پیشوند «هم-» در زبان فارسی، با اتصال به پایه‌های اسمی و قیدی، صفت، اسم و یا قید مشتق میسازد. در این مقاله که در چارچوب صرف ساختاری بوی (2010) نگاشته شده است، ابتدا حوزههای معنایی بیش از 500 واژهی مشتق دارای پیشوند «هم-» که از پیکره‌ی بیجن‌خان و نیز چند فرهنگ لغت فارسی استخراج شده‌اند، بررسی شده‌اند. سپس، طرحواره‌ها، زیرطرحواره‌ها و درخت وراثت واژههای مشتق حاصل، ارائه و بررسی گردیدهاند. براساس نتایج این پژوهش، پیشوند «هم-» دارای پنج حوزۀ معنایی و 14 معنا و کارکرد متفاوت است؛ بنابراین چندمعناست. این چندمعنایی در سطح طرحوارههای انتزاعیِ ساختاری قابل تبیین است و از این‌رو چندمعنایی ساختاری نامیده میشود. بررسی این واژههای چندمعنا نشان داده است که پیشوند «هم-» بیشتر نقش صفتساز و اسم‌ساز دارد تا نقش قیدساز.
بامشادی، پارسا؛ انصاریان، شادی و داوری اردکانی، نگار (1397). «چندمعنایی پسوند «-انه» فارسی: رویکرد ساختواژه ساختی». مطالعات زبان و گویشهای غرب ایران. سال ششم، شماره 22: 22-38.
بدیعی، مرضیه؛ علی‌نژاد، بتول (1400). «دستکاری و مطالعه ادراکی جملات خبری به سوالی بله/ خیر با استفاده از دو الگوی شیب و همزمان سازی-کپی برداری». پژوهشهای زبان شناسی تطبیقی، 11(22 ): 311-328.
البرزی ورکی، پرویز (1388). زبانشناسی جمله، نگاهی جامع به مسائل زبان. تهران پایزه.
بهرامی خورشیدی، سحر و نامداری، اسما (1397). «بررسی افعال پیشوندی در زبان فارسی از منظر صرف ساخت». فصلنامه مطالعات زبانها و گویشهای غرب ایران، سال هفتم، شماره 22: 35-55.
راستار، گویوا (1347). دستور زبان فارسی میانه. ترجمه دکتر ولی الله شادان. انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
رفیعی، عادل (1391). «صرف ساخت محور: شواهدی از فرایندهای واژهسازی در زبان فارسی». مجموعه مقالات دانشگاه علامه طباطبایی: سال 1391، شماره 280: 336-327.
رفیعی، عادل (1392). «مفهوم عامل در واژههای مشتق زبان فارسی». نشریه پژوهشهای زبان شناسی. سال چهارم، شماره 2، پیاپی 7: 19-32.
سامعی، حسین و تفسیری، ملیحه (۱۳۹۳). الگوی ساخت واژه در زبان فارسی. تهران: فرهنگسرای زبان و ادب فارسی.
طباطبایی، علاءالدین (1394). «پیشوندهای زبان فارسی امروز (3)». نامه فرهنگستان.سال پانزدهم، شماره 2: 207-222.
فرشیدورد، خسرو (1390). دستور مختصر تاریخی زبان فارسی. تهران، نشر خاشع، چاپ دوم.
کلباسی، ایران (1369). «نقش‌های «هم» در فارسی امروز». زبان شناسی، 7(2)، 56-58.
Aronoff, M. (2007). "In the beginning was the word". Language, 83: 803- 830.
Bauer, L. (1983). English Word Formation. Cambridge: Cambridge University Press.
Bauer, L. (1996). Introducing Linguistics' Morphology, Edinburgh, Edinburgh University press.
Bauer, L. (2004). The Borderline between Derivation and Compounding in Morphology and Its Demarcation. Selected papers from the 11th morphology meeting, edited by Volfgang U. Dressler et al. Joh Benjamins Publishing Co.
Blevins, J, O. (2006). "Word-Based morphology". Journal of linguistics, 42: 531-573.
Bochner, H. (1993). Simplicity in generative morphology. Berlin / New York: Mouton de Gruyter.
Booij, G. (1997)."Autonomous Morphology and paradigmatic relations". In Yearbook of Morphology, 1996. 35-53.
Booij, G. (2000). "Inflection and derivation". In G. Booij,C. Lehmann, & J. Mugdan (Eds.), Morphologie/morphology (pp. 360–369). Berlin: Walter de Gruyter.
Booij, G. (2005). "Compounding and derivation: evidence for Construction Morphology". Online publication at: https://www.researchgate. net/ publication/ 289568818.
Booij, G. (2007a). The grammar of words: An introduction to linguistic morphology (2nd ed.). Oxford: Oxford University Press.
Booij, G. (2007b). "Polysemy and construction morphology". Leven met woorden. F. Moerdijk, A. v. Santen and R. Tempelaars. Leiden, Instituut voor Nederlandse Lexicologie: 355-364.
Booij, G. (2010). Construction Morphology. Oxford: Oxford University Press.
Booij, G. (2013). "Morphology in Construction Grammar". In T. Hoffmann & G. Trousdale (eds.), The Oxford Handbook of Construction Grammar (pp. 255-274). Oxford: Oxford University Press.
Booij, G., and Hüning, M. (2014). "Affixoids and constructional idioms". In R. Boogaart, T. Colleman and G. Rutten (eds.), Extending the scope of Construction Grammar (pp. 77-105). Berlin: De Gruyter Mouton.
Bybee, J. (1995). "Regular morphology and the lexicon". Language and Cognitive Processes. 10.425-55.
Hannan, S. and Zolfa Imani (2022). "Exploring the Semantic Aspects of Persian Compounds made by ᴂfkᴂn (Cast): A Construction Morphology Approach Facta Universitatis Series:" Linguistics and Literature in Facta Universitatis: Series Linguistics and Literature. 20(1):17-26.
Harlley, Heidi (2007). English words: a linguistics introduction. Oxford: Blackwell.
Jackendoff, R. (1975). "Tough and the Trace Theory of Movement Rules". Linguistic Inquiry, Vol. 6, No. 3 (summer, 1975), pp. 437-447.
Johnson, M. (1990). The body in the mind: the bodily basis of meaning, imagination and reason. Chicago, Chicago University Press.
Julien, M. (2002). Syntactic heads and word formation. Oxford: Oxford University Press.
Kempf, L. (2016). "Modeling polyfunctional word formation patterns. A Construction Morphology account of adjectival derivation in the history of German." Skase Journal of Theoretical Linguistics 13(2): 140-163.
Lieber, R. (2004). Morphology and lexical semantics. Cambridge: Cambridge University Press.
Lieber, R. (2009). Introducing Morphology. Cambridge: Cambridge University Press.
Nyberg, H. (1974). A Manual of Pahlavi II. Wiesbaden: Otto Harrassowitz.
Paul, H. (1880). Prinzipien der Sprachgeschichte. Halle: Max Niemeyer.
Pounder, Amanda. (2000). Processes and paradigms in word-formation morphology. Berlin & Boston, MA: De Gruyter.
Van Marle, J. (2000). Paradigmatic and syntagmatic relations. Morphology. An international handbook on inflection and word formation, 1, ed. by G. Booij, C. Lehmann, J. Mugdan & i.c.w.W.K.a.S. Skopeteas, 225-34. Berlin/ New York: De Gruyter.
)