic computing, 22 (1).
52
- Yang, J; Chen, W; Chen, B; & Jia, Y. (2012). “Economic feasibility analysis of a renewable energy project in the rural China”, The 18th Biennaial conference of International society for ecological modeling, Procedia environmental sciences 13: 2280-2283. Elsevier.
53
ORIGINAL_ARTICLE
تبیین پردازشی فرایند خروج بند موصولی بر پایۀ دستور گفتمانینقشی
ﻫﺪف پژوﻫﺶ حاضر ﺗﺒﯿﯿﻦ قرارگیری ﺑﻨﺪ ﻣﻮﺻﻮﻟﯽ در ﺟﺎﯾﮕﺎه ﭘﺲﻓﻌﻠﯽ فارسی براساس دﺳﺘﻮر ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﯽﻧﻘﺸﯽ (ﻫﻨﮕﻮﻟﺪ و ﻣﮑﻨﺰی، 2008) اﺳﺖ. ﺑﺮرﺳﯽ زﺑﺎن در اﯾﻦ دﺳﺘﻮر در ﭼﻬﺎر ﺳﻄﺢ ﺑﯿﻨﺎﻓﺮدی، ﺑﺎزﻧﻤﻮدی، ﺻﺮﻓﯽ - ﻧﺤﻮی و واﺟﯽ ﻃﺒﻖ روﯾﮑﺮد ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد. اﯾﻦ دﺳﺘﻮر ﺑﺎ روﯾﮑﺮدی ﻧﻘﺸﯽرده ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺷﯿﻮه ﺟﺪﯾﺪی ﺑﺮای ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺳﺎزهای ﺑﻨﺪ اراﺋﻪ داده اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﻣﺒﻨﺎی آن ﻣﯽﺗﻮان ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎﯾﯽ ﻫﻤﭽﻮن ﺧﺮوج را ﺗﺒﯿﯿﻦ ﮐﺮد. ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر دﺳﺖﯾﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻫﺪف پژوﻫﺶ دو ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔرفته است؛ مقوله اول در رابطه با توجیه چگونگی تولید بند موصولی طبق روش ترتیب سازهای دستور گفتمانی نقشی است. یافته ها در این رابطه حاکی از آن است که دستور گفتمانی نقشی از ویژگی سنگینی سازه برای توجیه نحوه نگاشت عناصر در حالت پس فعلی استفاده می کند. براین اساس عناصر غیراصلی سنگین به واسطه وزن سازهای، فارغ از لایه ای که در سطوح بینافردی و بازنمودی در آن تولید می شوند پیش از تمام عناصر دیگر وارد قالب بند می شوند. مقوله دوم مربوط به تبیین علت وجود همزمان دو ساخت پس فعلی و پیش فعلی بند موصولی فارسی است. دستور گفتمانی نقشی به این منظور از مبحث رقابت دو اصل پردازشی تمامیت حوزه ها و کاستن حوزه ها کمک می گیرد. هر زمان در این رقابت، اصل تمامیت حوزه ها پیروز شود بند موصولی بهعنوان سازهای کاربردی و معنایی، در سطح صرفی نحوی نیز در کنار هسته اسمی نگاشت می شود. با پیروزی اصل کاستن حوزه ها، بند موصولی بهعنوان توصیف گری سنگین در انتهای جمله ظاهر می شود تا میزان بار پردازشی مورد نیاز برای درک سازه های بلافصل بند اصلی کاهش یابد.
https://rjhll.basu.ac.ir/article_3638_dbdbb2c0bd9dc5da293e893687b4c75c.pdf
2020-10-22
311
330
10.22084/rjhll.2020.21880.2036
خروج
دﺳﺘﻮر ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﯽﻧﻘﺸﯽ
بند موصولی
اصل تمامیت حوزهها
اصل کاستن حوزهها
حامد
مولایی کوهبنانی
h.molaei@vru.ac.ir
1
استادیار گروه زبانشناسی و مطالعات ترجمه، دانشکده ایران شناسی دکتر حسین تجدد، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان
LEAD_AUTHOR
علی
علیزاده
alalizadeh@um.ac.ir
2
دانشیار گروه زبان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد.
AUTHOR
شهلا
شریفی
sh-sharifi@um.ac.ir
3
دانشیار گروه زبان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد.
AUTHOR
- آهنگر، عباسعلی (1379). ساخت جمله مرکب ناهمپایه در زبان فارسی برپایه نظریه حاکمیت و مرجعگزینی، رساله دکتری زبانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران.
1
- راسخ مهند، محمد (1391). «گروه حرف اضافهای پس از فعل: دلایل نقشی و رده شناختی»، مجموعه مقالات هشتمین همایش زبانشناسی، به کوشش محمد دبیرمقدم، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، 1: 280-293.
2
- راسخ مهند، محمد؛ علیزاده صحرای، مجتبی؛ ایزدیفر، راحله؛ قیاسوند، مریم (1391). «تبیین نقشی خروج بند موصولی در زبان فارسی»، مجله پژوهشهای زبانشناسی، 1: 21-40 .
3
- Baltin, M, (1984). “Extraposition Rules and Discontinuous Constituent”, Linguistic Inquiry,15: 157-163.
4
- Bybee, J., & Hopper, P, (Eds.) (2001). Frequency and the emergence of linguistic structure, Amsterdam: John Benjamins.
5
- Culicover, P. & M. Rochemont (1990). “Extraposition and the Complement Principle”, Linguistic Inquiry,21: 23-47.
6
- Gibson, E, (1998). “Linguistic complexity: locality and syntactic dependencies”, Cognition, 68: 1-76.
7
- Givón, T. (2001). Syntax: An Introduction, Amsterdam, John BenjaminsPublishing Company.
8
- Greenberg, H. (1963). Some universals of grammar with particular reference to the order of meaningful elements, In Universals of grammar, Joseph H. Greenberg (ed.), 73: 113. 2nd ed. 1966, Cambridge, Mass: MIT Press.
9
- Haider, H. & Rosengren.I, (2003). “Scrambling: Nontriggered Chain Formation in OV Language”, Journal of Germanic Linguistics, 15: 203-267.
10
- Haspelmath, M. (2005). The Word Atlas of Language Structures, Oxford: Oxford University Press.
11
- Hartmann, R. (1997). “From contrastive textology to parallel corpora”, In language history and linguistic modeling, Edited by R. Hickey and S. Puppel. Mouton de Gruyte.
12
- Hawkins, J. (1994). A performance theory of order and constituency, Cambridge, UK: Cambridge University Press.
13
- Hawkins, J. (2004). Efficiency and Complexity in Grammars, Oxford: Oxford University Press.
14
- Hawkins, J. (2007). “Processing typology and why psychologists need to know about it”, New Ideas in Psychology, (25): 87-107.
15
- Hawkins, J.A. (2014). Cross-linguistic variation and efficiency. Oxford: Oxford University Press.
16
- Hengeveld, K. (2013). A New approach to clausal constituent order. In Casebook in Functional Discourse Grammar. Edited by J. L. Mackenzie Hella Olberts.
17
- Hengeveld, K. & Mackenzie, L. (2008). Functional Discourse Grammar: A Typologically-Based Theory of Language Structure. Oxford: Oxford University Press.
18
- Hengeveld, K. & Mackenzie, L. (2005). Dynamic expression in Functional Discourse Grammar, In Casper de Groot, andKees Hengeveld (eds.), Morphosyntactic expression in Functional Grammar (Functional Grammar Series27). Berlin: Mouton de Gruyter, 53-86.
19
- Kayne, R. (1994). The Antisymmetry of Syntax, MIT Press, Cambridge.
20
- Keizer, E. (2015). A Functional Discourse Grammar for English. first edition, Oxford Press.
21
- Klooster, W.G (2002). The syntax of relativization, Netherlands: Utrecht: de vrice.
22
- Koster, J. (1995). “Extraposition as coordination”, Talk presented at MPI and Von HumboldtUniversität, Berlin.
23
- Levelt, W. (1989). Speaking: From intention to articulation, Cambridge, MA: MITPress.
24
- Reinhart, T. (1980). “On the Position of Extraposed Clauses”, Linguistic Inquiry,11: 621-624.
25
- Rijkhoek, P. (1996). “Result Clauses and Conjunction”, In: R. Jonkers et al. (eds) Language and Cognition 5, Rijksuniversiteit Groningen.
26
- Rochemont, M. & Culicover, P. (1997). “Deriving dependent right adjuncts in English”, In: D. Beerman et al. (eds) Rightward Movement, John Benjamins, Amsterdam, 279-300.
27
- Wilder, C. (1995). “Rightward movement as leftward delation”, In: U. Lutz & J. Pafel (eds) Extraction and Extraposition in German, John Benjamins, Amsterdam, 273-309.
28
ORIGINAL_ARTICLE
رسالۀ دکتری در وزن شعر فارسی از دانشگاه آریزونا: ساخت ضربآهنگیِ وزنهای شعر فارسی
در سال 2019 در گروه زبانشناسی دانشگاه آریزونا از رسالۀ دکتری مفصلی با عنوان ساخت ضربآهنگی (ریتمیک) وزنهای شعر فارسی (مهدوی مزده 2019) دفاع شد که به علت اهمیتش در طرح برخی نکات مهم دربارۀ رابطۀ بین ضربآهنگ (ریتم) و وزن شعر، در اینجا به اختصار به معرفی و نقد آن میپردازیم . این رساله را میتوان به سه بخش کلی تقسیم کرد: مهدوی مزده (از این پس فقط «نویسنده») در بخش نخست رساله کوشیده است تا پس از توصیف اجمالیِ وزن شعر عروضی فارسی، وزنهای رایج این شعر را بر اساس ضربآهنگِ نوحههای ملحون فارسی، در چهارچوب فرضیۀ خودش با عنوان«فرضیۀ هستهآغازین» (head initial hypothesis) تقطیع، و علت خوشساختی آنها را تبیین کند؛ وی در بخش دوم سعی کرده است تا بر اساس دستاوردهایش در بخش نخست، وزنهای گوناگون این شعر را در چهارچوب نظریۀ بهینگی و با بهرهگیری از چند محدودیت تبیین کند
https://rjhll.basu.ac.ir/article_3640_3efad4807c56e025af6580bd219de001.pdf
2020-10-22
331
348
10.22084/rjhll.2020.22002.2042
ضربآهنگیِ
وزن
شعرفارسی
امید
طبیب زاده
otabibzadeh@yahoo.com
1
استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
LEAD_AUTHOR
- آذرسینا، مهدی (1396). شعر؟ یا موسیقی؟ (تننای شعر سپید)، تهران، سروش.
1
- بهاری، الوند (1394). «عروض جدید و وزن رباعی»، در: وزن شعر فارسی از دیروز تا امروز 2 (مجموعۀ مقالات دومین هماندیشی وزن شعر فارسی و اشعار ایرانی در انجمن زبانشناسی ایران: 25 و 26 اردیبهشت 1392)، 115-132، به کوشش امید طبیبزاده، تهران، هرمس.
2
- بوبان، نگار (1390). «بازنمایی بصری کمّیتهای هجا و دیرند: ابزار تحلیل تطبیقی ریتم در شعر فارسی و موسیقی ایرانی»، در: وزن شعر فارسی از دیروز تا امروز [1] (مجموعۀ سخنرانیهای نخستین هماندیشی وزن شعر فارسی و اشعار ایرانی در انجمن زبانشناسی ایران: 9 و 10 اردیبهشت 1389)، به کوشش امید طبیبزاده، 259-288، تهران، فرهنگستان زبان ادب فارسی.
3
- بوبان، نگار (1394). «نقش ارکان عروضی در وزن شعر فارسی، پرسشی موسیقایی دربارۀ کاربرد وزنی افاعیل»، در: وزن شعر فارسی از دیروز تا امروز 2 (مجموعۀ مقالات دومین هماندیشی وزن شعر فارسی و اشعار ایرانی در انجمن زبانشناسی ایران: 25 و 26 اردیبهشت 1392)، 343-357، به کوشش امید طبیبزاده، تهران، هرمس.
4
- پرهیزی، ع. (1380). عروض نوین فارسی، تهران، ققنوس.
5
- حافظ (1362). دیوان حافظ، ج1: غزلیات، به تصحیح و توضیح پرویز ناتل خانلری، تهران، خوارزمی.
6
- حافظ (1363). دیوان خواجه حافظ شیرازی، تصحیح سید ابوالقاسم انجوی شیرازی، تهران، سازمان انتشارات جاویدان.
7
- حافظ (1385). دیوان حافظ، بر اساس نسخۀ تصحیحشدۀ غنی- قزوینی، تهران، انتشارات ققنوس.
8
- حافظ (1395). حافظ، به سعی سایه، تهران، نشر کارنامه.
9
- حمیدی، مهدی (1342). عروض حمیدی، تهران، بی نا.
10
- خانلری، پرویز (1327). تحقیق انتقادی در عروض فارسی، تهران، بی نا.
11
- خانلری، پرویز (1337). (چاپ جدید: 1345) وزن شعر فارسی، تهران، بی نا.
12
- خرمشاهی، بهاءالدین (1387). حافظنامه، بخش دوم، تهران، انتشارات علمی فرهنگی،
13
- دهلوی، حسین (1379). پیوند شعر و موسیقی آوازی، تهران، مؤسسهی فرهنگی- هنری ماهور.
14
- طبیبزاده، امید (و) بوبان، نگار (1390). «نگاهی دوباره به وزن شعر عامیانه»، در: جشننامۀ ابوالحسن نجفی، به همت امید طبیبزاده، تهران، انتشارات نیلوفر، 599-614.
15
- طبیبزاده، امید (1383). «تکیۀ پایه در شعر عروضی فارسی»، در: جشننامۀ دکتر یدالله ثمره: پژوهشهای زبانشناسی ایرانی (2)، به کوشش امید طبیبزاده و محمد راسخ مهند، 165-188، همدان، دانشگاه بوعلی سینا.
16
- طبیبزاده، امید (1389). «ساخت وزنی در شعر عروضی فارسی»، زبان و زبانشناسی، دورۀ ششم، بهار و تابستان، شمارۀ 11: 1-20.
17
- طبیبزاده، امید (1390). «دو نوع وزن در زبان فارسی؛ تفاوتهای ردهشناختی و شباهتهای تاریخی»، در: وزن شعر فارسی از دیروز تا امروز [1] (مجموعۀ سخنرانیهای نخستین هماندیشی وزن شعر فارسی و اشعار ایرانی در انجمن زبانشناسی ایران: 9 و 10 اردیبهشت 1389)، به کوشش امید طبیبزاده، 123-136، تهران، فرهنگستان زبان ادب فارسی.
18
- فاطمی، ساسان (1382). ریتم کودکانه در ایران؛ پژوهشی پیرامون وزن شعر عامیانهی فارسی، تهران، مؤسسۀ فرهنگی - هنری ماهور.
19
- فرزاد، مسعود (1349). «مجموعۀ اوزان شعری فارسی»، در: خرد و کوشش، شیراز، بهمن، 584-651.
20
- فرزاد، مسعود (1345). مبنای ریاضی عروض فارسی، تهران.
21
- فرزاد، مسعود (1357). «مسألۀ هشتصد سالۀ وزن رباعی»، در: خرد و کوشش، دورۀ هفتم، شمارۀ اول، شمارۀ مسلسل 19 (تابستان): 58-94.
22
- قهرمانی مقبل، علی اصغر (1390). عروض و قافیۀ عربی، تهران، دانشگاه خلیج فارس (بوشهر) و سازمان مطالعه و تدوین (سمت)- مرکز تحقیق و توسعۀ علوم انسانی،
23
- ماهیار، عباس (1382). عروض فارسی؛ شیوهای نو برای آموزش عروض و قافیه، چاپ ششم، تهران، نشر قطره.
24
- نجفی، ابوالحسن (1352). «اختیارات شاعری»، در: جنگ اصفهان، ویژۀ شعر، دفتر دهم، 147-189.
25
- نجفی، ابوالحسن (1394 الف). اختیارات شاعری و مقالههای دیگر در عروض فارسی، تهران، انتشارات نیلوفر.
26
- نجفی، ابوالحسن (1394 ب). دربارۀ طبقهبندی وزنهای شعر فارسی، تهران، انتشارات نیلوفر.
27
- نجفی، ابوالحسن (1395). وزن شعر فارسی (درسنامه)، به همت امید طبیبزاده، تهران، نیلوفر.
28
- نجفی، ابوالحسن (1397). طبقهبندی وزنهای شعر فارسی، به همت امید طبیبزاده، تهران، نیلوفر.
29
- نوربخش، ماندانا و بیجنخان، محمود (1385). «واجشناسی نوایی و زبان فارسی»، در: مجلۀ پژوهشکدۀ زبان و گویش، ویژهنامۀ زبانشناسی، شمارۀ 14 و 15: 18-33.
30
- وزن شعر فارسی از دیروز تا امروز [1] (مجموعۀ سخنرانیهای نخستین هماندیشی وزن شعر فارسی و اشعار ایرانی در انجمن زبانشناسی ایران: 9 و 10 اردیبهشت 1389)، 1390، به کوشش امید طبیبزاده، تهران، فرهنگستان زبان ادب فارسی.
31
- وزن شعر فارسی از دیروز تا امروز 2 (مجموعۀ مقالات دومین هماندیشی وزن شعر فارسی و اشعار ایرانی در انجمن زبانشناسی ایران: 25 و 26 اردیبهشت 1392)، 1394، به کوشش امید طبیبزاده، تهران، هرمس.
32
- وزن شعر فارسی از دیروز تا امروز 3 (مجموعۀ مقالات سومی هماندیشی وزن شعر فارسی و اشعار ایرانی در انجمن زبانشناسی ایران: 29 اردیبهشت 1395)، 1397، به کوشش امید طبیبزاده، تهران، اتشارات نیلوفر.
33
- وزیری، علینقی (1316). «اصلاحات ادبی (1)»، در: مهر، سال 5، شمارۀ 10آذر : 952-964.
34
- Arleo, Andy (2001). “Do children’s rhymes reveal universal metrical patterns?” Bulletin de la Société de Stylistique Anglaise, 22: 125-145. (Also published in Peter Hunt, ed., 2006, Children’s Literature: Critical Concepts in Literary and Cultural Studies, vol. IV, 39-56. London: Routledge).
35
- Arleo, Andy (2001). “Do children’s rhymes reveal universal metrical patterns?” Bulletin de la Société de Stylistique Anglaise, 22: 125-145. (Also published in Peter Hunt, ed., 2006, Children’s Literature: Critical Concepts in Literary and Cultural Studies, vol. IV, pp. 39-56. London: Routledge).
36
- Aroui, Jean-Louis and Arleo, Andy (eds.) (2009). Towards a Typology of Poetic Forms; From Language to Metrics and beyond. John Benjamins Publishing Company.
37
- Brailoiu, C., (1984) [1956]. “Children’s rhythms”, in: Problems of Ethnomusicology, Cambridge: Cambridge University Press, 1984: 206-238. Trans. A. L. Lloyd. [Original article: "Le rythme enfantin, Les Colloques de Wégimont", Paris-Bruxelles, Elsevier, 1956. Reprinted as: La rythmique enfantine, G. Rouget, ed., in: Problèmes d’ethnomusicologie, Genève: Minkoff Reprint, 1973: 267-299].
38
- Brailoiu, C., 1984 [1956], "Children’s rhythms", in: Problems of Ethnomusicology, Cambridge: Cambridge University Press, 1984: 206-238. Trans. A. L. Lloyd. [Original article: "Le rythme enfantin, Les Colloques de Wégimont", Paris-Bruxelles, Elsevier, 1956. Reprinted as: La rythmique enfantine, G. Rouget, ed., in: Problèmes d’ethnomusicologie, Genève: Minkoff Reprint, 1973: 267-299].
39
- Burling, R. (1966). "The metrics of children’s verse: a cross-linguistic study", in: American Anthropologist, 68: 1418-1441.
40
- Elwell-Sutton, L. P., (1976). The Persian meters, Cambridge: Cambridge University Press.
41
- Lotz, John, (1972). "Elements of Versification", in: Versification; Major Language Types; Sixteen Essays, ed. W. K. Wimsatt, New York, New York University, 1-21.
42
- Mahdavi Mazdeh, (2019). Mohsen, The Rhythmic Structure of Persian Poetic Meters, A Dissertation Submitted to the Faculty of the Department of Linguistics, University of Arizona.
43
- Nespor, M. and Vogel, I., (2007). Prosodic Phonology; with a new forword, Berlin, New York, Mouton de Gruyter.
44
- Thiesen, F., (1982). A Manual of Classical Persian Prosody, Wiesbaden.
45
- Utas, Bo, (1994). “Arabic and Iranian Elements in New Persian Prosody”, in: Arabic Prosody and its Applications in Muslim Poetry, Ed. by L. Johanson and B. Utas, Swedish Research Institute in Istanbul, Transactions, Vol. 5, Uppsala, pp. 129-145.
46
ORIGINAL_ARTICLE
معرفی کتاب «مکاتب زبان شناسی»
کتاب مکاتب زبانشناسی، نوشتة آقای دکتر محمد راسخمهند، کتابی است در شش فصل، که توسط نشر آگه در سال ۱۳۹۸ منتشر شدهاست. بهطور کلی میتوان این شش فصل را به دو بخش جداگانه تقسیم کرد: بخش اول که به معرفی علم زبانشناسی، زبانشناسی تاریخی – تطبیقی و آغاز زبانشناسی نوین و طرح دیدگاههای سوسور، حلقه پراگ و توصیفگرایی پرداختهاست و بخش دوم کتاب که به شرح و معرفی سه دیدگاه غالب در زبانشناسی امروز یعنی صورتگرایی، شناختگرایی و نقشگرایی اختصاص داده شدهاست. این کتاب، مسیری را که دانش زبانشناسی از اواسط قرن نوزدهم تا به امروز طی کرده است، بهتصویر میکشد و در نهایت به بحث در رابطه با وضعیت فعلی آن می-پردازد و همانطور که نویسنده خود در پیشگفتار میگوید، هدف این کتاب آن است که «نشان دهد از چه دریچه-هایی به زبان نگریسته شده و این دریچهها چه تفاوتهایی با هم دارند».
https://rjhll.basu.ac.ir/article_3642_cb0105c0e215c3e833e07e1579c76709.pdf
2020-10-22
349
358
10.22084/rjhll.2020.22409.2064
مکاتب زبانشناسی
نقش گرایی
صورت گرایی
شناخت گرایی
فریبا
صبوری
faribasabouri@gmail.com
1
دانشجوی دکتری زبانشناسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
LEAD_AUTHOR
اُکاشا، سمیر. ۱۳۸۷. فلسفه علم. ترجمهی هومن پناهنده. تهران: فرهنگ معاصر.
1
دبیرمقدم، محمد. ۱۳۸۳. زبانشناسی نظری. تهران: سمت.
2
راسخمهند، محمد. ۱۳۹۸. مکاتب زبانشناسی. تهران: آگه.
3
روبینز، آر. اچ. ۱۳۷۰. تاریخ مختصر زبانشناسی . ترجمهی علی محمد حقشناس. تهران: کتاب ماد.
4
سورن، پیتر. ۱۳۸۸. مکاتب زبانشناسی نوین در غرب. ترجمهی علی محمد حقشناس. تهران: سمت.
5
سوسور، فردیناندو. ۱۳۸۷. دورة زبانشناسی عمومی. ترجمهی کورش صفوی. تهران: هرمس.
6
کیون (کوهن)، تامس. ۱۳۹۵. ساختار انقلابهای علمی. ترجمهی علی جوادزاده. تهران: نشر نو.
7
مشکوهالدینی مهدی. ۱۳۷۳. سیر زبانشناسی. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
8
Bloomfield, Leonard. 1933. Language. University of Chicago Press.
9
Chomsky, N. 1986. Knowledge of Language: Its Nature, Origin and Use. Westport, CT: Praeger.
10
Chomsky, N. 2002. On Nature and Language. Cambridge: Cambridge UP.
11
Evans, Vyvyan. 2015. The structure of scientific revolutions: reflections on radical fundamentalism in language science. Language in the Mind blog, Psychology Today. https://www.psychologytoday.com/blog/language-in-the-mind/201504/the-structure-scientific-revolutions.
12
Green, John. 1974. “The history of science and the history of linguistics”. In Hymes, D. (ed.), Studies in the History of Linguistics: Traditions and Paradigms. Bloomington: Indiana UP.487-501.
13
Hawkins, J. A. 1994. A Performance Theory of Order and Constituency. Cambridge: Cambridge UP.
14
Kuhn, Thomas. S. 1963. The Structure of Scientific Revolutions. Chicago: University of Chicago Press.
15
Robins, R. H. 1997. A Short History of Linguistics, 4th ed. London/New York: Longman.
16
ORIGINAL_ARTICLE
روشهای تجربی در زبانشناسی شناختی
زبانشناسی شناختی به مطالعۀ زبان براساس تجربیات انسان از جهان و چگونگی درک و مفهومسازی این تجربیات میپردازد. بهعبارتی، زبان را در ارتباط با دیگر قوای شناختی و تجربۀ جسمانی انسان از جهان مطالعه و رابطۀ زبان-ذهن-جسم را واکاوی میکند. بنابراین، مطالعۀ زبان در این رویکرد، مطالعۀ الگوهای مفهومسازی است و با مطالعۀ زبان میتوان به ماهیت و ساختار افکار و آراء ذهن انسان پی برد (راسخمهند، 7:1393). در این رویکرد، زبان راهی برای بازنمایی فرآیندهای پردازشی و الگوهای ذهنی انسان بهشمار میرود. زبانشناسی شناختی از بحثهای زبانی و علوم شناختی نوظهور در دهههای 1960 و 1970، به خصوص در بررسی مقولهبندی ذهن انسان و روانشناسی گشتالتی نشئت میگیرد (ایوانز و گرین ، 3:2006).
https://rjhll.basu.ac.ir/article_3645_65d2455e55ed3eed406382bca717503c.pdf
2020-10-22
359
369
10.22084/rjhll.2020.22729.2080
زبان شناسی شناختی
روش های تجربی مطالعه
جسم یافتگی
مهرداد
مشکین فام
mehrdadmeshkinfam@gmail.com
1
دانشجوی دکترای زبان شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
LEAD_AUTHOR
- دبیرمقدم، محمد (1391). زبانشناسی نظری: پیدایش و تکوین دستور زایشی، ویراست دوم. تهران: سمت.
1
- راسخمهند، محمد (1393). درآمدی بر زبانشناسی شناختی، ویراست دوم. تهران: سمت.
2
- علائی، مجید؛ راسخ مهند، محمد و تهرانیدوست، مهدی (1397). «تأثیر طول سازه بر حرکت نحوی: تحلیلی بر اساس ردیاب چشمی»، علم زبان، ش 7 : 7-51.
3
- گونسالس، مارکس؛ میتلبرگ، ایرنه؛ کولسن، سیانا و اسپایوی، مایکل جِی (1398). روشهای تجربی در زبانشناسی شناختی. ترجمۀ رامین گلشائی. تهران: سمت.
4
- Ayala, F.J. (1994). “On the scientific method, its practice and pitfalls”, History and Philosophy of Life Sciences,16: 205-240.
5
- Evans, V., & Green, M. (2006). Cognitive Linguistics: An Introduction. Edinburgh University Press.
6
- Gibbs Jr, R. W., & Gerrig, R. J. (1989). “How context makes metaphor comprehension seem 'special'”, Metaphor and Symbol, 4: 145-158.
7
- Gonzalez-Marquez, M., Mittelberg, I., Coulson, S., & Spivey, M. J. (Eds.). (2007). Methods in cognitive linguistics. Vol. 18. John Benjamins Publishing.
8
- Ibbotson, P. (2013). “The scope of usage-based theory”. Frontiers in psychology, 4, 255.
9
- Langacker, R. (1987). Foundations of Cognitive Grammar. Vol. 1. Stanford: Stanford University Press.
10
- Martin, A. (2001). “Functional Neuroimaging of semantic memory”. In R. Cabeza & A. Kingstone (Eds.), Handbook of Functional Neuroimaging of Cognition, 153-186, Cambridge: MIT Press.
11
- Matlock, T. (2004). “Fictive motion as cognitive simulation”. Memory & cognition, 32, 1389-1400.
12
- Mayberry, R. I., Jaques, J., & DeDe, G. (1998). “What stuttering reveals about the development of the gesture-speech relationship”. New directions for child development. In J. Iverson and S. Goldin-Meadow (Eds.), Nature and Function of Gesture in Children's Communication, 89-100. San Francisco: Jossey-Bass.
13
- Núñez, R. E., & Sweetser, E. (2006). “With the future behind them: Convergent evidence from Aymara language and gesture in the crosslinguistic comparison of spatial construals of time”. Cognitive science, 30, 1-49.
14
- Posner, M. I. (1980). “Orienting of attention”, Quarterly journal of experimental psychology, 32, 3-25.
15
- Sheliga, B. M., Riggio, L., Craighero, L., & Rizzolatti, G. (1995). “Spatial attention-determined modifications in saccade trajectories”. Neuroreport: An International Journal for the Rapid Communication of Research in Neuroscience, 6: 585-588.
16